1669935370

„მქონდა პროტესტი და მას ეს არ მოსწონდა...“ - ვისზე საუბრობს ნიკოლოზ რაჭველი

კომპოზიტორი ნიკოლოზ რაჭველი “იმედის დღის” ეთერში დედისერთობის დადებით და უარყოფით მხარეებზე საუბრობს.როგორც ნიკოლოზი აღნიშნავს, დღეს საკმაოდ ბევრ რამეს ნანობს და ამას მაშინ მიხვდა, როდესაც საყვარელი ადამიანი დაკარგა.“დედისერთა მშობლებს ყურადღების კონცენტრაცია მაღალ დონეზე აქვთ და საჭიროა ამის დაბალანსება, რათა ბავშვი უფრო კომფორტულად გაიზარდოს. არ არის საჭირო, რომ შენ მას ძალიან გამოკვეთილ ინდივიდად მიიჩნევდე, თანაბრობის შეგრძნება უნდა ჰქონდეს.როდესაც ავსტრიაში სასწავლებლად წავედი, მაშინ ვისწავლე როგორ უნდა შემეკრა თასმები ფეხსაცმელზე. უკვე სტუდენტმა. მანამდე დედა არ მაცლიდა, სახლიდან გამოსვლამდე თვითონ მიკრავდა ხოლმე. მთელი მისი ცხოვრება ჩემზე ფიქრით და ნერვიულობით იყო მოსილი. ეს მარტივი სატარებელი არ არის. მქონდა პროტესტი და მას ეს არ მოსწონდა.საკმაოდ ეგოისტი ვიყავი. და-ძმები ხან მინდოდა და ხან არა. რომ წარმოვიდგენდი, ოთახში შეიძლებოდა სხვასაც ეცხოვრა და ემეცადინა, არ მომწონდა. დედისერთობა ხელს უწყობს ეგოცენტრულობას. თინეიჯერობის რაღაც ეტაპზე მინდოდა რომ მთავარ როლში არ ვყოფილიყავი. ახლა ძალიან ბევრ რამეს ვნანობ. როდესაც საყვარელ ადამიანს კარგავ მერე ხვდები. ეგოისტები ვართ ადამიანები. ვერ ვახერხებთ მშობლებს დავუბრუნოთ ის თავგანწირვა, რომელსაც ჩვენთვის იჩენენ”, – საუბრობს ნიკოლოზ რაჭველი.

