გიორგი ფხაკაძ

რა საერთო აქვთ კარიესსა და გულის შეტევას

უძველესი დროიდან ითვლებოდა, რომ ადამიანი ჯანმრთელია მანამ, სანამ ჯანმრთელია მისი პირის ღრუ.მსოფლიოს მოწინავე ქვეყნების მეცნიერებმა, ჩატარებული კვლევების საფუძველზე, დაადგინეს რომ პირის ღრუს ჰიგიენის დაცვა და კბილების / ღრძილების ჯანმრთელობა პირდაპირ კავშირშია ორგანიზმში მიმდინარე მოვლენებთან. ის ადამიანები, რომლებიც დიდ ყურადღებას უთმობენ კბილების წმენდის რუტინას, უფრო ნაკლებად არიან მიდრეკილნი გულ - სისხლძარღვთა დაავადებებისაკენ.რა კავშირშია ერთმანეთთან გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები და პირის ღრუს ჰიგიენა?თანამედროვე ეპოქაში სამედიცინო აპარატურის განვთარებამ და კვლევების ახალი მეთოდების ჩამოყალიბებამ ცხადყო კავშირი პირის ღრუში მავნე ბაქტერიების გამრავლებასა და კარდიო - ვასკულარული დაავადებების განვითარებას შორის.სფეროს სპეციალისტების თქმით, პირის ღრუში გამრავლებული ბაქტერიები იწვევენ კარიესს, პაროდონტიტსა და გინგივიტს (პირის ღრუს რბილი ქსოვილების ანთება). ასევე, იწვევენ კაპილარებისა / ვენების ანთებას და სისხლის მცირე კოლტების წარმოქმნას. ამასთან ერთად, პირის ღრუს ბაქტერიები არტერიული სისტემის გავლით ხვდებიან მთელს სხეულში და აზიანებენ სხვადასხვა ორგანოებს. ანთებითი პროცესის განვითარების გამო შედედებული სისხლის კოლტებმა შეიძლება გამოიწვიოს გულის შეტევა და/ან იშემიური ინსულტი.მეცნიერებმა შეისწავლეს ათასობით პაციენტი და დაადგინეს, რომ იმ ადამიანებს, ვისაც 10-ზე მეტი კბილი აკლიათ, 66%-ით მეტად ემუქრებათ გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებით გამოწვეული სიკვდილიხოლო იმ პაციენტებს, ვისაც დაუმუშავებელი კბილის ინფექცია აღენიშნებათ, 2.7-ჯერ მეტი შანსი აქვთ, განუვითარდეთ კორონარული არტერიის დაავადებასპეციალისტების გაფრთხილებადოქტორი ენდრიუ უაქსლერი, პენსილვანიის სახელმწიფო ჯანდაცვის კარდიოლოგი:„დაუმუშავებელი ინფექცია კბილებში და ღრძილებში ბაქტერიების წყაროა, რომლებიც პირდაპირ გადადის სისხლში. ეს ბაქტერიები კი ორგანიზმში სისტემურ ანთებას იწვევს — განსაკუთრებით სისხლძარღვებში.“როგორ ხდება ინფექციის გავრცელება?პირის ღრუს ინფექცია იწვევს ბაქტერიების სისხლში გადასვლას. ეს ბაქტერიები შემდეგ:იწვევენ ქრონიკულ ანთებასაზიანებენ სისხლძარღვების კედლებსხელს უწყობენ ათეროსკლეროზსდა ზრდიან გულის შეტევისა და ინსულტის რისკსგანსაკუთრებით საშიშია შემთხვევები, როცა ინფექცია ჩუმად, სიმპტომების გარეშე მიმდინარეობს.როგორ დავიცვათ გული კბილების მეშვეობით?პროფესორ გიორგი ფხაკაძის რეკომენდაციები:კბილების გახეხვა დღეში ორჯერ – ფტორის შემცველი პასტითკბილების ძაფით გაწმენდა ყოველდღესტომატოლოგთან ვიზიტი ყოველ 6 თვეში მაინცთამბაქოს და ზედმეტი შაქრის გამორიცხვაჯანმრთელი კვება და საკმარისი წყალიღრძილების სისხლდენა და სუნი — სიგნალია, ნუ უგულებელყოფთ!კბილი — მხოლოდ კბილი არააჩვენ ხშირად ვაფასებთ კბილს მხოლოდ გარეგნულად: გვინდა თეთრი და ლამაზი ღიმილი. მაგრამ რეალობა ისაა, რომ პირის ღრუ მთლიანად არის ადამიანის ჯანმრთელობის „სარკე“.კარიესი, ინფექცია, ანთება — ყველაფერი ეს შეიძლება გახდეს გულის დაავადების მიზეზი... ვრცლად

საზოგადოება • 1753719190

დემენცია, ინსულტი და დეპრესია – დაავადებები, რომელთა დიდი ნაწილი თავიდან აცილებადია – რას წერს გიორგი ფხაკაძე

