1680118820

VIDEO: ,,გადავწყვიტე გაგიზიაროთ, ზვიად გამსახურდიას უნიკალური კადრები ჩემი არქივიდან..." – გიორგი კალანდია აქამდე უცნობ კადრებს აქვეყნებს

ისტორიკოსი, ხელოვნების სასახლის გენერალური დირექტორი, გიორგი კალანდია სოციალურ ქსელში, საქართველოს პირველი პრეზიდენტის, ზვიად გამსახურდიას უნიკალურ კადრებს აქვეყნებს და წერს:,,ორ დღეში პრეზიდენტ გამსახურდიას დაბადების დღე დადგება! გადავწყვიტე გაგიზიაროთ უნიკალური კადრები ჩემი არქივიდან, არქივიდან რომელიც მე და ჩემმა ოჯახმა დიდი რისკის ფასად გადავარჩინეთ, მაშ ასე 25 სექტემბერი, სამეგრელოში ჩასული პრეზიდენტი მიდის წალენჯიხის სახელოვან ტაძარში, ნახეთ, როგორი ემოციით ხვდება ადგილობრივი მღვდელი, ეს ადამიანი მოგვიანებით ბალტინის ბომბებით ზურგგამაგრებულმა მხედრიონელებმა სასტიკად დასაჯეს", - წერს გიორგი კალანდია სოციალურ ქსელში. 

1680005673

„თვითმფრინავის ტექნიკურ ნაწილში ახალგაზრდის ცხედარი იპოვეს, წელზე ქამარი ჰქონდა შემოხვეული და ძელზე იყო მიბმული“ - რა მოხდა ვნუკოვოს აეროპორტში

„კვირის პალიტრა“ აქვეყნებს წერილს, რომელიც რედაქციას გაუგზავნა შვილმკვდარმა მამამ. წერილში მამა შვილის მკვლელობის გამოძიებას ითხოვს. რომელიც 2013 წლის ივნისი, მოსკოვში, ვნუკოვოს აეროპორტში მოხდა. "მეათე წელია, არ გავჩერებულვარ, ყოველთვე ყველა უწყებაში დავდივარ, ვაწუხებ ყველა თანამდებობის პირს. ყველამ იცის ჩემი შვილის საქმე, მაგრამ საშველი არ არის, არავინ გამოჩნდა, რომ ამ საქმეს მიხედოს. შარშან, მაისში, მთავარმა პროკურორმა ირაკლი შოთაძემ დაავალა ქუთაისის პროკურატურას, მიხედეთ ამ საქმესო, ცოტა ხნის წინ ისევ შევხვდი ქუთაისის პროკურორს, ამბობს ვიძიებთო, მივწერეთ თურ­ქეთსაც და რუსეთსაცო. მარტოხელა კაცი ვარ, ჩემს შვილს ვერავინ გამიცოცხლებს, მაგრამ ხომ უნდა ვიცოდე სიმართლე. ჩემი გიორგი 1991 წლის 28 იანვარს დაიბადა, იურისტი იყო. ნიჩბოსნობაში საქართველოს ჩემპიონი. ფიზიკურად ძალიან მომზადებული იყო. სამხედრო-სავალდებულო სამსახურის გავლის შემდეგ ხელშეკრულებით მსახურობდა ქუთაისის სამხედრო პოლიციაში. ხელმძღვანელობა ხშირად აჯილდოებდა მედლებითა და სიგელებით. მერე გადაიყვანეს კადეტთა კორუსში, 2013 წელს ჩემთვის გაუგებარი მიზეზით წამო­ვიდა კადეტთა კორპუსიდან და ამის შემდეგ გადაწყვიტა სამუშაოდ წასვლა იტალიაში, მაგრამ ვიზის უქონლობის გამო ვერ შეძლო. თურქეთში წავიდა, იქიდან აპირებდა იტალიაში წასვლას.ანთალიაში სასტუმროში მუშაობდა, აეროპორტში ხვდებოდა ტურისტებს და ისინი სასტუმროში მიჰყავდა. 2013 წლის 1-ლ ივნისს ანთალიის საერთაშორისო აეროპორტიდან ერთდროულად რამდენიმე ფრენა შესრულდა, მათ შორის იყო იტალიის რეისიც. თვითმფრინავი რუსულ ავიაკომპანიას ეკუთვნოდა. როდესაც თვითმფრინავი ვნუკოვოს აეროპორტში დაეშვა, ტექნიკურმა სამსახურმა თვითმფრინავი დაათვალიერა და შასის განყოფილებაში რკინის ძელზე ქამრით მიბმული ჩემი შვილის ცხედარი იპოვა.როგორც ექსპერტი­ ამბობს, ორი კვირის გარდაცვლილი­ იყო. მოსკოვის საერთაშორისო რეგიონული სატრანსპორტი პროკურატურა მპირდებოდა, რომ დაიწყებდა გამოძიებას, მაგრამ პასუხი რომელიც გამომიგზავნეს, ეს არის მხოლოდ პასუხისმგებლობისგან თავის დახსნა. მე მაინტერესებს, საიდან მოხვდა ჩემი შვილი უვიზოდ, უბილეთოდ, ყოველგვარი სამგზავრო წესების დარღვევით იმ ავიალაინერზე და თან შასის ქვეშ, ტექნიკურ განყოფილებაში, მაშინ, როდესაც თითოეული მგზავრი ათასგვარ შემოწმებას გადის? თუკი უნებართვოდ შეიპარა, რატომ არავინ შეამოწმა? ვფიქრობ, აეროპორტში მოკლეს და მერე შეიტანეს ცხედარი თვითმფრინავში. მაგრამ ესეც ხომ უნდა ენახა აეროპორტის დაცვას? როგორ წარმოგიდგენიათ, რიგითი მგზავრი უკონტროლოდ მოხვდეს ავიალაინერზე, მით უმეტეს, როცა აეროპორტში ყველგან უამრავი სათვალთვალო კამერაა.მაინტერესებს, სად არის ამ კამერების ჩანაწერები, იქ ხომ უნდა გამოჩნდეს როგორ გადაადგილდება? გემუდარებით მითხარით, რას შეეწირა ჩემი შვილი. განაგრძეთ კითხვა

1679985900

ქრისტიანული სამყარო აღდგომისთვის ემზადება - ნახეთ, ქართველთა უფლებები ქრისტეს საფლავის ტაძარში