1669916402

„ჩემი პოპულარობითა და გარეგნობით არასდროს მისარგებლია...“ - ნუგზარ შარია

შემოქმედებითი კავშირი - საქართველოს თეატრალური საზოგადოება სამწუხარო ინფორმაციას ავრცელებს. 82 წლის ასაკში გარდაიცვალა ქართველი მსახიობი ნუგზარ შარია.გთავაზობთ, ინტერვიუს არქივიდან, რომელიც „პრაიმტაიმმა“ ნუგზარ შარიასთან 2013 წელს ჩაწერა.„ჩემი პირველი რეჟისორი მიხეილ ჭიაურელი იყო. 15 წლის ვიყავი „ოთარაანთ ქვრივს“ რომ იღებდა. მე მოჯირითე ვიყავი. წინანდალში ვიღებდით, 1 სექტემბერს მამამ რომ ჩამომაკითხა, სკოლა იწყებოდა.დამიტოვე შენი შვილი, კარგ მსახიობად გავზრდიო, უთხრა. მერე სოფიკო ჭიაურელთან, მალხაზ გორგილაძესთან, არიადნა შენგელაიასთან ერთად ვითამაშე ფილმში „ენგურის ნაპირებზე“.ჭიაურელმა მითხრა, ეგ ფილმი არ ვარგა, თუმცა შენ აღმოჩენა ხარო. ეგ როლი დაივიწყე; თუ ბედი გეწია და მეორე როლი შემოგთავაზეს, ტექნიკა ერთი ფილმიდან მეორეში უნდა გადაიტანოო. 19 წლის ვიყავი, პირველკურსელი.ეს სიტყვები სამუდამოდ ჩამრჩა. ასე ვითამაშე 37 ფილმში. 26 წლის ასაკში დამსახურებული არტისტის წოდება მომანიჭეს. ყოფილ საბჭოთა კავშირში ჩემი კინოეპოპეა მაშინ დავასრულე. სიკო დოლიძის „პალიასტომის ტბაში“ ყაჩაღი დარჩია ვითამაშე.ასეთი დამთხვევა იყო. გლეხი ივანე ეკითხება – საით გაგიწევია დარჩია? რა ვიცი, ბატონო, წავალ, ქვეყანა დიდიაო. ასე ასრულდა ჩემს ცხოვრებაში, აქედან წასვლა მომიხდა… „ხევისბერი გოჩა“ ქართული კინოხელოვნების ნიმუშად არის ქცეული.გადაღებამდე მთელი სცენარი სარეპეტიციო დარბაზში თავიდან ბოლომდე გავიარეთ. ამიტომ გამოვიდა ფილმი. უკვე ნამუშევარი გვქონდა მასზე. რუსთაველის თეატრში ერთადერთი როლი ვითამაშე „ამირანში“ აკაკი ხორავასთან და ლეილა აბაშიძესთან ერთად. პრემიერაზე აკაკი ხორავამ შუბლზე მაკოცა“.– ძალიან სიმპათიური მამაკაცი იყავით და ალბათ, ქალთა არმია თავს გეხვიათ…დედამ მითხრა ერთხელ, შენ ქალებმა დაგღუპეს და ალბათ, ისევ ქალები თუ გადაგარჩენენო. გამოვიდა, რომ ქალებმა გადამარჩინეს… ქალების საკითხში მთელი ჩემი ცხოვრების მანძილზე ძალიან კორექტული ვიყავი. ჩემი პოპულარობითა და გარეგნობით არასდროს მისარგებლია.საბჭოთა კავშირის მოღალატე„მერე იყო რუსეთი… უმაღლესი სარეჟისორო კურსები დავამთავრე. სამი წელი ვცხოვრობდი სარდაფში. რეჟისორებს საერთო საცხოვრებელს არ აძლევდნენ.ლეონიდ ტრაუბერგის მოწაფე ვიყავი. არ უნდოდა ჩემი მიღება, შენი გარეგნობის ქართველი კაცი რესტორან „არაგვში“ იქეიფებს და ქალებში დროსტარებას გადაჰყვებაო.გადავიღე სადიპლომო ფილმი „შუადღე“, რომელიც ანტისაბჭოთა ფილმად მონათლეს. იქიდან თბილისში დაბრუნებული აღარსად მიმიღეს: არც კინოსტუდიაში, არც თეატრში, სცენარი დამიბლოკეს, შტატში არ ჩამრიცხეს, ხელფასი არ მომცეს. ფარაჯანოვმა სომხეთში გამიშვა სათამაშოდ.მერე შუა აზიაში ვიყავი, 18 ფილმში ვითამაშე. იქაც მომხსნეს როლიდან. ალბათ, ნიჭით ვჯობნიდი… ამიტომ 1970 წელს საფრანგეთში პოლიტიკური თავშესაფარი ვითხოვე. 15 წუთში მომცეს. მხოლოდ ღმერთი იყო ჩემს გვერდით.გოგი ჩხეიძემ შემიკედლა. თერთმეტ თვე-ნახევარი დავყავი პარიზში. 1976 წელს ანდრეი გრომიკომ საბჭოთა მოქალაქეობა გამიუქმა, საჭოთა კავშირის მოღალატისა და საზღვრის უკანონო გადაკვეთის ბრალდებით.დახვრეტა მომისაჯეს… მოსკოვიდან საქართველოში გამოგზავნეს ჩემი საბუთები. ამით მოსკოვმა ხელი დაიბანა. ანუ თუ გამასამართლებდნენ, აქ უნდა დავეხვრიტე. ცხონებული დედა და ძმა ზვიად გამსახურდიასთან მივიდნენ.მაშინ არ იყო პრეზიდენტი. პროკურატურაში შეიტანეთ საქმე ნუგზარის რეაბილიტაციის შესახებო, ურჩია. 1989 წელს თბილისის სასამართლომ დახვრეტის მუხლი მომიხსნა.მერე ბატონმა ზვიადმა მომიწვია საქართველოში, საბჭოთა საელჩო კი ვიზას არ მაძლევდა. მოსკოვმა არ იცოდა, რომ მე რეაბილიტირებული ვიყავი“.ანა კალანდაძე„ამერიკის ელჩმა პარიზში მითხრა, რატომ დარჩით აქ? მოსკოვში დავამთავრე სარეჟისორო. ჩავედი საქართველოში და იქ ყველა კარი დამიხურეს-მეთქი. გამოდის, უმუშევრობის გამო ითხოვთ თავშესაფარსო. მიბრძანდით რადიო „თავისუფალი ევროპის“ ამერიკის ბიუროში და მუშაობის დაწყება სცადეთო.პირველი გადაცემა რუსულ ენაზე გავაკეთე და დამიწუნეს. „კაგებეს“ მე, მიშა კობახიძე და ოთარ იოსელიანი შავ სიაში ვყავდით. ეს გადაცემა ანტირუსულად ჩათვალეს. მერე რამდენიმე ქართული გადაცემა მქონდა… მერე მივიღე საემიგრაციო ვიზა და ამერიკაში წავედი.თურმე, ანა კალანდაძეს გულის ჯიბეში სდებია ჟურნალიდან ამოჭრილი ჩემი სურათი და ჩემ რადიოგადაცემებს საბნის ქვეშ უსმენდა. ეს დაუვიწყარი მოვლენაა ჩემთვის.ჩემი პირველი გადაცემა რადიო „თავისუფალ ევროპაში“ მქონდა სათაურით – „საბჭოთა სამართალი ანუ სასამართლო მიდის განაჩენის გამოსატანად“ – ზვიად გამსახურდიას, მერაბ კოსტავას, გურამ დოჩანაშვილის პირველ დაპატიმრებაზე.ასეთ ეროვნულ პროგრამებს ვიწყებდი გიტარის თანხლებით და სიმღერით – „საქართველოო ლამაზო, სხვა საქართველოო სად არის“, ანუ ანას ლექსით… და ის კიდევ, თურმე, ჩუმად მისმენდა, საბნის ქვეშ… აი, ასეთი დამთხვევა იყო. ეს მე მისი დისშვილისგან გავიგე…“- მძაფრია ნოსტალგიის განცდა ოკეანის გადაღმა?– არც ერთი წამი საქართველოს გარეშე არ მიცხოვრია, მიუხედავად იმისა, რომ 43 წელი აქ არ მიცხოვრია. ვმუშაობდი რადიო „თავისუფალ ევროპაში“, რადიო „თავისუფლებაში“, „ამერიკის ხმაში“, ნიუ- იორკის ტელევიზიაში, ვაშინგტონის ტელევიზიაში, „ნიუ- იორკ ტაიმსში“… გახლავართ ბარაკ ობამას მიერ თეთრი სახლის აკრედიტებული წარმომადგენელი საქართველოს საკითხებში.მაქვს მისი წერილი – „დარწმუნებული ვიყავი გვერდში ამოგვიდგებოდი ამერიკის შეერთებული შტატების წინსვლაში დიდი დემოკრატიისკენ“.გაოცებული ვიყავი, რომ მე ნობელის პრემია მომანიჭეს – ობამებისგან 2009 წლის 15 დეკემბერს მოსალოცი წერილი მივიღე – „იმედი მაქვს თქვენთან მჭიდრო პოლიტიკურ-მორალური კავშირით შევძლებ ამერიკელ ხალხს დიდი სამსახური გავუწიო ყველა იმ საკითხებში, რის წინაშეც ჩვენი ერი დგას, რისთვისაც მადლობას გიხდით.იმედია, თქვენთან ერთად მძიმე ამოცანას დავძლევ“. ასევე მაქვს ბილ კლინტონის აკრედიტაცია და მილოცვა პენსიაზე ადრე გასვლასთან დაკავშირებით. ამერიკელი ხალხის სახელით მადლობას მიძღვნის ჩემი ღვაწლისთვის რადიო „თავისუფლებაში“ მუშაობისთვის.მაქვს ზვიად გამსახურდიას სამუდამო აკრედიტაცია, როგორც საქართველოს წარმომადგენლის ამერიკის შეერთებულ შტატებში. ედუარდ შევარდნაძის მთავრობისგან მონიჭებული მაქვს სრული აკრედიტაცია, რასაც მაშინ საქართველოს ელჩი თედო ჯაფარიძე ადასტურებს.მადლობას მიძღვნის მარშალი შალიკაშვილი, რომ მე 25 წელი ვითანამშრომლე რადიო „თავისუფალ ევროპასთან“ და რადიო „თავისუფლებასთან“, „ამერიკის ხმასთან“.ფირფიტა სახელწოდებით „ნუგზარ შარია და მისი გიტარა (საბჭოთა ანდერგრაუნდი)“ 1973 წელს, ამერიკის კულტურის სამინისტროს და ამერიკის მაშინდელი პრეზიდენტის რიჩარდ ნიქსონის მიერ გამოიცა.ნიქსონმა პირადად გადასცა ლეონიდ ბრეჟნევს ეს 50 ფირფიტა. ამ ალბომში ვისოცკის შემოქმედებას ვასრულებ.როდესაც ჩარლზ სპენსერ ჩაპლინი გარდაიცვალა, 1977 წლის 27 დეკემბერს, „ნიუ-იორკ ტაიმსში“ დაიბეჭდა ჩემი სტატია სათაურით „დღე, როდესაც სტალინმა ჩაპლინის ფილმებს სიცილი აუკრძალა“.შტატების მაშინდელმა ელჩმა სტალინს ჩაპლინის „დიდი დიქტატორი“ აჩვენა. ძალიან მოეწონა კადრები, სადაც მუსოლინი და ჰიტლერი ამწეთი ადიან. ბავშვივით იცინა. მაგრამ გაიგონა თუ არა მონოლოგი – დიქტატორების დრო დამთავრდაო, სტალინმა თქვა – ჩაპლინები არ მჭირდებაო.ამ სტატიას ამერიკის ხმაში გაუთავებელი წერილები მოჰყვა. 300 მილიონმა ადამიანმა გაიგო, რატომ იქნა აკრძალული ჩაპლინის ფილმები საბჭოთა კავშირში. ბროდვეის თეატრის სცენაზე სპექტაკლი „ძია ვანია“ მუსიკალურად გავაფორმე.ამის შემდეგ ნიუ-იორკის ბროდვეის თეატრის ისტორიაში შემიყვანეს, როგორც საუკეთესო მუსიკალური გამფორმებელი. დიუკ ელინგტონის და ლუი არმსტრონგის პროდიუსერი იყო ჯო გლეიზერი.იგივე სახელისა და გვარის იყო პროდიუსერი, რომელთანაც მე ჩემი ფირფიტა ჩავწერე. ამიტომ გლეიზერის გამო მოუსმინა ჩემს ფირფიტას დიუკ ელინგტონმა. გასაცნობად სახლში მიმიწვია. ჩვენ ერთად დავუკარით „მზე შინა და მზე გარეთა“.ჩემი თხოვნით ნოტები დაწერა და ხელი მოაწერა. ეს ნოტები მუზეუმში ინახება. ელინგტონი თავის ანდერძში წერს: „როდესაც ნიკი (ასე დამარქვა) შარია უკრავს ფორტეპიანოზე, ის არ უკრავს თითებით, ის გულით უკრავსო“.მან ორი თეთრი როიალი მაჩუქა, ერთი მის ბინაში დევს ნიუ- იორკში, არ წამომიღია. მეორე ჩემს სახლშია ფლორიდაში. 1976 წელს ჩემი უეცარი გასტროლები მოეწყო ისრაელში.თვითმფრინავი თელ ავივში უნდა დამჯდარიყო, რომ უცებ ქრისტე გამომეცხადა! ღიმილით თითქოს მასთან მიხმობდა. დაახლოებით 200 ადამიანი დამხვდა ტრაპთან – ქართველი ებრაელობა და სკანდირებდნენ – ნუგზარ, ნუგზარ! იმ დროს დახვრეტა მქონდა მისჯილი და ეს ყველაფერი ხომ არ მელანდება-მეთქი, ვფიქრობდი.ჩემი სოლო კონცერტები იყო დაგეგმილი და ათი ათასი ბილეთი ათი დღით ადრე იყო გაყიდული. ათ კონცერტზე სულ 50 ათასი მაყურებელი დამესწრო. ისინი ჩემთან კი არა, საქართველოსთან მოვიდნენ…გარდა იმისა, რომ 4 პრეზიდენტის მიერ აკრედიტებული გახლავართ, ვარ იერუსალიმის დროშის მფლობელი. ისრაელის საპატიო მოქალაქე. საქართველოს, აშშ-ს მოქალაქე. ქუთაისის საპატიო მოქალაქე… მაგრამ ყველაზე ძვირფასი ჩემთვის ანა კალანდაძის ისტორიაა…შვილები„ჩემი უფროსი ქალიშვილი, 43 წლის ნესტან შარია გარდაიცვალა. 22 სექტემბერს უნგრეთში დიდ ოპერაციას ვიკეთებდი და ეს დამიმალეს.ეჭვი ჰქონდათ კიბოზე და არ აღმომაჩნდა. ოპერაციის წინ რომ ეს ჩემთვის ეთქვათ, ამას ნამდვილად ვერ გადავიტანდი.ნორმალური ადამიანისთვის ძნელად გასაგებია რასაც ახლა ვიტყვი: ვინაიდან ჩემმა ქალიშვილმა უჩემოდ 43 წელი გაატარა, ის ჩემთვის დღესაც ისეთივე ცოცხალია, როგორც ორი წლის წინ იყო.ის უჩემოდ გაიზარდა. ჩემთვის ჩემი შვილი არ არის გარდაცვლილი, ის ჩემთანაა.ნესტანის დედა, მსახიობი ლია გუდაძე, ჩემი პირველი მეუღლე იყო. ჩვენ ახალგაზრდები ვიყავით და მალე დავშორდით.ორ წელზე ნაკლები გავატარეთ ერთად. მერე ირა ჭილაძე შევირთე ცოლად. მასთან ერთად მანამ ვიცხოვრე, სანამ უცხოეთში წავიდოდი. ჩემი ვაჟი ზურიკო ორ წლინახევრის დავტოვე“…სიყვარული„1994 წელს ჩემს ცხოვრებაში გამოჩნდა სერბი მართლმადიდებელი, ის ახლა ჩემი მეუღლე – სოფია შარია გახლავთ. 1995 წლიდან ფლორიდაში ერთად ვცხოვრობთ. ამჟამად თავის სამშობლოში, იუგოსლავიაში გახლავთ.საქართველოში იყო ჩამოსული. 16 წლის იყო დასავლეთ ბერლინში რომ ჩავიდა და გერმანულ რესტორანში დაიწყო მუშაობა. დღეს 11 რესტორნის მეპატრონეა.მიუნჰენში ჩემი სიყვარულით გერმანული რესტორანი ქართულ რესტორნად გადააკეთა და „სოფია“ დაარქვა. ძალიან მაგარი რესტორანი გააკეთა. პროფესიულ დონეზე აკეთებს ხაჭაპურს, ხინკალს… ყველაფერს თვითონ აკეთებს.დასავლეთში ბიზნესი ასეა, დრო არ არსებობს. 24 საათი მუშაობენ. სიყვარული? ცხოვრების მამოძრავებელი ძალაა. სიყვარული თუ თავდება, ცხოვრებაც თავდება. იმ 43 წლის მანძილზე მე სამშობლოს სიყვარულმა მომცა ცხოვრების იმპულსი და ძალა.მე რომ მეკითხებიან, რამდენი წლის ვარ, ვპასუხობ: აქედან რომ წავედი, 29 წლის ვიყავი და მე დავრჩი 29 წლის. მე სამშობლოზე ფიქრში ვცხოვრობდი და ასაკიც არ მომმატებია“…ინტერვიუ გამოქვეყნებულია „პრაიმტაიმის“ არქივიდან (ავტორი: თამარ გონგაძე / 2013 წელი – ივნისი)