პროფესორი, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის საერთაშორისო ექსპერტი გიორგი ფხაკაძე სოციალურ ქსელში საყურადღებო ინფორმაციას ავრცელებს, რომელსაც უცვლელად გთავაზობთ:დღეს მსოფლიოში 55 მილიონზე მეტი ადამიანი ცხოვრობს დემენციით და პროგნოზით, ეს რიცხვი თითქმის სამჯერ გაიზრდება 2050 წლამდე!ინსულტით გამოწვეული სიკვდილიანობა სავარაუდოდ გაორმაგდება, ხოლო10-დან 2 მოზრდილი ადამიანი განიცდის დეპრესიას ცხოვრების გვიან ეტაპზე.მაგრამ ახალმა კვლევებმა გვაჩვენა: ეს ყველაფერი არც გენეტიკური განაჩენია და არც გარდაუვალი ბედი!მრავალი კვლევა აჩვენებს, რომ ცხოვრების წესის ცვლილებები – როგორიცაა სწორი კვება, ფიზიკური აქტივობა, სტრესის მართვა და ტვინის მუდმივი აქტიურობა – ამცირებს დემენციის, ინსულტის და დეპრესიის რისკს.ძირითადი მიგნებები კვლევებიდან:1. დემენციის თავიდან აცილება:WHO-ის შეფასებით, დემენციის შემთხვევების 40%-მდე შეიძლება თავიდან ავიცილოთ ცხოვრების სტილის მართვით.ყოველდღიური სიარული, წიგნების კითხვა, ახალი უნარების სწავლა ტვინის აქტიურობას ინარჩუნებს.2. ინსულტის პრევენცია:მაღალი წნევა და ქოლესტერინი მთავარი რისკ-ფაქტორებია.მიწოდებული მონაცემებით, ინსულტის 80% პრევენციულია ჯანსაღი კვებითა და ფიზიკური აქტივობით.3. დეპრესია 60+ ასაკში:სოციალური იზოლაცია ზრდის დეპრესიის რისკს 60%-ით.აქტიური ურთიერთობები, მოხალისეობა, ჯგუფური აქტივობები ამცირებს ამ რისკს.5 რჩევა ტვინის ჯანმრთელობისთვის:1. იზრუნეთ კვებაზე – მეტი ბოსტნეული, თევზი, ზეითუნის ზეთი – ეგრეთწოდებული “地მეტერანული დიეტა”2. მოძრაობა ყოველდღიურად – 30 წუთი სეირნობა უკვე საკმარისია3. გაავარჯიშეთ ტვინი – წაიკითხეთ, ისწავლეთ ახალი ენა ან ჰობი4. მართეთ სტრესი – მედიტაცია, სუნთქვითი ვარჯიშები, ბუნებაში ყოფნა5. შეინარჩუნეთ სოციალური აქტიურობა – საუბარი, შეხვედრები, ჯგუფებიპროფესორი გიორგი ფხაკაძე ამბობს:„დემენცია და ინსულტი არა მხოლოდ პაციენტის, არამედ მთელი ოჯახის ტრაგედიაა. კარგია, რომ დღეს უკვე ვიცით – მათი დიდი ნაწილი თავიდან აცილებადია. მოდით, ვიწყოთ ზრუნვა 30 წლიდან და არა 70-ზე გვიან!“..წყარო

საზოგადოება • 1751381872

რა ხდება მაშინ, როცა ბუზი საკვებზე ჯდება

რა ხდება მაშინ, როცა ბუზი საკვებზე ჯდება? - ამის შესახებ საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი გიორგი ფხაკაძე ვრცელ განმარტებას აქვეყნებს, რომელსაც უცვლელად გთავაზობთ:„თქვენ სუფრასთან ხართ, მაგრამ მოულოდნელად ბუზი ეცემა თქვენს ხინკალს ან ტორტს. გგონიათ უბრალოდ „დაჯდა“? არა და ეს არის ნამდვილი ბიოლოგიური თავდასხმა.ბუზები ჭამენ… ფეხებით?დიახ, ბუზები საკვების გემოს ფეხებით გრძნობენ. და რადგან მათ კბილები არ აქვთ, საჭმლის გადასამუშავებლად თავიანთ ნერწყვს – ანუ ფერმენტებით სავსე სისხლარეულ მასას აფრქვევენ საკვებზე, რათა ის თხევადად გადაიქცეს და შემდეგ შეისრუტონ. ეს ნიშნავს, ბუზი თქვენს საჭმელზე რომ დაეშვება, ის მას პირდაპირ „დააფურთხებს“.საიდან მოდის ეს ბუზი?ბუზები ხშირად მოძრაობენ ნაგავში, ლეშიან ნიადაგზე, ფეკალიებსა და ლპობად მასალაში. მათ ფეხებზე და სხეულზე კი მრავალი ბაქტერია და ვირუსი რჩება. ამიტომ, როდესაც ისინი გადმოდიან თქვენს ლამაზად გაწყობილ სუფრაზე, ისინი გადმოიტანენ ბაქტერიების ნამდვილ ბანკეტს. რატომ არის ეს საფრთხის შემცველი?• ბუზის ნერწყვი შეიცავს მრავალ ბაქტერიას (მაგ. Salmonella, E. coli, Shigella);• საკვების დაბინძურება შეიძლება მოხდეს მხოლოდ ერთ წამში;• ამ ბაქტერიებმა შეიძლება გამოიწვიოს: დიარეა, წიაღის ანთება, ღებინება, სიცხე;დასკვნა;შემდეგ ჯერზე, როცა ბუზი თქვენს საჭმელზე დაჯდება:• არ ჩათვალოთ, რომ უბრალოდ „დაჯდა“• ის დააგემოვნებს საჭმელს ფეხებით და მასზე აფრქვევს თავის საჭმლის მომნელებელ ფერმენტებს• ეს ნიშნავს – ბაქტერიების შეტევა დაიწყო! 1. ბუზი საჭმელზე რომ დაჯდა, უნდა გადავაგდო? უმჯობესია, განსაკუთრებით, თუ ბუზი დიდხანს იყო საკვებზე. ბუზები იშვიათად არიან სტერილურ გარემოში და მათი დაჯდომისას არსებობს დაბინძურების რეალური რისკი. 2. მართალია, რომ ბუზი აფურთხებს საჭმელზე? დიახ. ბუზები აფრქვევენ საჭმლის მომნელებელ ფერმენტებს საკვებზე, რათა მასალა თხევად იქცეს და შემდეგ შეისრუტონ. მათ არ შეუძლიათ ღეჭვა. 3. ბუზებს მართლაც ფეხებზე აქვთ გემოს რეცეპტორები? დიახ. ბუზები საკვების გემოს გრძნობენ ფეხებით, ანუ ისინი “აგემოვნებენ” სანამ დაიწყებენ საკვების დაშლას. 4. რამდენად საშიშია ბუზის დაჯდომა ერთ წამზე ნაკლებ დროში? ბუზის დაჯდომა სულ რამდენიმე წამიც საკმარისია, რომ მოახდინოს ფერმენტების დაფრქვევა და ბაქტერიების გადატანა.5. რომელი ბაქტერიები გადააქვს ბუზს? ხშირად გადაეცემა: Salmonella, E. coli, Shigella, და სხვა ნაწლავური ინფექციები. 6. ყველა ბუზი საშიშია? არა ყველა, მაგრამ სახლობუზა (Musca domestica) — ყველაზე გავრცელებული სახეობა — ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე საშიშ გადამტანად.7. თუ საჭმელზე ბუზი დაეშვა, შეიძლება მას მხოლოდ ზედა ნაწილი მოვაჭრათ? სამწუხაროდ, არა. ბაქტერიები და ფერმენტები სწრაფად ვრცელდება მთელ ზედაპირზე, განსაკუთრებით თბილ და რბილ საკვებზე. 8. როგორ ავიცილოთ თავიდან ბუზის საკვებზე დაჯდომა? დაფარეთ საჭმელი ქსოვილით ან ბადით, მოერიდეთ ნაგვის ახლოს კვებას და გამოიყენეთ ბუნებრივი ბუზის გამაფრთხილებლები (მაგალითად, ლავანდა, ბეზარი).9. ბუზის ნაკბენიც საშიშია? ზოგ ბუზს შეუძლია ნაკბენითაც გადასცეს ინფექცია, თუმცა საჭმლის დაბინძურება უფრო ხშირი და ნაკლებად შესამჩნევია. 10. შეიძლება ბუზების გამო მივიღოთ სერიოზული დაავადება? დიახ. სერიოზულ შემთხვევებში შესაძლებელია მწვავე დიარეა, დეჰიდრატაცია და ინფექციური გართულებები, განსაკუთრებით ბავშვებში და ასაკოვან პირებში“, - წერს ფხაკაძე.