სულთან სალადინის (1137-1193) სიგელი გაცემულია ჯვაროსნული იერუსალიმის დაცემის შემდეგ. ძეგლის შინაარსიც სწორედ ამ ისტორიული კონტექსტით არის განსაზღვრული. ჯვაროსნული მმართველობისას იერუსალიმის ბერძნული, მართლმადიდებელი საპატრიარქოს უფლებები მნიშვნელოვნად იყო შეზღუდული. ქალაქის დაცემისას ბერძნულმა საპატრიარქომ ისარგებლა სალადინთან ბიზანტიელთა მეგობრული ურთიერთობით და წმინდა ქალაქში კვლავ გაბატონებული ადგილი დაიკავა. სალადინის მიერ წმინდა მიწაზე აღმოსავლელი ქრისტიანების პრივილეგირების მიზეზი არცთუ რთული გასაგებია. ჯვაროსნები წმინდა ქალაქის კვლავ გამოხსნას სწორედ აღმოსავლელ ქრისტიანებთან კოალიციით გეგმავდნენ. ამიტომ სალადინმა აღმოსავლელებს წმინდა მიწაზე იმაზე უკეთესი პირობები შეუქმნა, ვიდრე მათ ჯვაროსნების მმართველობისას ჰქონდათ.სალადინისგან პრივილეგირებულ აღმოსავლელ ქრისტიანთა შორის პირველ ადგილს ბერძნები და ქართველები იკავებენ, რომელთაც, აბისინიელებთან ერთად, წმინდა საფლავის ტაძარში შესვლისას, სხვა ქრისტიანი ხალხებისგან განსხვავებით, არანაირი გადასახადი არ უნდა გადაეხადათ. სიგელი იერუსალიმის ბერძენ პატრიარქს ძალაუფლებას ანიჭებს ქალაქში მყოფ ყველა აღმოსავლელ ქრისტიანზე, ასევე, პირველ ადგილს აღდგომის ტაძარსა და ქრისტეს საფლავის ტაძარში.ბეჰა ად-დინი გადმოგვცემს, რომ ქართველთა მეფემ (თამარმა, ცხადია) სალადინს მოციქული გაუგზავნა და წმინდა მიწაზე გარკვეული პრივილეგიები მოსთხოვა. წყარო ამით ამოიწურება, დანარჩენზე ავტორი რატომღაც დუმს, ამიტომ ამ სანახევრო ცნობის საფუძველზე ძნელია ითქვას, აღასრულა თუ არა სალაჰ ად-დინმა თამარის მოთხოვნები. არსებობს ჟაკ დე ვიტრის კარგად ცნობილი მითითებაც იერუსალიმში ქართველი მომლოცველების პრივილეგიების შესახებ, მაგრამ ეს ცნობები XIII საუკუნის ათიან წლებს ეხება და არა სალადინის ეპოქას... ბეჰა ად-დინის დუმილის მიზეზი, ვფიქრობ, გასაგებია. იგი ცდილობს, სალადინი უკომპრომისო მუსლიმ მმართველად წარმოადგინოს. შესაბამისად, არ სურს საუბარი იმ დათმობებზე, რომელზე წასვლამაც სალადინს ძლევამოსილ ქრისტიანულ სახელმწიფოსთან - საქართველოსთან მოუწია. ყოველივე ამის გათვალისწინებით, სულთან სალადინის სიგელი შეუფასებელი ღირებულების პირველწყაროა, სადაც თავად სალადინი განსაზღვრავს იმ პრივილეგიებს, რაც წმინდა მიწაზე ქართველებმა მიიღეს. თამარის ისტორიკოსი გვაწვდის დაწვრილებით ცნობებს, თუ რა თავდადებით ზრუნავდა ძლევამოსილი დედოფალი ზოგადად იერუსალიმელი ქრისტიანებისთვის და არა მხოლოდ იქ არსებული ქართული სამონასტრო კოლონიებისთვის: “...ხოლო იერუსალიმისათვის რადღა სახმარ არს თქმად, რამეთუ წარგზავნიდის ამათ ყოველთა შინა ეკლესიათა ბარძიმ-ფეშხუმებსა, და სიწმიდეთა საბურავებსა და მონაზონთა და გლახაკთათვის ოქროთა აურაცხელთა. ტყუენი განათავისუფლნის და ხარკი ერისა თვით უკუნსცის და ყოველი ჭირი დაჭირებული აღიღის მათგან” (ქართლის ცხოვრება, ს. ყაუხჩიშვილის რედაქტორობით, ტ. 2, თბილისი, 1959, 141-142).ჩვენს ისტორიოგრაფიაში უცნობ ერთ უმნიშვნელოვანეს დოკუმენტში, პაპ ინოკენტი III-ის წერილში ლაშა-გიორგისადმი აღნიშნულია, რომ ლაშას წინამორბედი ქართველთა მეფეები ძლიერად იცავდნენ წმინდა მიწას (Hunter F., Histoire du Pape Innocent, Tome 3, Paris, 1855, 133.) ამ მაგალითის მოყვანით გამოცდილი დიპლომატი ინოკენტი III ცდილობდა ლაშას დათანხმებას ჯვაროსნულ ლაშქრობაში მონაწილეობაზე.შუა საუკუნეების პაპობის ეს ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული ფიგურა აქ, ფაქტობრივად, ირიბად იმეორებს “ქართლის ცხოვრების” ცნობებს თამარისგან წმინდა მიწის განსაკუთრებული მფარველობის შესხებ. ამავე სინამდვილეს ასახავს არაპირდაპირ იერუსალიმის პატრიარქ დოსითეოსის შემდეგი ცნობაც: “ივერიის ყველაზე ღვთისმოსავი მეფეები იყვნენ მფარველნი და ქტიტორნი სიცოცხლის მომნიჭებელი საფლავისა (ქრისტეს საფლავისა) და სხვა თაყვანსაცემი ადგილებისა. რადგან ბერძნებისა და ფრანკების არაბებთან და ეგვიპტის სულთანთან ბრძოლის დროს მონასტრები გაპარტახდა და მიუახლოვდა აღსასრულს, ივერიის მეფეები კი მხარში ამოუდგნენ მათ” (ალექსიძე ლ., უცხოელთა და უცხო სარწმუნოების მიმდევართა უფლებრივი მდგომარეობა შოთა რუსთველის ეპოქის საქართველოში, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის შრომები, ტ.125, #6, თბილისი, 1968). რა იგულისხმება იერუსალიმის მონასტერთათვის “მხარში ამოდგომაში”, პირდაპირაა ნათქვამი ლაშა-გიორგისდროინდელ ისტორიკოსთან - თამარმა “რომელნიმე დარღუეულნი აღაშენა, რომელნიმე მათითა საფასოთა დაიხსნნა ხარკისაგან უცხო თესლთასა”). 