1669915720

82 წლის ასაკში ქართველი მსახიობი ნუგზარ შარია გარდაიცვალა

შემოქმედებითი კავშირი - საქართველოს თეატრალური საზოგადოება სამწუხარო ინფორმაციას ავრცელებს. 82 წლის ასაკში გარდაიცვალა ქართველი მსახიობი ნუგზარ შარია.„გარდაიცვალა, ერთ დროს ქართული თეატრისა და კინოს გამორჩეული მსახიობი, საქართველოს დამსახურებული არტისტი ნუგზარ შარია საქართველოს თეატრალური საზოგადოება მწუხარებას გამოთქვავს და სამძიმარს უცხადებს გარდაცვლილის ოჯახს“ - წერია გავრცელებულ განცხადებაში.შეგახსენებთ, რომ 1970 წელს ნუგზარ შარია ტურისტულ მოგზაურობაში გაემგზავრა კუბაზე, მაროკოსა და საფრანგეთში. პარიზში მან პოლიტიკური თავშესაფარი ითხოვა. მისი თხოვნა დააკმაყოფილეს და მუშაობა დაიწყო რადიო ‘„თავისუფალი ევროპისა“ და „თავისუფლების“ პარიზის განყოფილებაში.1971 წელს გადასახლდა ნიუ-იორკში, სადაც მუშაობა განაგრძო აღნიშნულ რადიოებში, ასევე ‘„ამერიკის ხმაში“ და იმავდროულად, ნიუ-იორკისა და კოლუმბიის უნივერსიტეტებში კითხულობდა ლექციებს კინორეჟისურაზე.ნუგზარ შარია რამდენიმე წელი გერმანიაშიც, ქალაქ მიუნხენში ცხოვრობდა, სადაც იმავე რადიოებში აგრძელებდა მუშაობას. საქართველოსა და გერმანიის სახალხო არტისტი, ორგანიზაცია ”კავკასიის ხალხების გაერთიანების” საპატიო პრეზიდენტი პარალელურად ფილმებშიც მონაწილეობდა და წერდა სცენარებს.„ხევისბერი გოჩა“, „პალიასტომი“, „აბესალომ და ეთერი“, „ენგურის ნაპირებზე“-  ფილმებში, რომლებშიც მან ითამაშა, თავისი ნიშანი დატოვა. ყველა მისი გმირი, პრინციპული ხასიათით გამოირჩევა.

1669904367

„დადგება დრო და ეკლესია აუცილებლად იმსჯელებს მამა ვიტალის წმინდანად შერაცხვის თაობაზე...“- მეუფე ანდრია სქიმარქიმანდრიტზე

„ძმებო შეიყვარეთ სიყვარული“ -  დღეს, სქიმარქიმანდრიტ ვიტალის (სიდორენკო) გარდაცვალების 30 წლისთავია. მის საფლავზე, დღემდე უამრავი სასწაული აღესრულება - უამრავი ადამიანი იღებს მისგან ნუგეშსა და სიყვარულს.მამა ვიტალიმ სიკვდილის წინ ანდერძად დაგვიტოვა - „მოდით ჩემს საფლავზე, თქვენს გასაჭირზე მომიყევით, როგორც ცოცხალს და დაგეხმარებითო”.უკრაინელი წარმოშობის ბერი, ქ. თბილისში, ალექსანდრე ნეველის სახელობის ტაძრის ეზოშია დაკრძალული. მის საფლავთან, ყოველდღე, მრავალი მომლოცველი მიდის. სანთლებს ანთებს და თავიანთ გასაჭირს უყვება - თითოეულს სწამს, რომ წმინდა მამა, მათ თხოვნას შეასრულებს, გულმხურვალედ ლოცულობენ და მეოხებას სთხოვენ. მამა ვიტალის გარდაცვალების დღესთან  დაკავშირებით, ა. ნეველის სახელობის ტაძრის ეზოში, მიცვალებულთა სულის მოსახსენებელი პანაშვიდი გაიმართა.პანაშვიდს უამრავი ადამიანი ესწრებოდა, როგორც მონასტრის მსახურები, ასევე რუსეთიდან ჩამოსული სასულიერო პირები. მათ შორის იყვნენ - სამთავისის და გორის მთავარეპისკოპოსი მეუფე ანდრია (გვაზავა), წმინდა ალექსანდრე ნეველის სახელობის ტაძრის წინამძღვარი დეკანოზი ბიძინა გუნია, წმინდა ნიკოლოზის ტაძრის დეკანოზი დავით კუჭავა.მამა ვიტალის მეგობარი, ბერმონაზონი კონსტანტინე, რომელიც  აფხაზეთის უდაბნოში მსახურობდა, ამჟამად რაჭაში, ერთ-ერთ მონასტერშია. ქ. ნოვოჩერკასკიდან - დეკანოზი გიორგი, რომელიც ბავშვობაში, მის მშობლებთან ერთად ჩამოდიოდა და მამა ვიტალის წირვა-ლოცვას ესწრებოდა. ის მამა ვიტალის სულის მოსახსენებელ პანაშვიდზე, დედასთან ერთად იმყოფებოდა.სასულიერო პირი მოლდავეთიდან, რომელიც მრევლთან ერთად ჩამობრძანდა.ასევე ესწრებოდნენ ატენის დედათა მონასტრის წინამძღვარი - იღუმენია ნინო, დედებთან ერთად და წმ. ალექსანდრე ნეველის სახელობის ტაძრის მსახური მამები.მამა ვიტალის ხსენების დღესთან დაკავშირებით, „პრაიმტაიმი“ სამთავისის და გორის მთავარეპისკოპოს მეუფე ანდრიას (გვაზავა), ექსკლუზიურად ესაუბრა:მნიშვნელოვანი თარიღია, ეს, მამა ვიტალის არა მარტო ხსენება, არამედ მწუხარებაც არის და ეს ურთიერთობა, დღემდე გაგრძელდა - როგორც ღმერთმა ინება, ისე აღესრულა ყოველივე - რაც მთავარია, თავად მამა ვიტალი ხშირად ამბობდა, ღმერთს ვევედრები, წამიყვანოსო.- რატომ, ავადმყოფობის გამო?ავადმყოფობის გამო არა, ამის მრავალი მიზეზი არსებობს - ადამიანები, რომელთაც შინაგანი სულიერი დიდი და წმინდა ცხოვრება გააჩნიათ, ამ წუთისოფელში ყოფნისას, ღმერთთან მისასვლელად ემზადებიან.მათთვის, გარდაცვალება ტრაგედია არ არის, ეს ღმერთთან შეხვედრაა, რისთვისაც მამა ვიტალი, მთელი ცხოვრება მიისწრაფოდა.ეს სიტყვები არ იყო გულგატეხილობის და იმედგაცრუების, ან ვინმეს მიმართ განაწყენების, ეს იყო სიტყვები ღმერთთან შეერთების სურვილისა.ღმერთთან ახლო ყოფნის სურვილი, მან ყველა იმ ადამიანს გადასცა, ვისთანაც კონტაქტობდა და იცნობდა. ამ სურვილით, დღემდე მოვდივართ ღმერთის ძიებით.შეიძლება არა იმ დონეზე აღვსილი, როგორც მამა ვიტალი იყო, მაგრამ ამ სურვილის მატარებლები, დღეს მის საფლავზე, მისი სულის მოსახსენებლად შეიკრიბნენ.სინანული და სიმდაბლე - ყველაზე საჭირო და მნიშვნელოვანია, რაც ადამიანმა უნდა სთხოვოს მას. - მამა ვიტალი დიდად აფასებდა მის თანამებრძოლ მამა გაბრიელს სულიერ ბრძოლაში და ამბობდა - „გაბრიელ ბერი - უდიდესი ბერია“...ამის შესახებ, მწირი ინფორმაცია მაქვს, მაგრამ შემიძლია გითხრათ, რომ დიდ პატივს სცემდა წმინდა გაბრიელს. პირადად მასთან არ მქონია ამ თემაზე საუბარი და ვერ გეტყვით.- დღეს მამა ვიტალის გარდაცვალების 30 წლისთავია, როდის იგეგმება მამა ვიტალის წმინდანად შერაცხვა? გარდაცვალების წლებს, არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს. მამა ვიტალის მთელი ცხოვრება და სწავლება, მაჩვენებელია იმის, რაც მას გააჩნია და ყველაზე მნიშვნელოვანია, საზოგადოების მხრიდან, მისი აღიარება და მის მიმართ დამოკიდებულება.ყველამ ვიცით, რომ მამა ვიტალი, წმინდა ადამიანი იყო. დადგება დრო და ეკლესია აუცილებლად იმსჯელებს მამა ვიტალის წმინდანად შერაცხვის თაობაზე.ჯერ მხოლოდ საუბრის დონეზეა,  მას აქვს თავისი ფორმები, კანონიკური განვითარების გზა - ამის დროც დადგება, როცა ღმერთი ინებებს! +