ჯანდაცვა • 1748267760

„ეს სიმპტომები თუ გაქვთ, სისხლის ანალიზი აიღეთ“ - პროფესორის გაფრთხილება

პროფესორი, გიორგი ფხაკაძე, სოციალურ ქსელში საზოგადოებას პერიოდულად უზიარებს სასარგებლო რჩევებს.„კოვიდი კი არა – სიმსივნე აღმოჩნდა! როცა ახალგაზრდაა, ჯანმრთელი ხარ და უბრალოდ თავს სუსტად გრძნობ – შეიძლება არც კი იფიქრო, რომ საქმე სასიცოცხლოდ საშიშ დაავადებას ეხება… ასე მოხდა 33 წლის ოლივია ნოულზის შემთხვევაშიც. ქალაქ ბლექპულიდან (დიდი ბრიტანეთი), ოლივიას ჰქონდა დაღლილობა და თავის ტკივილები, რაც ექიმებმა „გრძელვადიან კოვიდს“ დაუკავშირეს. მაგრამ ერთ დღეს მას მტკივნეულად ასტკივდა კბილები და სასწრაფოდ საავადმყოფოში წავიდა. იქ აღმოაჩინეს: მწვავე მიელოიდური ლეიკემია (AML) – იშვიათი და ძალიან აგრესიული სისხლის სიმსივნე. მან გაიარა ქიმიოთერაპია, ცოტა ხნით მიაღწია გაუმჯობესებას… მაგრამ სიმსივნე დაბრუნდა. ოლივიამ მიიღო ექსპერიმენტული CAR-T იმუნოთერაპია, რამაც მას დროებით სიმსივნე დაუყუჩა და კიდევ ერთი ტრანსპლანტაციის საშუალება მისცა. მაგრამ 2025 წლის დასაწყისში სიმსივნე ისევ დაბრუნდა.და მაინც – ოლივიამ შეძლო £25,000-ის შეგროვება ლეიკემიის კვლევისთვის, მარათონში მონაწილეობით!სწორედ ასეთი ადამიანები ცვლიან მომავალს.პროფესორი გიორგი ფხაკაძე: „ეს შემთხვევა ნათლად გვაჩვენებს, რამდენად საშიშია არასწორი დიაგნოზი.სულ რაღაც დაღლილობასა და თავის ტკივილს მიაწერეს კოვიდს — და გოგონამ სიმსივნის მკურნალობა დაგვიანებით დაიწყო. ჩვენ, ექიმებმა, უნდა ვიყოთ მეტად ფხიზლად. არ შეიძლება ნებისმიერი ქრონიკული სიმპტომი კოვიდს მივაწეროთ.სწრაფი და ზუსტი დიაგნოზი — ამაშია გადარჩენის შანსი.“ რას უნდა მიაქციოთ ყურადღება: თუ ხანგრძლივად გაწუხებთ დაღლილობა, თავის ტკივილი, ძილიანობა — ეს არ არის უბრალოდ სტრესი ან კოვიდი გაიარეთ სისხლის ანალიზი — სრული პროფილი, ფერიტინი, ჰემოგლობინი მოითხოვეთ დამატებითი გამოკვლევები, თუკი გრძნობთ, რომ რაღაც არ არის რიგზე“, – წერს გიორგი ფხაკაძე.