1192 წელს თამარმა მოახერხა ქართველი ბერების - აღდგომელების ქრისტეს საფლავის ტაძარში დამკვიდრება. ამასთანავე, მან მოიპოვა უფლება დაზიანებული ტაძრების აღდგენისა (Hunt L.A., Earsten Christian Art and Culture in the Ayyubid and Early MamLuk Periods: Cultural Convergence between Jerusalem, Greater Syria and Egypt, in: Ayyuibid Jerusalem: The Holy City in Context 1187-1250, Edited by R. Hillenbrand And S. Auld, London, 2009, 328.)დასასრულ, მკითხველის ყურადღებას მივაქცევ კიდევ ერთ მრავლისმეტყველ, უცნობ წყაროს, XIII საუკუნის დომინიკანელ ბერს - ფრა თომას კანტიმპრესს, რომელიც იერუსალემისადმი თამარის განსაკუთრებულ დამოკიდებულებაზე საუბრისას, აცხადებს, რომ “მებრძოლ ქალთა უმამაცესი მოდგმის” ამ დედოფალმა, “მიანიჭა თავის თავს ტიტული ტამპლიერისა და უფლის საფლაველისა”. (ბ. ჭიჭინაძე “საქართველოს ხუთჯვრიანი დროშის წარმომავლობა და ქართულ-ჯვაროსნული ურთიერთობები”, 2022, 83, 84).რა თქმა უნდა, ამ ცნობის პირდაპირ გაგება მისი ვულგარიზება და სამეცნიერო ღირებულების შებღალვა იქნება. ცხადია შეუძლებელია, თამარი ტამპლიერთა ორდენში გაწევრიანებულიყო, მაგრამ მეორე მხრივ, ტამპლიერთა ერთ-ერთი ძირითადი ფუნქცია წმინდა მიწისა და მისი ქრისტიანების დაცვა იყო და ფართო მნიშვნელობით, ტამპლიერებად შეიძლება მიჩნეულიყვნენ წმინდა მიწის გავლენიანი ქრისტიანი მფარველებიც. ამ აზრით კი თამარი მართლაც უპირველესი ტამპლიერი იყო. საინტერესოა ფრა თომასის მითითება, რომ თამარი ამავე დროს იყო “უფლის საფლაველიც”, ამ ყველაზე საპატიო ქრისტიანული ტიტულის მფლობელები კი ხშირად სწორედ უფლის საფლავთან იკრძალებოდნენ. ჩანს, სწორედ ამ გარემოებას ეხმაურება ფრანგი რაინდის, ჟილბერ დე ბუას ნახევრად ლეგენდარული ცნობა თამარის უფლის საფლავთან დაკრძალვის გეგმის შესახებ.საგულისხმოა, რომ ფრა თომასის მიხედვით თამარი განკერძოებით არ დგას, ის “უმამაცეს ქალთა” პლეადითაა გარშემორტყმული. ქართველ ქალთა ეს შორს გავარდნილი სახელი გვახსენებს დინარ დედოფლის (რომლის ისტორიული პროტოტიპიც თამარია) სიტყვებს: “მთელ მსოფლიოს მისწვდება ხმა ქართველ ქალთა დიდების შესახებ”. ყველა ამ წინამძღვრის შემდეგ უფრო კარგად გასაგები ხდება ერთი წარმოუდგენელი ფაქტი, რომლის შესახებაც ევროპული ლიტერატურის საუკეთესო მკვლევრები ჰანს ვან დეიკი და ვილემ ნოუმენი წერენ: “ელეონორა აკვიტანელს სურდა მიმსგავსებოდა ქართველ ქალბატონებს...” (Hans van Dijk, Willem Noomen – “Aspects de l’épopée romane”, 1995, 127). ჩვენი სამეცნიერო ლიტერატურისთვის ჯერაც უცნობი წყაროებიდან ჩანს, რომ თამარი ამ ეპოქის ევროპაში მიჩნეულია სრულიად საქრისტიანოს მცველ რაინდ დედოფლად, რადგან ერთი მხრივ, ის იცავს დარიალის აპოკალიფსურ და ცივილიზაციათშორის კარიბჭეს, მეორეს მხრივ კი, ფრა თომასის ჩვენებით ის “ტამპლიერიცაა”, მფარველობს წმინდა მიწას.თამარის თანამედროვე ელეონორას სურვილი, “მიმსგავსებოდა ქართველ ქალბატონებს...” სწორედ ზემოთ მოტანილი გარემოებებით უნდა აიხსნებოდეს. ნიშანდობლივია თამარის მემატიანის ცნობაც, რომ “ფრანგნი თამარის ქებათა მელექსეობდიან”. ჩანს, ელეონორას სურდა, ყოფილიყო ქრისტიანობის მცველი ისეთი რაინდი, როგორიც თომას კანტიმპრესის მიხედვით იყვნენ თამარი და მისი ბანოვნები.ამ პერიოდის ზოგი წყარო საქართველოს მოიხსენიებს, როგორც ფემინია მაჯორა - დიდი საქალებო, ქალთა დიდი მიწა... შესაბამისად, გასაკვირი არაა, რომ ელეონორას იდეალებიც საქართველოსთან ყოფილიყო დაკავშირებული. ჟურნალი "ისტორიანი" .#126 (ბექა ჭიჭინაძე)