1669625323

„აჭარული მზითვის ფერი“ – ირმა შარიქაძის დოკუმენტური ფილმი, წლის საუკეთესო ფილმად დასახელდა

ფოტოხელოვანი, ირმა შარიქაძის დოკუმენტური ფილმი – „აჭარული მზითვის ფერი“ , პარიზის მოდის ფილმების AVSOFF Fashion Film Festival-ზე წლის საუკეთესო დოკუმენტურ ფილმად დასახელდა.ფილმში, ფოტოხელოვანი გვიამბობს იმ ქალების ისტორიას, რომელსაც ქარგვის ნიჭი ტრადიციით ერგოთ და თაობიდან-თაობას გადასცემენ. ირმა შარიქაძემ, აჭარული ნაქარგები პირველად, თბილისში იხილა, შემდგომ კი – აჭარლების ზაფხულის იალაღებზე.ფილმის მთავარი ინსპირაცია და მიზანი, ამ პროფესიის გადარჩენასთან არის კავშირში. როგორც, ფოტოხელოვანი ამბობს, ეს ტრადიცია საფრთხის ქვეშ არის და ნელ-ნელა მივიწყებას შეიძლება მიეცეს, ამ ყველაფრის გადასარჩენად კი ფოტოები საკმარისი არ არის. 

1669548963

გიგა ჯაფარიძის სახელობის კულტურის სახლში მურმან ლებანიძის დაბადებიდან 100 წლისადმი მიძღვნილი საიუბილეო საღამო გაიმართა

გიგა ჯაფარიძის სახელობის კულტურის სახლში მურმან ლებანიძის დაბადებიდან 100 წლისადმი მიძღვნილი საიუბილეო საღამო გაიმართა. 26 ნოემბერს, ქალაქ ონში საზეიმოდ აღინიშნა მურმან ლებანიძის ხსოვნისადმი მიძღვნილი საიუბილეო თარიღი. ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლებმა და მოწვეულმა სტუმრებმა ყვავილებით შეამკეს მურმანის ძეგლი. კულტურის სახლის საგამოფენო დარბაზში მოეწყო გამოფენა, რომელშიც წარმოდგენილი იყო პოეტის დაბადებიდან 100 წლისადმი მიძღვნილ კონკურსში “საუკეთესო კალიგრაფი და მურმან ლებანიძის პოეზია“ მონაწილე ონის მუნიციპალიტეტის საჯარო სკოლების მოსწავლეების ნამუშევრები. ასევე, “ონის მუნიციპალიტეტის ტურისტულმა საინფორმაციო ცენტრმა”წარმოადგინა რაჭის კულტურულ მემკვიდრეობის ძეგლების ამსახველი ფოტოები და მაისურები, რომლებზეც დატანილი იყო ფრაზები მურმან ლებანიძის ლექსებიდან. საიუბილეო საღამოზე პოეტი გაიხსენეს მისმა მეგობრებმა, ახლობლებმა და ოჯახის წევრებმა, რომლებმაც ისაუბრეს მურმანის შემოქმედებაზე და იმ საოცარ თვისებებზე, რომლითაც მრავლად იყო დაჯილდოებული პოეტი. ღონისძიებაში მონაწილეობა მიიღეს ქართული ესტრადისა და თეატრის ვარსკვლავებმა, ძველმა და ახალმა თაობამ. საღამოს დასასრულს საზოგადოებას მიესალმნენ ონის მუნიციპალიტეტის მერი - სერგი ხიდეშელი და მუნიციპალიტეტში ვიზიტად მყოფი ბულგარეთის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი - ვესელინ ვალკანოვი. მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელმა პირებმა კონკურსში “საუკეთესო კალიგრაფი და მურმან ლებანიძის პოეზია”გამარჯვებული ონის მუნიციპალიტეტის საჯარო სკოლების მოსწავლეები დააჯილდოვეს პოეტის დაბადებიდან 100 წლისადმი მიძღვნილი საიუბილეო ალბომებით. მურმან ლებანიძის საიუბილეო წელთან დაკავშირებით, ბიზნესმენმა - დავით დაუშვილმა დააწესა ფულადი პრემია, რომელიც გადაეცა რეგიონის წარმატებულ სტუდენტებს, რომლებმაც 2022 წლის ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე ყველაზე მაღალი შედეგები აჩვენეს. ასევე, აღნიშნული პრემიით დაჯილდოვდა წარმატებული ონელი სპორტსმენი - მირიან მაისურაძე, რომელმაც მსოფლიო ჩემპიონატზე თავისუფალი სტილით მოჭიდავეთა შორის ბრინჯაოს მედალი მოიპოვა. 

1669471228

გრიგოლ რობაქიძის „გველის პერანგი“ ნიდერლანდურ ენაზე გამოიცა

როგორც „პრაიმტაიმს“ ფონდ World of Diaspora-დან აცნობეს, ქალაქ ჰააგაში მდებარე საქართველოს საელჩოში ცნობილი ქართველი მწერლისა და საზოგადო მოღვაწის, გრიგოლ რობაქიძის ნაწარმოების „გველის პერანგის“ ნიდერლანდური თარგმანის პრეზენტაცია გაიმართა.რომანი, ნიდერლანდელ მკითხველს, თარგმანის ავტორმა, ნიდერლანდებში მოღვაწე ქართველმა ლიტერატორმა, არჩილ ჯავახაძემ წარუდგინა, რომელმაც პრეზენტაციაზე მოწვეულ სტუმრებს გრიგოლ რობაქიძის ბიოგრაფიის შესაბამისი ეპიზოდები და რომანის შექმნის პროცესი გააცნო, რაც  კავშირშია 1921 წელს საქართველოს საბჭოთა ოკუპაციასთან და ემიგრირებული ქართველების მძიმე ხვედრთან.„რომანი ქართულიდან ვთარგმნე, ხოლო ამ რომანის წინასიტყვაობა 1928 წელს გერმანულ ენაზე ნათარგმნი წიგნიდან, რომელიც მე მოვიძიე. საგულისხმოა, რომ აღნიშნული წინასიტყვაობა შტეფან ცვაიგს ეკუთვნის და საინტერესოდ წერს საქართველოს შესახებ. თავად გერმანული თარგმანი კი ავტორს, გრიგოლ რობაქიძეს ეკუთვნის. თარგმანს 1 წელი, ხოლო რედაქტირებას 2 წელი დასჭირდა. სულ 340 გვერდია და გრიგოლ რობაქიძის ამ რომანის თარგმნა ჩემთვის დიდი ემოციას და პასუხისმგებლობას უკავშირდება“,- აღნიშნა არჩილ ჯავახაძემ.ლიტერატურულ საღამოზე, მისასალმებელი სიტყვით წარდგა საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი, დავით სოლომონია, რომელმაც აღნიშნა, რომ გრიგოლ რობაქიძის „გველის პერანგის“ გამოცემა ნიდერლანდურ ენაზე სცილდება ლიტერატურულ ჩარჩოებს და ქართული კულტურისთვის ძლიერ სიმბოლურ მნიშვნელობას იძენს.ღონისძიებას  ნიდერლანდური გამომცემლობის, ქართული სათვისტომოს და აკადემიური და სამეცნიერო წრეების წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.