საზოგადოება • 1747655700

შაკიკის პრევენციის ახალი ნაბიჯი - გიორგი ფხაკაძე წამალზე წერს, რომელიც ტკივილამდე მოქმედებს

საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, სოციალურ ქსელში საზოგადოებას პერიოდულად უზიარებს სასარგებლო რჩევებს.ამჯერად იგი შაკიკის შესახებ საუბრობს და სტატუსში წამალს ასახელებს, რომელიც ტკივილამდე მოქმედებს: „შაკიკი მხოლოდ ძლიერი თავის ტკივილი არ არის — ეს არის რთული ნევროლოგიური მდგომარეობა, რომელსაც თან ახლავს თავის ტკივილის გარდა ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა გულისრევა, სინათლისა და ხმის მიმართ მგრძნობელობა, ტვინის დაბინდვა, კისრის ტკივილი და ხშირ შემთხვევაში ცხოვრების ხარისხის მკვეთრი გაუარესება.ახალი კვლევის შედეგები:ახალ კვლევამ აჩვენა, რომ ინოვაციური პრეპარატი უბროგეპანტი (Ubrogepant, ბრენდული სახელწოდება Ubrelvy) შეიძლება არამარტო ტკივილის შემსუბუქებისთვის იყოს ეფექტური, არამედ შაკიკის პროდრომალური ეტაპზეც — ანუ იმ სიმპტომებზე, რომლებიც ტკივილის დაწყებამდე ვლინდება (ტვინის დაბინდვა, გულისრევა, კისრის ტკივილი, სინათლის ან ხმის მიმართ მგრძნობელობა).• პროდრომალური ეტაპზე პრეპარატის მიღების შემდეგ, ტვინის დაბინდვა ერთ საათში მკვეთრად იკლებს.• სინათლის მიმართ მგრძნობელობა – ორ საათში უმჯობესდება.• კისრის ტკივილი – სამ საათში იკლებს.• 24 საათში უფრო ნაკლებია თავბრუსხვევა და ხმაზე მგრძნობელობა.რას ამბობს მეცნიერება:ადრე მეცნიერები მიიჩნევდნენ, რომ შაკიკი ძირითადად სისხლძარღვების ცვლილებებით იყო გამოწვეული. ახლა კი უფრო და უფრო მკაფიო ხდება, რომ ეს ტვინის პირველადი დისფუნქციაა და სწორედ ამ ფაზაზე მოქმედება შესაძლოა იყოს ეფექტური პრევენციის გზა.უბროგეპანტი მიეკუთვნება CGRP-რეცეპტორების ანტაგონისტების კლასს — ანუ უშუალოდ აჩერებს იმ ბიოლოგიურ გზებს, რომლებსაც ტვინი იყენებს შაკიკის დასაწყებად.ვის შეიძლება დაეხმაროს ეს მიდგომა?• მათ, ვისაც ხშირად აქვს შაკიკის შეტევები და სტანდარტული ტკივილგამაყუჩებლები საკმარისი არ არის;• პაციენტებს, რომლებსაც შეტევები იწყებათ არატიპური სიმპტომებით — მაგალითად, ძლიერი გულისრევით, დაბინდული ტვინით, კისრის ტკივილით;• მათ, ვისაც სწრაფი მოქმედების და გრძელვადიანი ეფექტი სჭირდებათ. შაკიკი მთელს მსოფლიოში მილიონობით ადამიანს აწუხებს და მისი მართვა ძალიან რთულია. ინოვაციური პრეპარატები, რომლებიც არა მხოლოდ ტკივილს, არამედ უშუალოდ შეტევის დაწყების პროცესს აჩერებენ, შეიძლება სრულიად შეცვალონ დაავადების მართვის სტრატეგია.მნიშვნელოვანია, რომ ყველა პაციენტმა იცოდეს: პრევენცია დღეს უკვე შესაძლებელია — და დროული და სწორი მკურნალობით ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება — რეალობაა!“, - წერს გიორგი ფხაკაძე.

რჩევები • 1746997002

სამზარეულოს ნივთები, რომლებიც კიბოს რისკს ზრდიან

საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე, პროფესორი გიორგი ფხაკაძე სოციალურ ქსელში ხშირად აქვეყნებს სასარგებლო ინფორმაციებს. ამჯერად, მეცნიერი იმ ნივთების შესახებ გვაფრთხილებს, რომლებიც სამზარეულოში გვხვდება და რომლებიც ჯანმრთელობისთვის საზიანოა.„მოდი ვნახოთ, რას უნდა ავარიდოთ თავი და რით ჩავანაცვლოთ:1.ალუმინის ფოლგა → საცხობი ქაღალდი (Parchment Paper)რისკი: მაღალ ტემპერატურაზე ალუმინი შესაძლებელია ჩაილიოთ საკვებში, რაც ნეიროტოქსიკურობასთან და პოტენციურ კიბოსთან არის დაკავშირებული.სჯობს გამოიყენოთ: საცხობი ქაღალდი, რომელიც არ გამოყოფს ტოქსინებს სიცხეზე.2.პლასტმასის დაფები →ბამბუკის ან ხის დაფებირისკი: პლასტმასა დაზიანებისას გამოყოფს მიკროპლასტმასას, რომელიც ორგანიზმში ხვდება და ასოცირებულია კუჭ-ნაწლავისა და ენდოკრინულ პრობლემებთან.სჯობს გამოიყენოთ: ბამბუკის დაფა – ბუნებრივი, მდგრადი და არ იკაწრება მარტივად.3.ტეფლონის ტაფა → უჟანგავი ფოლადი (Stainless Steel)რისკი: თუ ტეფლონის საფარი დაზიანდა, ის გამოყოფს PFOA/PTFE ნივთიერებებს – ცნობილ კარცინოგენებს.სჯობს გამოიყენოთ: უჟანგავი ფოლადის ან კერამიკული საფარით დაფარული ჭურჭელი.4.პლასტმასის ჭურჭელი →მინის კონტეინერებირისკი: პლასტმასის კონტეინერები, განსაკუთრებით როცა მათ ვაცხელებთ მიკროტალღურ ღუმელში, გამოყოფენ ბისფენოლ A-ს (BPA) და სხვა ქიმიკატებს.სჯობს გამოიყენოთ: მინის კონტეინერები, რომლებიც არა მხოლოდ უსაფრთხოა, არამედ საკვების გემოც უკეთ ინახება.რატომ არის ეს ინფორმაცია მნიშვნელოვანი?• ყოველდღიური მცირე ზიანი გროვდება – ტოქსინები, ქიმიკატები და მიკროპლასტმასი ჩვენს ორგანიზმში ჩერდება წლობით.• ეს ნივთიერებები დაკავშირებულია ენდოკრინულ დარღვევებთან, ქრონიკულ ანთებასთან და კიბოს განვითარებასთან.“ - აღნიშნავს გიორგი ფხაკაძე.