1679947480

ვის ხარჯზე იკვებებოდა თამარ მეფე და რატომ არ ეძინა მას ღამღამობით

დავით აღმაშენებელი რომ თორმეტი მეფის ხელმწიფედ მიიჩნეოდა, ამის შესახებ ქართულ წყაროებში გვაქვს ცნობები („დავით აღმაშენებლის ეპიტაფია“ და „ხელმწიფის კარის გარიგება“). საკრალურ რიცხვ თორმეტთან კავშირი აქვს თამარ მეფესაც. თამარ მეფე ძალიან მორწმუნე იყო, ვერ მოხიბლა ჩვენი ხელმწიფე წუთისოფლის გასართობებმა, ვერც ძალაუფლებამ, ვერც გვირგვინმა და სკიპტრამ, ვერც უამრავმა თვალ-მარგალიტმა, ვერც ჯარის სიმრავლემ და სიძლიერემ.„ვერ შეიტყუა იგი საშუებელმან ამის საწუთროსამან, არცა მეფობამან გჳრგჳნისამან და სკიპტრამან, არცა ქვათა პატიოსანთა უხუად ქონებამან, არცა სპათა სიმრავლემან და ესოდენ სიმჴნემან... ...არა მიდრკა, ვერცა წარიპარა სიმდიდრემან“.მამასავით და თავისი დიდი წინაპრის, ისრაელის ბრძენი მეფე სოლომონის მსგავსად, ბრძენი იყო და მუდმივად ლოცულობდა – „ღამე ყოველ მღჳძარება, ლოცვა, მუჴლთ-დრეკა და ცრემლით ვედრება ღმრთისა ზემდგომრობითა განსაკჳრვებელ აქუნდა“. სახელმწიფო საქმეებისგან თავისუფალ დროს ან ლოცულობდა ან ხელსაქმობდა. ეს გართობა კი არ იყო, არამედ შრომა - უფლისა და ადამიანთა მსახურება.დავით აღმაშენებელი თავის ნანადირევს ჰყიდდა და მოგებულ ფულს ღარიბებს ურიგებდა, რათა პირადად ნაშრომი გაეცა. თამარ მეფეც ღამით ხშირად იღვიძებდა, ლოცულობდა, მეტანიობდა და ყოველ ღამით ხელსაქმობდა - ქსოვდა, კერავდა და მერე გლახაკებს ურიგებდა თავის ნაშრომს.დიდ საქართველოს საკმაოდ დიდი შემოსავალი ჰქონდა, მდიდარი ხაზინა, ბიუჯეტი. ხაზინიდან ფინანსდებოდა ქართული არმიის შენახვა და ლაშქრობები, დაზვერვა, სპეცსამსახურები, გზების გაყვანა, განახლება, ხიდების აგება, წყალგაყვანილობების შექმნა, ქალაქების მშენებლობა, ქუჩების შეკეთება და სხვა.ბიუჯეტის ნაწილი იხარჯებოდა მმართველობის სისტემაზე, სახელმწიფოს აუცილებელ პროექტებზე, ხელქვეითების შენახვასა და სხვა საქმეებზე.მნიშვნელოვანი იყო, ასევე, სასახლეებისა და ცერემონიების ხარჯებიც, რადგან საქართველოში ბევრი ელჩი და სტუმარი ჩამოდიოდა და მათ შესაბამისი დახვედრა სჭირდებოდა. სახელმწიფო ხაზინიდან ფინანსდებოდა კულტურული ღონისძიებები: წიგნების გადაწერა, ხელოვანთა შენახვა, ეკლესია-მონასტრებისა და სასახლეების მოხატვა და გამშვენება. საქართველოს სახელმწიფო დიდი იყო და ტოლს არ უდებდა არც ერთ დიდ სახელმწიფოს ამ საქმეში, შესაძლოა, აჭარბებდა კიდეც. ეკლესიასაც ეხმარებოდნენ - ჰქონდა შეუვალობა, დიდი ქონება და თვითონაც ძალიან ძლიერი იყო. მონასტრებს დიდ შესაწირს სწირავდა მეფე თამარი, აგებდა ტაძრებს. კულტურის განვითარებისთვისაც დიდი თანხები იყო გამოყოფილი.ამ ყველაფერთან ერთად მაშინდელი ბიუჯეტის ძალიან სერიოზული ნაწილი, 10 პროცენტი სოციალური დახმარებებისთვის გამოიყენებოდა, ღატაკთა დახმარებისთვის, ასევე, მნიშვნელოვანი თანხა ხმარდებოდა სამკურნალო დაწესებულებებს. სადაც მკურნალობა, რა თქმა უნდა, იყო უფასო.ამასთან ერთად, თამარი ეწეოდა პირად ქველმოქმედებას, როგორც ადამიანი, ერთი პერსონა და არა როგორც მეფე. თავისი ხელით ქმნიდა ხელმოკლე ადამიანებისათვის ტანსაცმელს, ართავდა, ქსოვდა, კერავდა, ქარგავდა, და თავის პირად ნაშრომს გლახაკებს ურიგებდა.ერთხელ ხანგრძლივი „ლოცვისა და ჴელსაქმარისა მიერ მაშურალმან“ მიიძინა. სიზმარში იხილა ძალიან ლამაზი ადგილი, ყვავილებით, მცენარეებითა და ნერგებით გამშვენებული. იმდენად ლამაზი, მთხრობელი რომ ვერ აღწერს, რადგან შეუძლებელია სამოთხის აღწერა.იდგა ოქროსა და ვერცხლის სარკმლებით შემკული საყდრები. იდგა გამშვენებული სკამები დამსახურებული ადამიანებისთვის, საქმეების მიხედვით მათ დასაფასებლად. სულ მაღლა იდგა ოქროს ტახტი, ყველაზე მაღალი, ლამაზი და საპატიო, შემკული პატიოსანი თვლებითა და მარგალიტებით. ამ სამოთხეში შეიყვანეს იქ შეყვანის ჭეშმარიტად ღირსი ჩვენი დედოფალი. იხილა ტახტები და გაიფიქრა: „მეფე ვარ თვითმპყრობელი და ჩემი არის ეს უზენაესი და უმთავრესი ტახტიო“ და გაემართა მასზე დასაჯდომად. მაგრამ მეფეთ-მეფეს წინ დაუდგა ნათლით მოსილი კაცი, მოჰკიდა ხელი და უთხრა: „შენი არ არის ეს დასაჯდომი, შენ ვერ შეძლებ მის დაკავებას!“ხელმწიფემ ჰკითხა: „ვინ არის ჩემზე უპატიოსნესი, რომელიც დაიკავებს ამ პატიოსან ტახტს?“ნათლითმოსილმა კაცმა უპასუხა: „ეს ტახტი შენი დიასახლისის, მოსამსახურის არის, რადგან თორმეტ მღვდელს აცვია მის მიერ შექმნილი შესამოსელი და იმ სამოსლით წარდგებიან ტრაპეზთან უსისხლო და პატიოსანი მსხვერპლის შეწირვისას. ამიტომ ეს დედაკაცი შენზე მაღლა დგას. და თუ შენ მეფე ხარ, შენთვის ეს დიდებაც საკმარისია, შენი საყოფი ესაა“ და უჩვენა უფრო მდაბალი დასაჯდომელი.ბერის, მღვდლის, სასულიერო პირის შემოსვა დიდად საპატიო სამსახური იყო. განსაკუთრებით თორმეტი მღვდლისა, რაც ძალიან საკრალური რიცხვია ქრისტიანობისთვის. ამგვარად, თამარ მეფემ სიზმარში, გამოცხადებაში იხილა მისი, როგორც დიდი სახელმწიფოს მეფის, დავალებაც, სასულიერო პირთა შემოსვა-გაძლიერება, თან თორმეტის, მაცხოვრის თორმეტი მოციქულის მსგავსი სიმბოლიკით.გაიღვიძებისთანავე მეფემ მოაყვანინა ის დიასახლისი, რომელმაც აღიარა, რომ თორმეტ მღვდელს შეუქმნა სამღვდელო შესამოსელი სრულად, კვართიდან ფილონამდე და მიუძღვნა. კვართი მღვდლებს აცვიათ ფილონის ქვეშ და ის სიმბოლურად მიანიშნებს მაცხოვრის კვართზე. ფილონი კი უსახელო შესამოსელია, ზემოდან მოსაცმელი მღვდლებისთვის, რომელიც ქრისტეს სუდარის სიმბოლური მინიშნებაა.თამარ შვიდმნათობიერმაც დაიწყო ზრუნვა პირადად, საკუთარი ხელით შექმნილი ტანსაცმლით მღვდლების შემოსვაზე. ალექსანდრიიდან ვაჭართა მიერ შემოტანილი მატყლის დართვა, ნაჭრების დამზადება და თორმეტი სრული სამღვდელო შესამოსლის შეკერვა.რაც ძალიან მნიშვნელოვანია – რა ფასის საჭმელსაც შეჭამდა დღეში, იმ ფასის საქონელს, თავისი ხელით შექმნილს, გაყიდდა ხოლმე და მიღებულ ფულს გლახაკებს აძლევდა, რა თქმა უნდა, ზემოთ აღნიშნული ბიუჯეტის 10 პროცენტის გარდა. ან გლახაკებს უქსოვდა და უკერავდა ტანსაცმელს იმ ფასისას, რასაც ჭამდა. ანუ, უფასოდ ან სახელმწიფოს ხარჯზე არაფერს ჭამდა.ღვთისმსახურება მის სასახლეში დაუკლებლად აღესრულებოდა, როგორც ტიპიკონი მოითხოვს და განწესება პალესტინის მონასტრისა, ზუსტად ისე. სამეფო კარზე მყოფი ვერავინ დააკლდებოდა წირვა-ლოცვას, დილას, სამხრისას, მწუხრისას...ასეთი იყო ჩვენი ხელმწიფე – მეფეთ მეფე და დედოფალთ-დედოფალი თამარი.