1669465231

Exclusive: „ბოშა ქალმა მითხრა, 82 წლის ასაკში ტანჯვით მოკვდებიო“ - როგორ გადაარჩინა ეკა ჩხეიძემ ლეგენდარული მსახიობი

„ალბათ, იქ ნამდვილად არის თეატრი!“ - 23 ნოემბერს, 93 წლის ასაკში, გარდაიცვალა თეატრისა და კინოს მსახიობი, საქართველოს სახალხო არტისტი თამარ სხირტლაძე.ლეგენდარული მსახიობი, 70 წლის მანძილზე, ღირსეულად ემსახურა ქართულ კინოს და თეატრს. ცხოვრებამ ისიც არგუნა, რომ ვერიკო ანჯაფარიძის პარტნიორი და დუბლიორი ყოფილიყო არაერთ სპექტაკლში. სწორედ, ვერიკო ანჯაფარიძის შემდეგ, თამარ სხირტლაძემ, პირველმა მოხსნა მისი რეკორდი - 70 წელი სცენაზე.„მოვესწარი, პრაქტიკულად, ყველა მსახიობს, ვინც კი მარჯანიშვილის თეატრში მოღვაწეობდა. ყველასთან ვითამაშე, უშანგი ჩხეიძის გარდა. ბევრის, უშუალო პარტნიორიც ვიყავი, ზოგის - დუბლიორი.უშანგი არ მინახავს სცენაზე, თუმცა საამაყოდ მაქვს, რომ მისი სამსახიობო კურსი, მხოლოდ, ერთხელ შედგა და მე, ჩემი მეუღლე კოტე თოლორაია, თენგიზ მაისურაძე და გივი ვლადიმერაშვილი მისი ყოფილი მოწაფეები ვიყავით“ - ამბობს მსახიობი ერთ-ერთ ინტერვიუში.მსახიობი ეკა ჩხეიძე „პრაიმ ტაიმთან“ ინტერვიუში, ლეგენდარულ მსახიობზე, საინტერესო ისტორიას იხსენებს: „როცა ქ-ნ თამარს, 2004 წელს ერთადერთი შვილი (თაზო თოლორაია) გარდაეცვალა, უმძიმესი მდგომარეობიდან, სწორედ, თეატრმა გამოიყვანა...“2010 წელს, მარჯანიშვილის თეატრში რეჟისორმა ლევან წულაძემ დადგა სპექტაკლი - „ეუხენა ბალბოა“, სადაც თამარ სხირტლაძე და გივი ბერიკაშვილი თამაშობდნენ.ქ-ნი თამარი, იმ პერიოდში, 81 წლის იქნებოდა. ლევანმა, პიესაში ბევრი რამ შეცვალა და ამიტომ დიდხანს მოგვიწია სპექტაკლზე მუშაობა. მთელი რეპეტიციების განმავლობაში, თამარა სულ იძახდა, ჩქარა დავდგათ, ვერ მოვასწრებ, დიდხანს ვერ ვიცოცხლებ, მალე მოვკვდებიო.მთელი დასი ვაწყნარებდით, ვერ ვხვდებოდით, ასე რატომ განიცდიდა. ერთ დღესაც გაგვანდო ნერვიულობის მიზეზი - 62 წლის რომ ვიყავი, ერთმა ბოშა ქალმა მიმკითხავა და მითხრა, 82 წლის ასაკში, ტანჯვით მოკვდებიო.ძალიან განიცდიდა ამ ამბავს, ყოველ დღე სიკვდილს ელოდებოდა. ამ წლის დადგომის ეშინოდა, ამბობდა  - 82 წლის გავხდები და მოვკვდები, თან ტანჯვითო.- 20 წელი ებრძოდა სიკვდილის შიშს...ასე გამოდის, მთელი 20 წელი, ამ წლის დადგომაზე ფიქრობდა და ნერვიულობდა, რაც ადამიანის ფსიქიკაზე, ძალიან მოქმედებს.რეპეტიციები რომ დავიწყეთ სულ იძახდა - 81 წლის ვარ, ეს ჩემი ბოლო სპექტაკლია, ჩქარა დავდგათო. ყველა აწყნარებდა - „ციგანკას“ როგორ უჯერებ, არაფერი მოხდებაო.ცხონებული გივი ბერიკაშვილი, რომელიც სასწაული იუმორის პატრონი იყო, რომ დაინახავდა - თამარა, შენ კიდევ ცოცხალი ხარო, ეუბნებოდა.ერთ დღეს გამოვუცხადე! - თამარა დეიდა, მერე არ იცი, ამ დროს რა უნდა გააკეთოთ-მეთქი? არ ვიციო, მიპასუხა.შვიდი ტაძარი უნდა მოილოცო და ყველგან, შვიდი სანთელი უნდა დაანთოთ-მეთქი. ეს ყველაფერი, იქვე მოვიგონე, მაგრამ ისე დარწმუნებით ვეუბნებოდი, დაიჯერა და წამიყვანეო მთხოვა.მეც რა თქმა უნდა, დავთანხმდი და წავედით. სამების ტაძრიდან დავიწყეთ და ქაშუეთით დავასრულეთ -  ყველა ტაძარში 7 სანთელს ანთებდა და ლოცულობდა. ასე მოვატარე შვიდი ეკლესია.მოხდა სასწაული, მართლაც მოეხსნა ყველანაირი შიში, მას შემდეგ, 11 წელი იცოცხლა. ისეთი დარწმუნებით ვუთხარი, შიში გაუქრა, თან ყველა ამყვა - როგორ არა, ჩვენც გვაქვს ეგ ამბავი გაგონილიო.იმდენად დამაჯერებელი იყო ჩემი ნათქვამი, მე თვითონაც დავიჯერე. ამის შემდეგ, სულ მეუბნებოდა, შენ ხარ ჩემი გადამრჩენელიო.„ეუხენია ბალბოას“ რომ დანიშნავდნენ, ყველა სპექტაკლის დაწყების წინ გივი ბერიკაშვილი მეუბნებოდა - რა გინდოდა, რატომ აიკიდე ჩემი ცოდვა, რატომ გადაარჩინე, რატომ ატარე ეკლესიებში, ხომ გადავრჩებოდით ახლა ამხელა სპექტაკლის თამაშსო! - რა თქმა უნდა იუმორში, გიჟდებოდნენ ერთმანეთზე.- ამბობდნენ, რომ ბოლო დროს, ყველა სპექტაკლის დაწყების წინ, ძალიან ნერვიულობდა...ზოგადად, ყველა სპექტაკლზე ნერვიულობდა, განსაკუთრებით ბოლო წლებში. სულ მეუბნებოდა, ტექსტი მავიწყდება, ცოტა ადრე მოდი თეატრში, გავიმეოროთო.გივისაც ავიწყდებოდა ზოგჯერ და სცენაზე, პარტნიორები ვკარნახობდით ორივეს. ასაკი საშინელებაა, მაგრამ ამ ორი ადამიანის დუეტი, ეს იყო სასწაული.ერთ-ერთი სპექტაკლის შემდეგ, ჩემთან სახლში აღვნიშნეთ და ისე საოცრად იცეკვეს გივიმ და თამარამ, ყველა გაოცებული ვუყურებდით.ძალიან მეგობრული იყო, ძალიან ვუყვარდი და მეც ძალიან მიყვარდა, ხშირად მირეკავდა და ვჭორაობდით-ხოლმე. მიუხედავად უდიდესი ტრაგედიისა, როცა ერთადერთი შვილი გარდაეცვალა, სწორედ თეატრმა გამოიყვანა მდგომარეობიდან - სამეფო უბნის თეატრში, ახალი სპეტაკლი, სპეციალურად მისთვის დაიდგა - „აქ, ამ სავანეში“, რომ რეპეტიციებზე ევლო.ძალიან ძლიერი ქალი იყო, თავი ხელში აიყვანა, არც ერთ რეპეტიციას არ ტოვებდა, სპექტაკლებსაც თამაშობდა თავისი საქმით ცხოვრობდა.    

1669400762

„ეროვნულმა ბიბლიოთეკამ 7 ტონა განძი მიიღო“ - რა ინფორმაციას ავრცელებს ლევან თაქთაქიშვილი