საზოგადოება • 1746788040

"სიმპტომები ხშირად გვიან ჩნდება, როცა ზიანი უკვე დამდგარია”- ჯანდაცვის ექსპერტი მოსახლეობას აფრთხილებს

პროფესორი, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, გიორგი ფხაკაძე საზოგადოებას უზიარებს ინფორმაციას იმ ბუნებრივი დანამატების შესახებ, რომლებიც, მისი თქმით, ღვიძლს ანადგურებს.დღეს თითქმის ყველა ვიღებთ რომელიმე დანამატს – წონის დასაკლებად, ენერგიის გასაზრდელად ან იმუნიტეტის გასაძლიერებლად. მაგრამ ბევრმა არ იცის, რომ ზოგიერთი ფართოდ რეკლამირებული, თავისუფლად გაყიდვადი „ბუნებრივი“ დანამატი პირდაპირ საფრთხეს უქმნის ღვიძლს — ორგანოს, რომელიც პასუხისმგებელია ტოქსინების გამოყოფასა და ნივთიერებათა ცვლაზე. რატომ უნდა გვაწუხებდეს ეს საკითხი?• აშშ-ში დაახლოებით 15 მილიონი ადამიანი იღებს დანამატებს, რომლებიც უკავშირდება ღვიძლის დაზიანებას.• ფიქსირდება მძიმე ჰეპატიტის, ღვიძლის უკმარისობისა და გადანერგვის შემთხვევები.• ყველაზე შემაშფოთებელი კი ისაა, რომ სიმპტომები ხშირად გვიან ჩნდება — როცა ზიანი უკვე დამდგარია.რომელი დანამატებია ყველაზე საშიში?დეტალური ანალიზი, მექანიზმები და სამეცნიერო მტკიცებულებები1. მწვანე ჩაის ექსტრაქტი (Green Tea Extract)• რატომ იღებენ? ანტიოქსიდანტური მოქმედება, წონის კლება.• რისკი: ექსტრაქტის მაღალი კონცენტრაცია შეიცავს EGCG-ს, რომელიც მაღალ დოზაზე იწვევს ღვიძლის უჯრედების დაზიანებას.• მტკიცებულება: Michigan Medicine–ის კვლევით დადასტურდა მწვავე ღვიძლის დაზიანების არაერთი შემთხვევა — დაავადებულებს აღენიშნათ ALT/AST ფერმენტების მკვეთრი მატება და ჰეპატიტის ნიშნები.2. კავა კავა (Kava Kava)• რატომ იღებენ? სტრესის შემცირება, დამამშვიდებელი ეფექტი.• რისკი: კავალაქტონები იწვევს ღვიძლის უჯრედების აპოპტოზს და ანთებას.• მტკიცებულება: ევროპაში რამდენიმე ქვეყანამ აკრძალა მისი გაყიდვა. აშშ-ში 200-ზე მეტი შემთხვევაა ღვიძლის უკმარისობით და გადანერგვის საჭიროებით.3. შავი კოჰოში (Black Cohosh)• რატომ იღებენ? მენოპაუზის სიმპტომები.• რისკი: არაერთ შემთხვევაში დაფიქსირდა ღვიძლის ანთება და ტოქსიკური რეაქციები.• მტკიცებულება: LiverTox-ის მონაცემებით – ბილირუბინის მომატება, მუცლის ტკივილი და ანთებითი მარკერები.4. აშვაგანდა (Ashwagandha)• რატომ იღებენ? ენერგიის ამაღლება, სტრესის მართვა.• რისკი: საშუალო და მაღალი დოზით იწვევს ღვიძლის ტოქსიკურობას.• მტკიცებულება: Current Hepatology Reports აღწერს შემთხვევას, სადაც აშვაგანდა-ს გამოყენებამ გამოიწვია ტოქსიკური ჰეპატიტი და ღვიძლის ფერმენტების მკვეთრი მატება.5. ალოე ვერა (Aloe Vera)• რატომ იღებენ? კუჭ-ნაწლავის პრობლემები, კანის სამკურნალოდ.• რისკი: ლატექსში შემავალი ანთრაკინონები იწვევს მწვავე ჰეპატიტს.• მტკიცებულება: Cleveland Clinic-ის ინფორმაციით, დაფიქსირებულია გულისრევა, ყვითელა და ღვიძლის ფერმენტების მატება ალოე ვერას მიღების შემდეგ.როგორ ზემოქმედებს ღვიძლზე ეს დანამატები?• იწვევს ოქსიდაციურ სტრესს, რომელიც ანგრევს უჯრედებს• აფერხებს მედიკამენტებისა და ტოქსინების მეტაბოლიზმს• იწვევს იმუნურ ანთებით რეაქციებს, რაც აძლიერებს დაზიანებასროგორ დავიცვათ ღვიძლი?1. დაიცავით დოზირების წესები — ბუნებრივიც კი შეიძლება ტოქსიკური იყოს2. გაიარეთ ექიმთან კონსულტაცია სხვა წამლებთან ერთად მიღებამდე3. გააკონტროლეთ ღვიძლის ფუნქცია — რეგულარული ანალიზები4. შეარჩიეთ სანდო და სერტიფიცირებული ბრენდები5. დააკვირდით სიმპტომებს: მუცლის ტკივილი, ყვითელა, მუქი შარდი6. იყავით ფხიზლად — თქვენი ჯანმრთელობა ინტუიციაზეც არის