1679908440

„ბავშვი საწოლის ქვეშ იყო შემძვრალი და მგელივით ყმუოდა...“ - ისტორია, რომელიც სასწაულმოქმედ ხატს უკავშირდება

აკეთის მაცხოვრის ეკლესია თამარ მეფის დროს აშენებულა. ტაძრის ასაშენებლად ბერძენი ოსტატები უშუალოდ თამარ მეფეს მოუწვევია. გადმოცემის თანახმად, საბერძნეთიდან მოწვეული ოსტატებისთვის ორი ტაძრის აშენების ბრძანება მიუციათ. ერთი სოფელ აცანაში უნდა აეშენებინათ (ოქონის მონასტერი). მთავარი ოსტატი სოფელ აცანაში გადასულა ტაძრის ასაშენებლად, აკეთის მაცხოვრის ეკლესია კი მისი შეგირდისთვის მიუნდია. მეფის დანიშნულ ხალხს შეგირდის ნამუშევარი მოსწონებია და შეგირდსავე მიუღია მეფის საჩუქარი. ეს სწყენია ოსტატს და მისი დავალებით შეგირდისთვის მარჯვენა ხელი მოუჭრიათ.გადმოცემის მიხედვით, ამ ტაძარში უამრავი სიწმინდე და განძი ინახებოდა.ძეგლი ქართული ხუროთმოძღვრების მშვენიერ ნიმუშს წარმოადგენს. ტაძრის მოხატულობა გელათის მონასტერს წარმოადგენდა. აკეთის მაცხოვრის ეკლესიის სიძველეებში იკითხება გურიის ისტორიისათვის მნიშვნელოვან პიროვნებათა გვარ-სახელები. ასევე ნახეთ: VIDEO: „...ოთხზე დავარდა და არაამქვეყნიური ხმით დაიწყო ყვირილი“ - სასწაული, რომელსაც ზოვრეთის მონასტერში ბექა ჩხაიძე შეესწროქვემო გურიის ოსმალეთის იმპერიაში შესვლის შემდეგ, დაახლოებით XVIII საუკუნის დასაწყისში აკეთში დასახლდნენ თავდგირიძეები. მათ აქ სოფელ გვარადან გადმოიტანეს თეთროსნის ღვთისმშობლისა და მაცხოვრის ხატები, ასევე - გვარასთავის წმინდა გიორგის ხატი. ამ ხატებზე სალოცავად მუსლიმი ქართველებიც დადიოდნენ.ყველაზე მთავარი სიწმინდე, რაც ტაძარს გააჩნდა, ეს იყო მაცხოვრის ხატი,(ღვთაების ხატად წოდებული), რომელიც გაიტანეს ქვეყნიდან და გაყიდეს. ამ ხატის ადგილსამყოფელი დღემდე უცნობია.აკეთის ეკლესია XVII საუკუნეში განაახლა მამუკა თავდგირიძემ, რომელიც თურქებთან დამარცხებულა და გადმოსახლებულა გურიაში. ის თავად ქაიხოსრო გურიელს შეუფარებია და მისთვის ადგილ-მამულები გადაუცია. სწორედ მან ააშენა ამ ტაძრის ტერიტორიაზე ხის მონასტერი, რომელიც დროთა განმავლობაში დანგრეულა და მისი არანაირი კვალი არ არის. (მამუკა თავდგირიძე დასაფლავებულია აკეთის მაცხოვრის ტაძრის ეზოში).1784 წელს აკეთი დალაშქრა აბდულ-ბეგ ხიმშიაშვილმა. ამ ლაშქრობის დროს დაზიანდა კედლები და გუმბათი, თუმცა გადარჩა განძეულობა, რადგან ის დამალული იყო.მოგვიანებით მამუკა თავდგირიძის შთამომავალმა გიორგი თავდგირიძემ ადგილობრივებთან ერთად ააგო ქვითკირის ულამაზესი ჯვარგუმბათოვანი ტაძარი. ასე დაიწყო მონასტრული ცხოვრება სოფელ აკეთში, ტაძართან ახლოს.თუმცა ადგილობრივმა ათეისტებმა ტაძარი მაინც დაარბიეს. ჩამოანგრიეს ტაძრის გუმბათი.მრავალ სასწაულთა შორის ტაძრის ნგრევას კიდევ ერთი ისტორია უკავშირდება. კომუნისტების დროს მიიღეს გადაწყვეტილება, რომ ტაძრიდან ზარი ჩამოეხსნათ. გადაწყვიტეს ზარი თოფის სროლით ჩამოეგდოთ და ვინც უფრო "მამაცი" იქნებოდა, თოფსაც მას უბოძებდნენ. ერთს გადაუდგამს ეს "ვაჟკაცური" ნაბიჯი და ზარი ჩამოუგდია. დიდი ზეიმით აღნიშნეს მისი საქციელი და დაპირებისამებრ, თოფიც უსახსოვრეს. სახლში დაბრუნებული "გმირი" კი ჭიშკართან წაქცეულა და გულის შეტევით გარდაცვლილა.ასევე ნახეთ: „ეს ანგელოზი მონასტერში მუშაობის დროს დააფიქსირა ფოტოაპარატმა...“ - ბექა ჩხაიძე ბერ იოვანეზე წერს, რომელსაც ჯაჭვები მთელ ტანზე აქვს შემოხვეულიმაცხოვრის ეკლესია სამჯერ გაძარცვეს. (1853. 1859.1873 წლებში), მაგრამ მისი საგანძურის ნაწილი მაინც გადარჩა, განსაკუთრებულ ყურადღებას იქცევს ღვთისმშობლის ხატი. ამ ხატის შესახებ ბავშვობაში დედამ თავისი ბებიის, მარიამ მგელაძის გადმოცემული ამბავი მიამბო.ზემო აკეთში ცხოვრობდა ქვრივი, სახელად გაიანე. ეს ქალი თბილისიდან იყო ამ სოფელში გამოთხოვილი. გაიანეს ეზოში მეზობლის ხარები ჩასულან და ნარგავები და ვენახი გაუნადგურებიათ. როგორც გადმოცემით ვიგებთ, გაიანეს ხარები მოუწამლავს. ხარების მეპატრონეს მაშინვე მიუტანია ეჭვი გაიანაზე, მაგრამ ის ფაქტს სასტიკად უარყოფდა. მაშინ სოფლის მაცხოვრებლებს გადაუწყვეტიათ სიმართლის მთქმელს ეკლესიაში, ღვთისმშობლის ხატის წინაშე დაეფიცა.ადგილობრივები ეკლესიის ეზოში შეკრებილან. სათითაოდ მიდიოდნენ ხატთან და იფიცებდნენ, მათ შორის ხატის წინაშე უარყო ხარების მოწამვლა გაიანემაც.ეკლესიიდან სახლში მისულ გაიანეს შემზარავი სურათი დახვდა.მისი სამი წლის შვილი, საწოლის ქვეშ იყო შემძვრალი და მგელივით ყმუოდა... გაოგნებული გაიანე ბავშვით ხელში უკან, ეკლესიისკენ გამოქცეულა და თან ყვიროდა: შემიჩერეთ წყევლა, შემიჩერეთ წყევლა! - ამ სურათის შემსწრე თანასოფლელები გაოგნდნენ, თითქმის სამი დღე შესთხოვდნენ ხატს, ეპატიებია გაიანესთვის და მისი შვილი განკურნებულიყო, მაგრამ ბავშვი მესამე დღეს გარდაიცვალა. ამ ამბის შემდეგ გაიანეს ჩემი დიდი ბაბუასთვის თომა თოხაძისთვის (ოქრომჭედელი იყო) ოქროს აკვანის მოჭედვა უთხოვია და მაცხოვრის ეკლესიაში დაბრძანებული ღვთისმშობლის ხატისთვის შეუწირავს. თვითონ კი თბილისში წამოსულა. სამწუხაროდ, ვერავინ ვიპოვე, ვისაც ეცოდინებოდა, რა ბედი ეწია გაიანეს სოფლიდან წასვლის შემდეგ.ასევე ნახეთ: ფოტოაპარატმა რუის-ურბნისის ეპარქიაში ეშმაკი დააფიქსირა? – „ჩემ წინ მოწყენილი ზის არსება, რომელიც ებრძვის კაცობრიობას“…ტაძრის აღდგენა რამდენჯერმე სცადეს, თუმცა უშედეგოდ. ტაძრის აღდგენაში მამაჩემიც მონაწილეობდა, ტაძრის ნანგრევების კედლებზე დაკიდეს ხატები, გააკეთეს სასანთლეები და მეც სიხარულით ვეხმარებოდი მამას შეძლებისდაგვარად. ერთ დღესაც ტაძარში მისულს ხატები დამწვარი დამხვდა. ტაძრის კედელზე კი წითელი წიწაკები ჩამოკიდებული. ამ ვანდალიზმის ჩამდენი დღემდე არ არის ცნობილი.დღეს კი აკეთის თემის ერთიანობით ტაძრის აღდგენით სამუშაოებში ბევრი ადამიანი გაერთიანდა. აღდგენილ ტაძარში უკვე ტარდება წირვა-ლოცვა.ასევე ნახეთ: “ფული მაქვს საშოვნელი, ბებო მყავს დასაკრძალი… ამ დროს, პატრიარქი მაწვდის კონვერტს…” – ბექა ჩხაიძე საოცარ ისტორიას ჰყვება