„მაშ ასე! თბილისში ვარ! ოპერაცია „პრესის სახლი“ დასრულებულია! შემიძლია, მშვიდად ჩაგაბაროთ ანგარიში ქართველო ერო! - წერს საბიბლიოთეკო რესურსების დეპარტამენტის დირექტორი, ლევან თაქთაქიშვილი და სოციალურ ქსელში ვრცელ პოსტს აქვეყნებს, რომელსაც უცვლელად გთავაზობთ.„ერთი თვის წინ ვიყავი დაპატიჟებული ქუთაისის საჯარო ბიბლიოთეკაში კონფერენციაზე. ამ ორდღიანი კონფერენციის დღეებში გადავწყვიტე, მენახა ქუთაისში, ქალაქის ცენტრში არსებული "პრესის სახლი", ეს ხუთსართულიანი შენობა აუქციონზე იყო სულ ახალი გაყიდული. არ ვიცი, რატომ გადავწყვიტე მისი ნახვა. ალბათ იმიტომ, რომ ოცნებაში მქონდა ამ შენობის ბიბლიოთეკისათვის გადმოცემა და ამ 5000 მ2 ფართში ეროვნული ბიბლიოთეკის დეპოზიტარული საარქივო ფონდის ორგანიზაცია.მსოფლიოს მრავალ ბიბლიოთეკას აქვს სხვადასხვა ქალაქში თავისი ფონდები. თუმცა ჩემი ოცნებები დარჩა ჩემთან და მე ვიდექი ახლადგაყიდული შენობის წინ. შევედი მიტოვებულ შენობაში და რადგან კოსტუმ-გალსტუკში ვიყავი გამოწყობილი (რაც იშვიათად ხდება და საშინლად ვგრძნობ ხოლმე თავს) ჩამთვალეს, რომ მე მეპატრონის წარმომადგენელი ვიყავი. დაცვამ ექსკურსია ჩამიტარა და მეორე სართულზე სტამბის ოთახი მაჩვენა. დაკეტილი იყო. მომცეს ტელეფონი მფლობელისა. დავურეკე. მეორე დღეს დამიბარა. სასტამბო დანადგარებზე ვკითხე-გვაქვსო. მთელი ღამე ველოდი გათენებას. დილას გახსნეს სტამბის კარი და დავინახე ჩემი დულსინია ტობოსელი, 1902 წლის უნიკალური დანადგარი მუშა მდგომარეობაში. სიხარულით ცას ვეწიე. ეს დანადგარი კომპანია "გალფის" თანადგომით შეძენილ იქნა ერთ კვირაში, ასევე ქვაბშირი და პრესი.მეპატრონემ მკითხა-გაზეთების არქივი თუ გაინტერესებთო?გაკვირვებით შევხედე-ამიყვანა მეოთხე სართულზე და შეაღო კარი ერთი არაფრით გამორჩეული ოთახისა. მტვრით დაპენტილ თაროებზე ელაგა გაზეთ ქუთაისის სრული კოლექცია, რომელიც სრულად არცერთ ბიბლიოთეკას არ აქვს, მისი წინამორბედი-"სტალინელი", ინდუსტრიული ქუთაისის სრული კომპლექტები.მაგრამ იქ სხვა რამეც იყო-უფრო მნიშვნელოვანი-გაზეთ "პრავდის", "იზვესტიის", სოვეტსკი სპორტის", "ტრუდის" , კომსომოლსკაია პრავდას წლიური კომპლექტები, რომლებიც იმით იყო უნიკალური, რომ თითოეულ ნომერს ეწერა-დაბეჭდილია თბილისში!საქმე იმაშია, რომ სსრკ-ში 1963 წლიდან ცენტრალური პრესის ნომრების გამზადებული ფორმები იგზავნებოდა რესპუბლიკებში და იქ ბეჭდავდნენ. ეს უფრო ეკონომიური იყო. მაგრამ იყო შემთხვევები, როცა გაზეთის გასაგზავნ ფორმაში ნაწილის ჩასმა ვერ მოესწრებოდა, ამ ნაწილს თბილისში სვამდნენ, გაზეთის თბილისელი კორესპონდენტები. ეს ჩასმები საქართველოს ცხოვრებას ეხებოდა. ასე მაგალითად ჩემს დიდ პაპაზე ჩასვეს იზვესტიაში სტატია, რომელიც მხოლოდ საქართველოში წაიკითხეს, ჩვენ კი ვამაყობდით! იზვესტიამ დაწერაო.კურიოზი ისაა, რომ ამ გადმობეჭდილ გაზეთებს ეროვნულ საარქივო ფონდად არ თვლიდნენ და არსად არაა შენახული. ის არ იყო წიგნის პალატაშიც . ეს ჩემს წინ არსებული არქივი თითქოს მამაღმერთმა დამიდო წინ.მაგრამ ღმერთთან მეორე სათხოვარიც მქონდა: ეს არქივი მეოთხე სართულიდან პირველზე უნდა ჩამეტანა და თან ოთახში მტვრის ბუღისთვის გამეძლო. გაზეთები ბრწყინვალედ იყო შენახული და აკინძული. ხოდა ჩამოვედი თბილისში, მოვემზადე და კვლავ ქუთაისს მივაშურე. ორპირი ქარი გავაკეთე ფანჯრების გაღებით. ქარიანი დღე იყო. მე კი ქარს ზურგი მივუშვირე. საწინააღმდეგოდ დავდექი. მტვერს ქარი მაცლიდა და გამომქონდა ოთახიდან წლიური კომპლექტები.ღმერთიც გამოჩნდა-ბატონი ომარ ნიშნიანიძე თავისი 26 სტუდენტით. გააკეთეს ჯაჭვი და ორ დღეში გაზეთები შენობის ფოიეში იყო დალაგებული პირველ სართულზე. უზარმაზარი ტრაილერი დავტვირთეთ სპეციალურად თბილისიდან გამოძახებული ჩვენი ბიბლიოთეკის მუშებით და.... ეროვნულმა ბიბლიოთეკამ 7 ტონა განძი მიიღო-გაზეთების 1500 -ზე მეტი კომპლექტი. მეორე დღეს სასტამბო დანადგარიც ჩამოვიტანეთ-5 ტონა ფოლადის. ბატონმა ომარ ნიშნიანიძემ მიპატრონა ქუთაისში. ამ მუშაობის დროს თავზე ჭრილობაც მიიღო და ნაკერები დაადეს. ერთ საათში მოვიდა და მითხრა-გავაგრძელოთო. ბავშვებიც მოტივირებულნი იყვნენ, როცა გაიგეს არქივის მნიშვნელობა.ჩვენი გულშემატკივარნი იყვნენ: რიტა წაქაძე, რამაზ ჯიქია, მერაბ კეზევაძე, ელგუჯა თავბერიძე, თემურ ხურციძე და ქუთაისის სხვადასხვა რედაქციის თანამშრომლებიც, იმ რედაქციებისა, ბინა რომ ჰქონდათ პრესის სახლში და ეხლა 3 დღეში უნდა დაეცალათ. სასტამბო დანადგარი ვირტუოზულად დაშალა ვაჩე რუხაძემ და მანვე ამოთხარა ის ბეტონის ფენიდან, ხვალიდან იწყებს მის აწყობას ეროვნულ ბიბლიოთეკაში. ბაღდათის ბრწყინვალე წარმომადგენელმა შაკო ცერცვაძემ და მისმა მეგობარმა აკაკიმ ჯადოსნური დანადგარით 5 ტონა საბეჭსავი მანქანა მეორე სართულიდან ცინცხალ ჩამოიტანეს და თბილისში ეროვნულ ბიბლიოთეკაში შეასრიალეს. ვზივარ აქ, ბიბლიოთეკაში და ვფიქრობ: დედა, რა იყო ეს? ა!P.s. ამ ძვირფასი არქივის და დანადგარის მფლობელთა დათანხმება უფრო ადვილი აღმოჩნდა, ვიდრე მეუღლის-ფრაუ ეკა წერეთლის დაწყნარება, როცა გაიგო, რომ ამ საქმის განხორციელებას ჩემი ხელფასის 40 პროცენტი შეეწირა.“ - დაწერა ლევან თაქთაქიშვილმა.

1669327623

"მაია, მე რომ რამე დამემართოს, ეს სპექტაკლი ბოლომდე უნდა მიიყვანო" - მაია დობორჯგინიძე თემურ ჩხეიძის წინათგრძნობაზე

მსახიობმა მაია დობორჯგინიძემ თემურ ჩხეიძე, მაესტროს დაბადების დღეს გაიხსენა - "როგორ მაკლია" - დაწერა და ფეისბუქზე რეჟისორის ვიდეო გააზიარა. მაიამ ზაფხულში დაასრულა მაესტროს დაწყებული სპექტაკლის დადგმა. აი, რა წინათგრძნობა ჰქონია ბატონ თემურს..."ჩემო", ბატონო თემურ! თქვენ რომ მეუბნებოდით, "მაია, მე რომ რამე დამემართოს, ეს სპექტაკლი ბოლომდე უნდა მიიყვანო", ჰოდა, მივიყვანე! "სეილემის პროცესი" შედგა! ეს ერთი თვე უთქვენოდ ძალიან ძნელი იყო, ხედავდით ალბათ, მეც ვგრძნოდი, მაძლიერებდით შორიდან. ბავშვები სცენაზე რომ გენახათ ამაყი და ბედნიერი იქნებოდით. მადლიერი ვარ თქვენთან გატარებული წლების. თქვენს გარეშე სიცარიელეა, არ მიმატოვოთ მირჩიეთ ხოლმე რამე! მიყვარხართ" - წერდა დობორჯგინიძე 9 ივნისს სოციალურ ქსელში.

1669310433

„მინდოდა შევხმიანებოდი და მეთქვა, ისევ ძველებურად მიყვარხარ-მეთქი... ვწუხვარ იმ დროს, რომელიც გიორგის გარეშე გავატარე“ - რას უთვლის ბესიკ ხარანაული „პრაიმტაიმის“ საშუალებით, გიორგი კეკელიძეს