საზოგადოება • 1746640771

კიბოს ვაქცინები უკვე რეალურია – გიორგი ფხაკაძე

კიბოს ვაქცინები უკვე რეალურია – მეცნიერება ახალ ეპოქაში შედის! - ამის შესახებ, ჯანდაცვის ექსპერტი, გიორგი ფხაკაძე წერს. „აღარ არის ფანტასტიკა – ახლა უკვე ინდივიდუალური, მორგებული ვაქცინა კიბოს წინააღმდეგCOVID-ის “ვერცხლის გარსი”? – mRNA ტექნოლოგია ახლა კიბოს წინააღმდეგ იბრძვის.COVID-19-ის პანდემიამ სამყარო შეცვალა, მაგრამ ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი გლობალური მიღწევა გახდა mRNA ტექნოლოგიის წარმატება.ამავე ტექნოლოგიით, ახლა მეცნიერები ქმნიან ინდივიდუალურად მორგებულ კიბოს ვაქცინებს – სადაც თითოეულ პაციენტს ერგება მხოლოდ მის სხეულზე მორგებული მკურნალობა.როგორ მუშაობს კიბოს mRNA ვაქცინა?როგორც COVID-ის mRNA ვაქცინებში, აქაც საქმე გვაქვს გენეტიკურ “ინსტრუქციებთან”, რომლებიც გადაეცემა იმუნურ სისტემას:1. პაციენტის სიმსივნის უჯრედის ანალიზი2. გენეტიკური მარკერების იდენტიფიკაცია3. მორგებული mRNA “რეცეპტის” შექმნა4. ორგანიზმი იწყებს იმუნური რეაქციის სწავლას ამ სპეციფიური კიბოს უჯრედებზეშედეგად, იმუნური სისტემა სწავლის გზით სწავლობს მტრის ამოცნობას და მიზანმიმართულად ანადგურებს კიბოს.⸻რატომ არის ეს რევოლუციური?• არ არის საყოველთაო ვაქცინა – პირად მახასიათებლებზე მორგებული მკურნალობაა• მოქმედებს როგორც ბუნებრივი “შიდა თერაპია”, არა როგორც ქიმიოთერაპია• მცირდება გვერდითი მოვლენები და იზრდება ეფექტურობა• დრო და შედეგი – კლინიკური ცდები დასრულდა ბევრად ადრე, რაც სამედიცინო სფეროში იშვიათობაარას ველით? – 2025 წლის ბოლომდე პირველი დამტკიცებული ვაქცინაგეგმების მიხედვით, პირველი ინდივიდუალური კიბოს mRNA ვაქცინა 2025 წლის ბოლოსთვის იქნება ხელმისაწვდომი.ეს იქნება დასაწყისი ეპოქისა, სადაც მკურნალობა აღარ იქნება ზოგადი, არამედ 100% მორგებული თითოეულ პაციენტზე.

ჯანდაცვა • 1746552675

„ეს 5 ბუნებრივი დანამატი ღვიძლს ანადგურებს...“ - ახალი კვლევა

პროფესორი, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, გიორგი ფხაკაძე საზოგადოებას უზიარებს ინფორმაციას იმ ბუნებრივი დანამატების შესახებ, რომლებიც, მისი თქმით, ღვიძლს ანადგურებს.დღეს თითქმის ყველა ვიღებთ რომელიმე დანამატს – წონის დასაკლებად, ენერგიის გასაზრდელად ან იმუნიტეტის გასაძლიერებლად. მაგრამ ბევრმა არ იცის, რომ ზოგიერთი ფართოდ რეკლამირებული, თავისუფლად გაყიდვადი „ბუნებრივი“ დანამატი პირდაპირ საფრთხეს უქმნის ღვიძლს — ორგანოს, რომელიც პასუხისმგებელია ტოქსინების გამოყოფასა და ნივთიერებათა ცვლაზე.რატომ უნდა გვაწუხებდეს ეს საკითხი?• აშშ-ში დაახლოებით 15 მილიონი ადამიანი იღებს დანამატებს, რომლებიც უკავშირდება ღვიძლის დაზიანებას.• ფიქსირდება მძიმე ჰეპატიტის, ღვიძლის უკმარისობისა და გადანერგვის შემთხვევები.• ყველაზე შემაშფოთებელი კი ისაა, რომ სიმპტომები ხშირად გვიან ჩნდება — როცა ზიანი უკვე დამდგარია.რომელი დანამატებია ყველაზე საშიში?დეტალური ანალიზი, მექანიზმები და სამეცნიერო მტკიცებულებები1. მწვანე ჩაის ექსტრაქტი (Green Tea Extract)• რატომ იღებენ? ანტიოქსიდანტური მოქმედება, წონის კლება.• რისკი: ექსტრაქტის მაღალი კონცენტრაცია შეიცავს EGCG-ს, რომელიც მაღალ დოზაზე იწვევს ღვიძლის უჯრედების დაზიანებას.• მტკიცებულება: Michigan Medicine–ის კვლევით დადასტურდა მწვავე ღვიძლის დაზიანების არაერთი შემთხვევა — დაავადებულებს აღენიშნათ ALT/AST ფერმენტების მკვეთრი მატება და ჰეპატიტის ნიშნები.2. კავა კავა (Kava Kava)• რატომ იღებენ? სტრესის შემცირება, დამამშვიდებელი ეფექტი.• რისკი: კავალაქტონები იწვევს ღვიძლის უჯრედების აპოპტოზს და ანთებას.• მტკიცებულება: ევროპაში რამდენიმე ქვეყანამ აკრძალა მისი გაყიდვა. აშშ-ში 200-ზე მეტი შემთხვევაა ღვიძლის უკმარისობით და გადანერგვის საჭიროებით.3. შავი კოჰოში (Black Cohosh)• რატომ იღებენ? მენოპაუზის სიმპტომები.• რისკი: არაერთ შემთხვევაში დაფიქსირდა ღვიძლის ანთება და ტოქსიკური რეაქციები.• მტკიცებულება: LiverTox-ის მონაცემებით – ბილირუბინის მომატება, მუცლის ტკივილი და ანთებითი მარკერები.4. აშვაგანდა (Ashwagandha)• რატომ იღებენ? ენერგიის ამაღლება, სტრესის მართვა.• რისკი: საშუალო და მაღალი დოზით იწვევს ღვიძლის ტოქსიკურობას.• მტკიცებულება: Current Hepatology Reports აღწერს შემთხვევას, სადაც აშვაგანდა-ს გამოყენებამ გამოიწვია ტოქსიკური ჰეპატიტი და ღვიძლის ფერმენტების მკვეთრი მატება.5. ალოე ვერა (Aloe Vera)• რატომ იღებენ? კუჭ-ნაწლავის პრობლემები, კანის სამკურნალოდ.• რისკი: ლატექსში შემავალი ანთრაკინონები იწვევს მწვავე ჰეპატიტს.• მტკიცებულება: Cleveland Clinic-ის ინფორმაციით, დაფიქსირებულია გულისრევა, ყვითელა და ღვიძლის ფერმენტების მატება ალოე ვერას მიღების შემდეგ.როგორ ზემოქმედებს ღვიძლზე ეს დანამატები?• იწვევს ოქსიდაციურ სტრესს, რომელიც ანგრევს უჯრედებს• აფერხებს მედიკამენტებისა და ტოქსინების მეტაბოლიზმს• იწვევს იმუნურ ანთებით რეაქციებს, რაც აძლიერებს დაზიანებასროგორ დავიცვათ ღვიძლი?1. დაიცავით დოზირების წესები — ბუნებრივიც კი შეიძლება ტოქსიკური იყოს2. გაიარეთ ექიმთან კონსულტაცია სხვა წამლებთან ერთად მიღებამდე3. გააკონტროლეთ ღვიძლის ფუნქცია — რეგულარული ანალიზები4. შეარჩიეთ სანდო და სერტიფიცირებული ბრენდები5. დააკვირდით სიმპტომებს: მუცლის ტკივილი, ყვითელა, მუქი შარდი6. იყავით ფხიზლად — თქვენი ჯანმრთელობა ინტუიციაზეც არის