1679905680

როგორ დაეხმარა წმინდა ნიკოლოზი მოხუც წყვილს... - „ხალხმა დაცინვა დაუწყო, შენს თავს ელაპარაკებიო“

წმინდა ნიკოლოზს არაერთი სასწაული უკავშირდება, მათ შორის, საქართველოშიც.მოხუცი წყვილი და წმინდა ნიკოლოზიერთი კონსტანტინოპოლელი პატიოსანი ხელოსანი წმინდა ნიკოლოზისადმი საოცარი სიყვარულით იყო გამსჭვალული და ყოველწლიურად აღნიშნავდა მისი ხსენების დღეს. მოხუცებულობაში ის სიღატაკეში ჩავარდა. ერთხელ, წმინდა ნიკოლოზის ხსენების დღის მოახლოებისას, მოხუცმა მეუღლეს უთხრა:– ახლოვდება ჩვენი საყვარელი წმინდანის ხსენების დღე. ჩვენ კი არაფერი გვაქვს ამის აღსანიშნავადო.– შვილებიც არა გვყავს. ამიტომ არც ეს ხალიჩა გვჭირდება. მოდი, გავყიდოთ და აღებული თანხით აღვნიშნოთ ეს დღე, – ურჩია ცოლმა.მოხუცმა ხალიჩა გასაყიდად წაიღო. გზად წმინდა ნიკოლოზი შემოხვდა დიდებული მოხუცის სახით და ჰკითხა:– საით მიდიხარ, მეგობარო?– ხალიჩა უნდა გავყიდო.– როგორ ყიდი? – ჰკითხა მოხუცმა.– ადრე 8 ოქრო მაინც ეღირებოდა. შენ კი, რაც გინდა, ის მიბოძე, – უთხრა ხელოსანმა.წმინდანმა ხელოსანს 6 ოქრო მისცა, გამოართვა ხალიჩა და წავიდა. ამასობაში ხალხი შემოეხვია ხელოსანს და დაცინვა დაუწყო: – შენ რა, საკუთარ თავს ელაპარაკებიო?!– ვერ დაინახეთ, როგორ იყიდა ჩემი ხალიჩა მოხუცმა?არავინ დაუჯერა, რადგან მათ მართლაც არავინ დაუნახავთ.ამასობაში წმინდა ნიკოლოზი მოხუცის ცოლთან მივიდა, დაუბრუნა ხალიჩა და უთხრა: შენს ქმარს დიდი ხანია ვიცნობ. გზაში შემხვდა და მთხოვა, ეს ხალიჩა შენთვის მომეტანა – შემინახოსო უთხრა და ქალს გაშორდა. ხელოსნის ცოლს ეგონა, ქმარს დაენანა ხალიჩის გაყიდვა და შინ დაბრუნებულს უსაყვედურა, წმინდა ნიკოლოზისთვის მიცემული აღთქმა როგორ დაარღვიეო.– ვინ მოგიტანა ეს ხალიჩა? – ჰკითხა დაბნეულმა ცოლს. მანაც დაწვრილებით აღუწერა მოხუცი. ხელოსანმა სიხარულით შესძახა, – წმინდა ნიკოლოზს უყიდია ჩემგან ხალიჩაო. ორივემ მუხლმოდრეკით მადლობა შესწირა ღმერთს და წმინდა ნიკოლოზს, რომელიც მსწრაფლ შეეწევა ხოლმე მის თაყვანისმცემლებს.

1679893401

შთამბეჭდავი ვიდეო: ნახეთ რა ტრადიციებით აღნიშნავენ ნოვრუზ ბაირამს საქართველოში მცხოვრები მუსლიმები

ნოვრუზ ბაირამი ყოველ წელს, ერთსა და იმავე დროს აღინიშნება, რომელიც 4 კვირის მანძილზე გრძელდება.• გიორგი ქორქიას სიუჟეტიდან გაიგებთ, თუ რა ტრადიციებით აღნიშნავენ ნოვრუზ ბაირამს საქართველოში მცხოვრები მუსლიმები.