„ნოემბრის თვეში, როდესაც ხეზე თავს ვეღარ იჭერს ხმელი ფოთოლი, მე დავიბადე“ - ბესიკ ხარანაული 83 წლის გახდა. მოწყენილი ვარ, თუმცა სად მაქვს მაგის უფლებაო, „პრაიმტაიმთან“ დაიჩივლა. ხან თიანეთშია, თავის სოფელ ლეშაში, ხან - დედაქალაქში. ჩივის იმაზეც, რომ უკვე ძველებურად დაუღალავი აღარ არის მისთვის ესოდენ საყვარელი საქმიანობა. სამი-ოთხი გვერდის წერა მღლის და ვბრაზობო. ბესიკ ხარანაული: როგორც ნათქვამია, თუ გინდა დიდხანს იცოცხლო, მწარეც უნდა ჭამოო. ყველას უნდა სიცოცხლე, მათ შორის - მეც. - ასაკში ტკბება სიცოცხლე?- გააჩნია რაკურსს, საიდან უყურებ სიბერეს. ახალგაზრდის რაკურსიდან ტკბილად ჩანს, ჩემგან სხვაგვარია.- „ნოემბრის თვეში, როდესაც ხეზე თავს ვეღარ იჭერს ხმელი ფოთოლი, მე დავიბადე...“- მხოლოდ ეგ ერთი სიმართლე მაქვს ნათქვამი. ვერავინ შემედავება.რა გითხრათ ჩემს განწყობაზე? ჩვენ ჩვენი ქვეყნის შვილები ვართ, როგორც არის ჩვენი ქვეყანა, ჩვენც ისე ვართ. გავერთობით ხოლმე და ზოგად პრობლემებზე ვლაპარაკობთ. აბა, ნახე კონკრეტულ ხალხს როგორ უჭირს? არ არის საშუალება, რომ კონკრეტული სიკეთე გააკეთო. როცა ქვეყნის სატკივარი გტკივა, უფრო უმწეო ხარ, ვიდრე მხოლოდ საკუთარი წუხილისას. ადრე ქუჩაში რომ მივდიოდი, ადამიანები უბრალოდ დადიოდნენ. ახლა ჩემში გადიან და სადღაც აგრძელებენ გზას. ასაკთან ერთად შეიცვალა დამოკიდებულებები. სადარდებელი, რომელიც შეიძლება არ გეხებოდეს, ყველგანაა, თბილისშიც და სოფლადაც. შენ შეიძლება კარგად ხარ, მაგრამ შენი კარგად ყოფნა სად წაიღო, არ იცი. მე თუ არ მარგია, შენი კარგად ყოფნა რა არის?- წერთ?- თვითონაც არ ვიცი, სადა ვარ, ხან იქ ვარ, ხან - აქ. პროზასაც ვწერ, ლექსებსაც. წერის დროს არაფერი მახსოვს და კიდევ კარგი, ეს თვისება აქვს წერას, ყველაფერს გავიწყებს. მაგრამ იმდენ ხანს რომ ვეღარ ვმუშაობ, ეგ მაღიზიანებს. მთელ დროს თითქმის წერას ვუთმობ, მაგრამ მალე ვიღლები. წინათ ორი-სამი გვერდის წერა არ მღლიდა, ახლა მღლის.- არტ-გომურის საქმე როგორაა? (გიორგი კეკელიძის ინიციატივით, სოფელ ლიშოში, ბესიკ ხარანაულის ეზოში მდებარე გომურში უნდა მოწყობილიყო სივრცე, სადაც გაიმართებოდა ლიტერატურული შეკრებები, ფოლკლორული საღამოები...)- სახურავი ჩამომექცა. ქარი ამოვარდა და... მე კი ვიცოდი ის საიდუმლო, სადაც ძალიან უჭირდა გომურს, წკიპზე რომ იყო, მაგრამ ვერ მოვასწარი. არ ვიცი, რა როგორ იქნება. შარშანწინდელთან შედარებით ხომ ყველაფერი გართულებულია. შეიცვალა რაღაცები. სამაგიეროდ, მე მივხვდი, რომ მოლოდინი ცუდი რამეა. იმას, რისი გაკეთებაც შეგიძლია, არ უნდა დაუწყო მოლოდინი, მაშინვე უნდა გააკეთო. იმედი და მოლოდინი შეგიტყუებს და დროს ისე წაგართმევს, ვერც გაიგებ. უნდა დაივიწყო რომ არსებობს სიტყვები - ხვალ, მერე... ახლა საცა დგახარ, იქვე უნდა გააკეთო.გიორგი კარგა ხანია არ მინახავს. რაღაც ვერ იყო კარგად. მინდოდა შევხმიანებოდი და მეთქვა, ისევ ისეთივე მეგობარი ხარ ჩემთვის და ისევ ძველებურად მიყვარხარ-მეთქი. საყვარელი, კეთილშობილი, ნათელი ბიჭია. ბევრი კარგი რამ გააკეთა. მის მეგობრობას ვუფრთხილდები. იმედი მაქვს, რომ თავის პრობლემას მოაგვარებს და გამოჩნდება. დრო უნდა. ნერვები ყველაზე ვერაგია. რასაც უნდა იმას მოგაჩვენებს, უნდა თავს აგატკივებს, ხან წელს, უნდა - ფეხს... ფსიქიკას უტევს. ფსიქიკა კიდევ ყველაზე ფაქიზია. იმდენ წამლებს სვამენ. ვწუხვარ იმ დროს, რომელიც უგიორგოდ გავატარე.

1669288980

რა გაუმხილა თამარ სხირტლაძემ „პრაიმტაიმს“ - „ერთადერთი შვილი რომ დავკარგე, ერთ თვეში, სცენაზე ცეკვაც მომიწია და სიმღერაც. მერე სახლში ვტიროდი...“