საზოგადოება • 1746192060

„იმუნიტეტი ყალიბდება მაშინ, როცა ბავშვი ეხება მიწას, ტალახს, წყალს…” - ჯანდაცვის ექსპერტი მშობლებს მიმართავს

ჯანდაცვის ექსპერტი, გიორგი ფხაკაძე სოციალურ ქსელში წერს, რომ იმუნიტეტი ყალიბდება იქ სადაც ბავშვი ეხება მიწას. ბავშვები და ბაქტერიები – ჯანმრთელობის ბუნებრივი გაკვეთილი!ინტელექტუალური იმუნიტეტი არ იქმნება სტერილურ ოთახებში — იგი ყალიბდება იქ, სადაც ბავშვი ხელით ეხება მიწას, წყალს, ქვას და ბუნებას.ასეთ მომენტებში იმუნური სისტემა სწავლობს, როგორ რეაგიროს, როგორ დაიცვას სხეული და როგორ განავითაროს ბუნებრივი ბალანსი.რა ხდება, როცა ბავშვი თამაშობს ბუნებაში? • ბავშვი კონტაქტში შედის არაერთ მიკროორგანიზმთან • იწყება იმუნური უჯრედების “ტრენინგი” • ყალიბდება მეგობრული ბაქტერიების ეკოსისტემა კანზე და ნაწლავებში • მცირდება ალერგიის, ასთმის და აუტოიმუნური დაავადებების რისკი მომავალში • ბავშვი სწავლობს ბუნებასთან თანაცხოვრებას და არა მისგან შიშს🧠 მეცნიერება ამაზე უკვე არაერთხელ საუბრობდა:📌 Journal of Allergy and Clinical Immunology (2020): ადრეულ ასაკში მიწასთან და ცხოველებთან რეგულარული კონტაქტი ამცირებს ალერგიის განვითარების ალბათობას📌 Nature Reviews Immunology (2022): ბავშვები, რომლებსაც არ აქვთ ბუნებრივ გარემოსთან კავშირი, უფრო მიდრეკილნი არიან იმუნური დისბალანსისკენ📌 Finnish Allergy Program – ფინეთში „მიწასთან დაბრუნების“ პროგრამამ 10 წელიწადში ალერგიული დაავადებების მაჩვენებელი 20%-ით შეამცირა.„დედამიწა ბავშვების საუკეთესო მასწავლებელია.როცა ბავშვი თამაშობს ტალახში, ის მხოლოდ ხალისობს კი არა — ის იმუნიტეტს აშენებს, ბალანსს იპოვის და სტრესისგან თავისუფლდება.მოდით, ნუ დავაშინებთ ბავშვებს ბუნებით. მის ნაცვლად — დავაბრუნოთ ისინი ბუნებაში!“📌 დასკვნა:✔️ ნუ შეგეშინდებათ ტალახის, ბალახის, წვიმის ან მტვრის – ეს ყველაფერი ადამიანის ეკოსისტმის ნაწილია.✔️ შეზღუდული, სტერილური გარემო ზრდის სუსტი იმუნიტეტის რისკს.✔️ დასვენება ბუნებაში — არა ფუფუნება, არამედ აუცილებლობაა.

საზოგადოება • 1745514549

„ეს ყველა ქალმა და კაცმა უნდა იცოდეს სანამ სალონში მივა... იწვევს კიბოს“ - ჯანდაცვის ექსპერტის გაფრთხილება!