1679784067

„პატრიარქმა თავისი ხელით გაუმზადა საჭმელი მამა ნიკოლოზს და სთხოვა შეეჭამა...“ - უცნობი ამბავი მდუმარე ნარიმანზე

მიტროპოლიტი იოსები შემოქმედელი ნარიმან მაქარაშვილის, იგივე ბერი ნიკოლოზის შესახებ საუბრობს და იხსენებს ისტორიას, რატომ შეუჩერა მას კათოლიკოს-პატრიარქმ მღვდელმსახურება.იოსები შემოქმედელი ბერი ნიკოლოზის შესახებ აქამდე უცნობ ამბავს ჰყვება.„მსურს გამოვეხმაურო ბერ მამა ნიკოლოზის, იგივე ნარიმან მაქარაშვილის თემას, რომლის მრევლი აქტიურ პროპაგანდას ეწევა მთელს საქართველოში.მე როგორც გურიის ანუ შემოქმედელი მიტროპოლიტი იოსები, ბერ ნიკოლოზს (ნარიმან მაქარაშვილს) ალბათ ყველა სასულიერო პირზე კარგად ვიცნობ, რამეთუ მე და ის დიდი ხნის მანძილზე ვმსახურობდით სვეტიცხოველში.მსურს გაგიზიაროთ და გავიხსენო ის მცირე მოგონება, წლები, როდესაც მე და ბერი ნიკოლოზი ერთად ვმსახურობდით სვეტიცხოვლის საკათედრო საპატრიარქო ტაძარში.1990 წელს საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა მაკურთხა სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარში მორჩილად, ხოლო წინამძღვრად პატრიარქის მიერ დადგენილ იქნა დეკანოზი მამა დავითი (დათუაშვილი), იგივე ჭიათურისა და საჩხერის მიტროპოლიტი დანიელი.1991 წელს, ერთი წლის შემდეგ ქალაქ ბათუმიდან ჩამოვიდა და ბერ-მონაზვნური ცხოვრების სურვილი გამოთქვა ნარიმან მაქარაშვილმა, იგივე ბერმა ნიკოლოზმა. ჩვენ ბევრჯერ გვისაუბრია სულიერ თუ საერო ცხოვრებაზე, თუმცა ჩემი შეხედულებით ვგრძნობდი და ვხედავდი, რომ მას ძალიან დიდი გავლენა ჰქონდა აღმოსავლური რელიგიებისა; კერძოდ, ბუდიზმის, კრიშნაიზმის და სხვა. მე იმედი მქონდა, რომ გაივლიდა წლები და იგი კარგად განისწავლებოდა ქრისტიანულ მართლმადიდებლურ სარწმუნოებაში, თუმცა, როგორც ჩანს, მან რაღაც ახალი მოძღვრება შექმნა და იგი დღითიდღე ყალიბდება, როგორც ახალი სექტა.იგი ხშირად აცდენდა წირვა-ლოცვებს და მე როგორც წინამძღვარს სვეტიცხოვლისა, მიწევდა მის მაგივრად წირვის ჩატარება. თავიდანვე მამა ნიკოლოზი დიდ ინტერესს იჩენდა ასკეტური ცხოვრებისადმი. ასკეტური ცხოვრება, რა თქმა უნდა, მიღებულია მართლმადიდებლურ სარწმუნოებაში და მე ეს მომწონს, მაგრამ მისი ასკეტიზმი უფროდაუფრო ემსგავსებოდა ფანატიზმს, ხიბლს, რაც გამოიხატებოდა შემდეგში: მსურს გავიხსენო ერთ-ერთი ფაქტი, რის გამოც საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა მას შეუჩერა მღვდელმსახურება: განგრძეთ კითხვა

1679783689

"ცხოვრება არის ის, რასაც ჩვენ ვქმნით მისგან" - 76 წლის ასაკში დაწყებული მხატვრის კარიერა და შეცვლილი ცხოვრება

ბებია მოსესმა 101 წლამდე იცოცხლა. ბოლო დღემდე აქტიურად მუშაობდა და 1600-ზე მეტი ნახატი დატოვა.ანა მარი მოსესი (Anna Mary Robertson Moses) 1860 წელს ნიუ-იორკთან, გრინვიჩში, ღარიბ ოჯახში დაიბადა. არასდროს არსად უსწავლია, 27 წლის ასაკში ღარიბ კაცზე დაქორწინდა, ათი შვილი გააჩინა, ხუთი გარდაეცვალა და მთელი ცხოვრება ფერმაში მუშაობდა, მოსვენება არ ჰქონია.67 წლის ასაკში პენსიაზე გავიდა - განთავისუფლდა ფერმერის მოვალეობისგან. მალევე იპოვა ჰობი - ქარგვა. წყეული ართრიტი რომ არა, მთელი ცხოვრება ქარგავდა.ანამ დაიწყო ხატვა. მან თავისი ნახატები მეგობრებსა და ნაცნობებს ჩამოურიგა, რომელთაგან ერთ-ერთი, ადგილობრივი ფარმაცევტი იყო, რომელმაც თავისი აფთიაქის კედლები საჩუქრებით დაამშვენა. და ეს უნდა მომხდარიყო; აფთიაქში ნიუ-იორკიდან ჩამოსულმა ფერწერის მოყვარულმა ლუი კალდორმა შეიჭყიტა.თვითონაც არ ელოდა, რომ ეს გულუბრყვილო ნახატები ასე თუ ააფორიაქებდა. კალდორმა ყველა ნამუშევარი არა მარტო იყიდა, დაუმეგობრდა ავტორს და საზოგადოებას პროვინციელი მხატვრის ნამუშევრებიც გააცნო.წარმატებისთვის საჭიროა რამდენიმე კომპონენტი, რომელთაგან ერთ-ერთი უდავოდ იღბალია.1939 წელს კოლექციონერმა სიდნეი იანისმა ბებია მოსეს სამი ნახატი შეარჩია (ასე ეძახდა ანას მისი გულმოდგინე თაყვანისმცემელი) და გამოფენაში ჩართო.მომდევნო წელს სრულმასშტაბიანი გამოფენა „სურათები ფერმიდან“ მოეწყო. ნათქვამია, ღმერთს სამება უყვარსო. სწორედ მესამე გამოფენამ მოუტანა თვითნასწავლ მხატვარს აღიარება. ის ნიუ-იორკში პრესკონფერენციაზე მიიწვიეს. ანა ასეც მოიქცა, პრესკონფერენციაზე სიტყვით გამოვიდა. ძალიან მაგარი იყო - მაყურებელს ცოცხალ თვალებიანი, შავ კაბიანი, ძალიან უბრალო და მომხიბვლელი მოხუცი შეუყვარდა.კონკიას ისტორია ყოველთვის აღელვებს ადამიანებს. მაგრამ ბებია მოსესმა ყველა რეკორდი მოხსნა - მიუხედავად იმისა, რომ მისი პროვინციული ქალაქის გარეთ არასდროს გაუღწევია, პოპულარობა მასთან 80 წლის ასაკში მივიდა. მომდევნო 10 წლის განმავლობაში ანა მარის ნახატებმა დაიპყრო ამერიკა, ევროპა და იაპონიაც კი - ოცდაათი გამოფენით შტატებში, ათი კონტინენტზე და ერთი შორეულ იაპონურ კუნძულებზე.1949 წელს აშშ-ს პრეზიდენტმა ჰარი ტრუმანმა ცნობილი ბებია ქალთა ეროვნული პრეს-კლუბის ჯილდო გადასცა.დიდებას მისთვის თავბრუ არ დაუხვევია. მან განაგრძო ცხოვრება თავის ძველ სახლში და ხატავდა პეიზაჟებს, ფერმებს და სოფლის საყოფაცხოვრებო სცენებს, რომლებიც მისთვის ძვირფასი იყო."მე ვუყურებ ჩემს ცხოვრებას, როგორც დასრულებული დღის სამუშაოს და მსიამოვნებს მისი მიღწევა. ცხოვრება არის ის, რასაც ჩვენ ვქმნით მისგან. ეს ყოველთვის ასე იყო და სულ ასე იქნება", - თქვა მან საკუთარ თავზე ჟურნალ Time and Life-თან ინტერვიუში.აი ასე, 76 წლის ასაკში დაწყებული ფერმწერის კარიერით, ანა მარი მოსესი ამერიკის ყველაზე ცნობილი მხატვარ-პრიმიტივისტი გახდა. მისი ერთ-ერთი პირველი ნახატი, "ძველი ლაქებიანი სახლი", რომელიც 110 დოლარად შეიძინეს, 2004 წელს მემფისის აუქციონზე 60,000 დოლარად გაიყიდა.ბებია მოსესმა 101 წლისა იცოცხლა. ბოლო დღემდე აქტიურად მუშაობდა და 1600-ზე მეტი ნახატი დატოვა.ასე რომ, არასდროს არ არის გვიან. თუკი, რაიმე საყვარელი საქმის გაკეთება გსურთ, ეს შეგიძლიათ და მზაობაც გაქვთ, უნდა დაიწყოთ. მით უფრო - ხატვა. 