ერთი ხელი სრულიად საკმარისი იყო იმ გრანდების ჩამოსათვლელად, ვინც კი ბოლოს, ქართულ თეატრში გვყავდა შემორჩენილი. მათ შორის ერთ-ერთი - რიხიანი, პირდაპირი და გულიანი თამარ სხირტლაძე იყო. ასაკის მიუხედავად, შესაშური გონება, მეხსიერება და შრომისუნარიანობა ჰქონდა. პანდემიისას ებრაელი ქალის როლს ძერწავდა, რომელსაც ბრალს ანტისემიტომაში სდებდნენ.არ მახსოვს, დამერეკოს და თავიდან მოვეშორებინე, საუბარი დაზარებოდა ან რაიმე მიზეზით ეთქვა, არ მცალიაო. ყურადღებით, "სხვანაირი" თავმდაბლობით, იშვიათი შინაგანი კულტურით პასუხობდა კითხვებს, რომელთაც პანდემიის დროს, სატელეფონოდ ხშირად ვუსვამდი... ასე შემორჩა "პრაიმტაიმის" არქივს თამარ სხირტლაძის არაერთი ინტერვიუ. თამარ სხირტლაძე: - რეპეტიციობდით, მიზანსცენებზე ვიყავით გადასული, მაგრამ კორონას გამო გამოგვყარეს თეატრიდან. ჩემთანაც დადიოდნენ ბიჭები და სახლში ვაგრძელებდით რეპეტიციას. მაგრამ საბოლოოდ მაინც კორონამ დაგვშორა ერთმანეთს. მე რისკფაქტორი ვარ ასაკობრივადაც, ფილტვებიც სუსტი მაქვს, მთელი ცხოვრებაა სიგარეტს ვეწევი. ამიტომ სიფრთხილეს ძალიან ვიჩენ. თამარ სხირტლაძე: - ვუყურებ და ვუსმენ, რა ხდება ჩვენს თავს. პოზიცია და ოპოზიცია როდის დაწყნარდებიან, არ ვიცი. ჩემდა საუბედუროდ ჩართული ვარ პოლიტიკაში. სულ მეჩხუბებიან ჩემები, თავი დაანებე, ნუ უყურებო, რადგანაც ნერვებს ავყვები ხოლმე… როგორ შეიძლება არ მაინტერესებდეს?რამდენ რამეს არ მოვსწრებივარ. სამი ომი გამოვიარე, მაგრამ ასეთ დროებაში, ახლა რომ გვიდგას, არასდროს მიცხოვრია. სამ კარგ რამეს რომ გავაკეთებ და ვთქვათ, მეოთხე შემეშალა, ხომ არ შეიძლება ამას გადამაყოლოთ? არაფერი არ მოგვწონდეს, ეს შეიძლება? როგორმე მიზეზს ვეძებთ, რომ მუდმივად ვიქილიკოთ.მეორე სამამულო ომის მომსწრე ვარ. ვორონცოვის მოედანზე ვცხოვრობდით და მახსოვს, მშიერი გერმანელი რომ შემოვიდოდა ჩვენს ეზოში, დედას ეცოდებოდა და აჭმევდა. გაჭირვება კი იყო, მაგრამ ჩვენ არ გვიჭირდა.ერთი ხშირად დადიოდა და საჭმელს სახლის კიბეზე აჭმევდა დედა. ამ ბიჭმა სურათები გვაჩვენა, თურმე პიანისტი ყოფილა. მშობლებიც ვიოლინოებით იყვნენ სურათებზე. არაჩვეულებრივი ოჯახის შვილი აღმოჩნდა და ომში გამოაგდეს… შიოდა, რა ექნა? რაღაცებს ანგრევინებდნენ და აკეთებინებდნენ… ეს სურათები რომ ვნახე, შემრცხვა და დედას ვუთხარი, სახლში შევიყვანოთ და იქ ვასადილოთ-მეთქი. მე ათი წლის ვიყავი და უკვე მსახიობობა მინდოდა. ეს ბიჭი რომ პიანისტი აღმოჩნდა, უკვე მერიდებოდა გარეთ რომ ჭამდა საცოდავად. მაშინ იმდენი ვერ მოვიფიქრე, რომ ამ ბიჭის სახელი გვარი და მისამართი ჩამეწერა, რომ მერე მომეძებნა.17 წლის რომ გავხდი და თეატრალურ სტუდიაში დავიწყე სიარული, ამ გერმანელ ჯარისკაცზე ხშირად ვფიქრობდი. მინდოდა მომეძებნა და მეთქვა, როგორ ვკვებავდით და შიმშილს გადავარჩინეთ ეს ლამაზი ბიჭი.მამას ისე უყვარდა თეატრი, გიჟდებოდა, მაგრამ გოგო და მსახიობი, იმ დროს, როცა ხალხის წარმოდგენით, ყველა მსახიობი “ბოზი” იყო, მისთვის წარმოუდგენელი იყო. ამიტომ ვერაფრით წარმოედგინა, რომ მისი ქალიშვილი მსახიობი გახდებოდა. და ერთხელაც, იმ სპექტაკლზე, რომელშიც ვთამაშობდი, ბიძაჩემმა მოიყვანა ისე, რომ არ უთხრა, მე რომ ვმონაწილეობდი. უი, როგორ ჰგავს ჩემს თამრიკოს ეს გოგო, რომ თამაშობსო, ჩემზე უთქვამს. ბიძაჩემს ბოლოს უთქვამს, ხმა არ ამოიღო, შენი თამრიკოა. რაოო?! და დირექციაში გავარდნილა. ახლავე მოხსენით თეატრიდანო. ახლავე თუ სპექტაკლი რომ დამთავრდება, მერეო, ადმინისტრატორი გახუმრებია. ეგ ისეთი პერსპექტიული მსახიობიაო და ჩემი ისეთი ქება მოუსმენია მამაჩემს, რომ უკან დაუხევია… რას აღარ მოვესწარი. 9 მაისი, 1978 წელს ქართული ენის სახელმწიფო ენად გამოცხადებისთვის გამართული მიტინგები. 9 აპრილი… აფხაზეთის ომი…უნდა გითხრათ, აფხაზეთში ჩასულები, აფხაზებისგან კეთილგანწყობას ვერ ვგრნობდით, ცივად გვხდებოდნენ. ახლაც არ ეტყობათ, რომ ჩვენთან უნდათ. არ ვუნდივართ…აფხაზეთში თითქმის ყოველ ზაფხულს ჩავდიოდით. სოხუმში ვიყავით გასტროლით და მე და ჩემი მეგობარი, ავთო შევედით მაღაზიაში. ჩემმა მეგობარმა გამყიდველ ქალს რაღაცაზე ჰკითხა, ეს რა ღირსო? ის არ პასუხობს, არ აქცევს ყურადღებას. მერე მე რუსულად ვკითხე, რატომ არ პასუხობთ-მეთქი? არ მესმის ქართულიო, ეს აფხაზი ქალი გვპასუხობს. მაშინ ავთომ ქართულად შეაგინა და მყისიერად შემოუტრიალდა. ეს გაიგეო? ჰკითხა ავთომ.სოხუმის ყველაფერი მენატრება, ძალიან საყვარელი ქალაქია. პლაჟიც, მსახიობთა სახლიც, თავისი დიდი ბაღით და არაჩვეულებრივი მომსახურებით. ვის არ ნახავდით კომპოზიტორების სახლშიც…სოხუმის თეატრის მთავარი რეჟისორი, იური კაკულია ბრეხტის „დედა კურაჟს“ დგამდა. მთავარ როლში დამაკავა. დიმა ჯაიანი ჩემს შვილს თამაშობდა. რეპეტიციებია გახურებული, დილიდან ვრეპეტიციობდით და ერთხელაც, დიმამ და იურიმ, წამოდი, ვისადილოთო მითხრეს.მე ქვიშაზე მოდუღებულ ყავას დავლევ, სანამ თქვენ ისადილებთ-მეთქი, ვუთხარი. სანაპიროს კაფეში, როგორც ყოველთვის, ბევრი ხალხი იყო. დავჯექი მარტო, ვსვამ ყავას და სიგარეტს ვეწევი… ქერა ქალი ვიყავი, თან მაცვია უცნაურად, რეპეტიციის ფორმაში ვარ…მოვიდა ორი ქართველი გოგო, ეძებენ ადგილს. მომიახლოვდნენ, დავსხდეთ აქ, მაგრამ ჩემი მტერი დაჯდა ამასთანო, ამრეზით ამათვალირეს. რუსი ვგონივარ. ჩათვალეს, ბ…ზი ვარ რაა, “მეძავი”, მარტო ვზივარ, კაცს ველოდები, ვაბოლებ. (მე რომ სახელი მქონდა ცხოვრების მანძილზე, ნეტა, ეგ სახელი ჰქონოდათ იმათ. ჩემთვის პატიოსნება ყველაფერს ნიშნავდა.)მთელი იქ ჯდომის დროს მლანძღეს, ენა არ გაუჩერებიათ. ყველაფერი განიხილეს, თმა საით მქონდა გადავარცხნილი, როგორ მეცვა, გადამიარ-გადმომიარეს. ისიც თქვეს, ამისთვის დიდი პატივია ჩვენს გვერდით ჯდომაო. მე ისეთი სახე მაქვს, თითქოს ვერაფერს ვერ ვიგებ.დიმა ჯაიანი პოპულარული იყო, იური კაკულია სოხუმის თეატრის მთავარი რეჟისორი გახლდათ, მასაც იცნობდნენ. მოკლედ, მომიახლოვდნენ ნასადილები დიმა და იური.დიმა მანძილიდან მეუბნება, რატომ არ წამოხვედით, ქალბატონო თამარ, ისეთი შებოლილი ქათამი იყოო (იქ მართლა გემრიელი ქათამი ჰქონდათ ხოლმე)… მე ამ ქალებს გადავხედე.გამშრალი ისხდნენ და მიყურებდნენ. წავედით გავაგრძელეთ რეპეტიციაო, მითხრეს. მეც ავდექი, ამათ გადავხედე და ვუთხარი, დიდი მადლობა თქვენს გვერდით ჯდომის ღირსი რომ გავხდი-მეთქი. ფერი არ ედოთ სახეზე, ენა ჩაუვარდათ…მინდოდა, ისე არ მოვმკვდარიყავი, რომ ეს დარდი - ჩვენი დაკარგული ტერიტორიების დარდი არ წამეღო. რა გაკავეთო, როგორ გავიგრძელო სიცოცხლე?რა გითხრათ, დედიკო. თუ დიდი განცდა გაქვს, უნდა მოკვდე, თუ არ კვდები და რჩები, მაშინ კეთილი ინებე და ცხოვრებას ფეხდაფეხ აჰყევი. სხვანაირად არ გამოდის.ერთადერთი შვილი დავკარგე და თვეც არ იყო გასული, რომ სცენაზე გავედი. რა ნორმალურია ეს? თითქოს არ არის ნორმალური. მაგრამ საჭმელს ხომ ჭამ, ბანაობ, უსმენ… მაშინ კეთილი ინებე და შენს დარდს მე ნუ მომახვევ თავს. ყველამ თვითონ მოინელოს თავისი დარდი.როცა ჩემი შვილი გარდაიცვალა, თეატრს შევუთვალე, მე ვეღარ მოვალ-მეთქი. მაგრამ ერთ თვეში “მაიძულეს”, რომ სცენას დავბრუნებოდი.თაზო სულ ჩემმა ქმარმა გაზარდა. მე სულ დაკავებული ვიყავი. ამიტომ მამა-შვილს სიგიჟემდე უყვარდათ ერთმანეთი. ჩემს მეუღლეს არც უნდოდა მეორე შვილი, თაზოს რომ ყურადღება არ მოჰკლებოდა. ახლოს იყვნენ და მეგობრობდნენ.მას არ ვუთხარი, რომ თაზოს სიმსივნე ჰქონდა, გვიან გაიგო, თაზოს სიკვდილის წინა დღეს და ცუდად გახდა. მე მანამდე, ორი თვე ვგლოვობდი. ორი თვის მეტი არც უავადმყოფია ჩემს შვილს. ჩვენს გვარში ირგვლივ არავის ჰქონია ეს დაავადება. ავარიაში მოჰყვა, მკერდი დაარტყა და სიმსივნე ტრავმიდან განუვითარდა. როცა დაავადებამ თავი გამოამჟღავნა, უკვე გვიანი იყო, მეოთხე სტადია ჰქონდა.მოკლედ, თეატრიდან რომ დამირეკეს, თამაშის გაგრძელებაზე უარი ვუთხარი. მეუღლე ჩამეკითხა, რაზე უთხარი უარიო. მომაყოლა, თემურ ჩხეიძე “სამეფო უბნის თეატრში” დგამს სპექტაკლს “აქ, ამ სავანეში” და მე და მედიკო ჩახავა მიგვიწვია და უარი ვუთხარი-მეთქი. თუ გინდა, გადავრჩე და ამოვისუნთქო, რეპეტიციაზე წადიო, მითხრა. იცოდა, რომ თეატრი ჩემთვის ყველაფერი იყო. გამიჭირდა, მაგრამ წავედი, სცენაზე ცეკვაც მომიწია და სიმღერაც. მერე სახლში ვტიროდი. სახლში მოსულს მეუღლე მეკითხებოდა, როგორ ჩაიარა რეპეტიციამო და მე მთელ სცენას გავუთამაშებდი. ზეპირად იცოდა უკვე პიესა.სპექტაკლს წარმატება მოჰყვა. იმდენი ჯილდო აიღო, იმდენი მაყურებელი ჰყავდა ამ სპექტაკლს.კახი რომ კითხულობს, "ნეტავი, იქ თეატრი არისო?" ყველა მსახიობს აქვს ეს შეკითხვა, რომ მივდივართ, სად მივდივართ?!..