ჯანდაცვის ექსპერტი, გიორგი ფხაკაძე სოციალურ ქსელში ახალ კვლევაზე წერს.„მანიკიური და ჯანმრთელობის საფრთხეები – რაც ყველა ქალმა (და კაცმაც) უნდა იცოდეს, სანამ სალონში შევა.სილამაზის სახელით ჯანმრთელობას ვაზიანებთ – ახალი მტკიცებულება მანიკიურის რისკებზეHealth.com-ის უახლესი ანალიზი და სხვა სამეცნიერო კვლევები აჩვენებს: ზოგიერთი მანიკიურის პროცედურა შეიძლება გახდეს კიბოს, ნერვული სისტემის დარღვევების, ჰორმონული დისბალანსისა და ინფექციური დაავადებების წყარო.ძირითადი რისკები:1. UV/LED ლამპები და კანის კიბოNature Communications (2023): 20 წუთიანი ექსპოზიცია UV ლამპაზე იწვევს დნმ-ის დაზიანებას და უჯრედული სიკვდილის ზრდას 70%-მდე.იგივე UVA სხივები გამოყენებულია სოლარიუმებში და დაკავშირებულია ბასალურუნ უჯრედოვან კიბოსთან.2. ქიმიური ტოქსიკურობაინგრედიენტები, როგორიცაა ტოლუოლი, ფორმალდეჰიდი და DBP, იწვევს ჰორმონულ დარღვევებს, ალერგიას და ნაყოფის განვითარებაზე უარყოფით გავლენას.Environmental Health Perspectives (2021): მანიკიურის მომხმარებელ ქალებს შარდში დაფიქსირდათ ამ ნივთიერებების გაოთხმაგებული დონე.3. ინფექციები და არასტერილური გარემოინსტრუმენტების ცუდი დეზინფექცია – ინფექციების წყარო. CDC-ის მიხედვით, ყველაზე ხშირი რისკებია ჰეპატიტი B და C, HPV და სოკოვანი ინფექციები.4. სუნთქვითი სისტემის დაზიანებაOccupational and Environmental Medicine (2020): მანიკიურის მასტერებში სუნთქვითი დარღვევების მაჩვენებელი ორჯერ მაღალია.ახლა გადავიდეთ ქართულ რეალობაზე: სად ვდგავართ ჩვენ? საქართველოში დღეს არცერთი სილამაზის სალონი არ არის აკრედიტებული, ლიცენზირებული ან რაიმე ფორმით აღიარებული სახელმწიფოს ან საერთაშორისო სტანდარტის მიხედვით.იგივე სიტუაცია გვაქვს შპრიცების, კანის კონტაქტური ნივთიერებებისა და სალონური პროცედურების რეგულირებაშიც.PHIG – საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტი საქართველოში, როგორც Accreditation Canada-ს პარტნიორი ორგანიზაცია, სთავაზობს სილამაზის ინდუსტრიას ახალი სტანდარტების დანერგვას და სალონების აკრედიტაციის სისტემის შექმნას.ეს არ იქნება სავალდებულო, მაგრამ ეს იქნება არჩევანი პასუხისმგებლობასა და მომხმარებლის პატივისცემას შორის. და ჩვენ, როგორც მომხმარებლებს, გვაქვს უფლება ვკითხოთ:ეს სალონი აკრედიტებულია? დაცულია სტერილური და სანიტარიული წესები?პროფესორ გიორგი ფხაკაძის გაფრთხილება:„საქართველოში დღეს ქალები და მოზარდები თითქმის ყოველდღიურად იღებენ მანიკიურის მომსახურებას გარემოში, რომელიც არ არის დადგენილი სტანდარტების ქვეშ. ეს არ არის მხოლოდ ესთეტიკის საკითხი – ეს უკვე საზოგადოებრივი ჯანდაცვის გამოწვევაა. სახელმწიფომ უნდა ითანამშრომლოს პროფესიულ ასოციაციებთან და უზრუნველყოს აკრედიტაციისა და კონტროლის სისტემა, ხოლო ბიზნესს უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა აირჩიოს: აკეთებს აკრედიტაციას, თუ აგრძელებს მუშაობას არაფორმალურად. მაგრამ მომხმარებლის თვალსაზრისით – დიახ, ეს აკრედიტაცია აუცილებელია.“როგორ დავიცვათ თავი:აირჩიეთ მხოლოდ სანდო, სტერილური გარემოს მქონე სალონებიიკითხეთ გამოყენებული ნივთიერებების შემადგენლობამოითხოვეთ ერთჯერადი ინსტრუმენტები ან წაიღეთ თქვენიგამოიყენეთ UV დამცავი ხელთათმანი ან SPF კრემინუ ჩაიტარებთ პროცედურას დაზიანებულ კანზეპერიოდულად დაისვენეთ ქიმიური პროდუქტებისგანდასკვნა:სილამაზე უნდა ეფუძნებოდეს ხარისხს, პასუხისმგებლობას და პროფესიონალიზმს.დღეს არ გვყავს აკრედიტებული სალონები – მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ არ გვჭირდება.ჯანმრთელობა მხოლოდ კლინიკაში არ იწყება – ის იწყება ყოველდღიურ რუტინაში, სადაც ჩანს, ვის ენდობით თქვენს კანზე, ფრჩხილზე, სხეულზე.

ტაბლოიდი • 1744922655

VIDEO: „ყველაფერი, რასაც აქ ხედავთ, მთელი მსოფლიოდანაა, ალბათ 10 კონტეინერით ჩამოვიტანე ნივთები“ - დაათვალიერეთ ფხაკაძის მდიდრული სასახლე

როგორ სახლში ცხოვრობს ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ექსპერტი, პროფესორი გიორგი ფხაკაძე – მსახიობი გოგოლა კალანდაძე მას საკუთარ სახლში ესტუმრა. ვიდეოს „ტვ პირველი“ ავრცელებს.როგორც ვიდეო კადრებში ჩანს, სახლი საოცარო ნივთებითა და საინტერესო ისტორიებით გამოირჩევა.„ეს არის ჩემი რეზიდენცია. თუ ვინმეს აინტერესებს როგორი გემოვნება აქვს გიორგი ფხაკაძეს და როგორი სტრატეგიული დაგეგმარება შეუძლია, უნდა ნახოს ეს სახლი.იყო დრო, როდესაც საჭმლის ფულიც არ მქონდა, სახლში ჩავდე ყველაფერი. ამ სახლში მთელი მსოფლიოს ნივთებია თავმოყრილი. ყველაფერი, რასაც აქ ხედავთ, მთელი მსოფლიოდანაა ჩამოტანილი. ალბათ 10 კონტეინერით ჩამოვიტანე ნივთები, დანა-ჩანგალიც კი არ მაქვს თბილისში ნაყიდი“, – ამბობს გიორგი ფხაკაძე.