1679588187

“ირაკლი 22 წლის იყო, აივნიდან გადავარდა… შვილის გარდაცვალების შემდეგ ვეღარ აგრძელებდა წერას” – დიდი ქართველი მწერლის ტრაგედია

როგორ მოკრძალებულადაც იცხოვრა, ისევე მოკრძალებული სამუდამო განსასვენებელიც თავადვე აირჩია. პანთეონი არასდროს ჰყვარებია და თავისი საფლავი იქ ვერასდროს წარმოედგინა. ამის მყარი არგუმენტიც ჰქონდა. სურდა შვილის გვერდით დაკრძალულიყო და მორჩა!სიცოცხლის ბოლო თვეები თავის აგარაკზე, მუხაწყაროში გაატარა. თითქმის მთელი პანდემიის პერიოდი, მეუღლესთან ერთად იქ ცხოვრობდა. ფოლკლორისტმა ეთერ თათარაიძემ გვითხრა, ბოლოს რომ დავურეკე, მითხრა, არ იცი, აქ რა კარგია, შაშვები არიან მხოლოდ. ვირუსის მომტან-მიმტანი არავინაა და ამ შაშვების ყურებით ბედნიერი ვარო.ბოლო ერთი თვე საავადმყოფოში იწვა, გულის უკმარისობის დიაგნოზით. საკუთარი უკანასკნელი დაბადების დღეც იქ გაატარა. 26 მარტს 82 წელი “ნიუ ჰოსპიტალში” შეუსრულდა.ორ აპრილს მდგომარეობა დამძიმდა. საკუთარმა მოძღვარმა აზიარა და ჩვენი დროის ფასდაუდებელი კლასიკოსი, რამდენიმე საათში აღესრულა…ამბობენ, გურამი თავის 22 წლის ვაჟთან ერთად ჩაქრა და გარდაიცვალა, უბრალოდ, ფიზიკურ არსებობას განაგრძობდა ამ წუთისოფელში.“დიდი ხანია ნატრობდა ამ დღეს – იმ წუთიდან, შვილმკვდარი მამა რომ დაერქვა. მე და ირაკლი მისაღებ გამოცდებზე ერთად გავედით. თვალებით დამამახსოვრდა. მაშინ არ ვიცოდი, რომ გურამ დოჩანაშვილის შვილი იყო. მერე გავიგე უნივერსიტეტის ბაღში რომ შევხვდი… ჩაის სახლის და ლიზიკოს ხაჭაპურის დღეები მახსოვს…როგორ მშურდა მაშინ, გურამ დოჩანაშვილის შვილი რომ იყო და პირველად მას შეეძლო წაეკითხა, რასაც წერდა, მასთან ესაუბრა… რა გშურს, შენ რომ ცნობილი ჟურნალისტი გახდები, ისეთ ინტერვიუს ჩაგაწერინებ, არავის არ ექნებაო, ასე დამპირდა…1990 წელს გარდაიცვალა – ზეცა ჩამოიქცა ეს ამბავი რომ გავიგე. მახსოვს, მუხათწყაროში ვიყავი… ვიცი, ბატონი გურამიც მაშინ გარდაიცვალა ირაკლისთან ერთად, უბრალოდ მხოლოდ ახლა გადავიდა სააქაოდან ზეციურ საქართველოში…არასდროს არ ჩამიწერია მასთან ინტერვიუ, არც მითხოვია – ვერ შევძელი… სულ მეგონა, რომ ირაკლის გარეშე ვერასდროს დაველაპარაკებოდი!აცხონოს უფალმა – ირაკლი და გურამი!“- წერდა ჟურნალისტი მაკო ფურცელაძე. "ეს ამბავი 7 აგვისტოს მოხდა. მე ამ თარიღს მივიჩნევ ირაკლის გარდაცვალების დღედ. გურამი კი თვლის, რომ 18 აგვისტოს გარდაიცვალა, როცა ის აპარატიდან გამორთეს. ეს იყო 1990 წელს. ირაკლი მაშინ 22 წლის იყო, 2 მეტრი სიმაღლის. საავადმყოფოში გადაიყვანეს, მაგრამ ვიცოდი, რომ აღარ იცოცხლებდა.ირაკლის გარდაცვალებამდე მე გახლდით ცუდად. ფაქტობრივად, მკვდარი ვიყავი და ირაკლი დარბოდა წამლებზე, სისხლზე. სიმსივნური წარმონაქმნი ამომაჭრეს მუცლიდან. ვფიქრობდი, რომ მივდიოდი ამ ქვეყნიდან და კმაყოფილი ვიყავი, რადგან ჩემს ორივე შვილს უმაღლესი დავამთავრებინე, გურამი მწერალი გახდა." -ჰყვებოდა გურამ დოჩანაშვილის მეუღლე ნათელა სეფიაშვილი, ერთ-ერთ ინტერვიუში.   ედმონდ მინაშვილი: – ჩვენ ვუთხარით, მთელი ერი ითხოვს მის დაკრძალვას მთაწმინდაზე. ის მხოლოდ თქვენ არ გეკუთვნით, მთელი საქართველოს კუთვნილებაა-მეთქი. მან გვიპასუხა, ბატონი გურამი თუ მთელ ქვეყანას ეკუთვნის, ამის სანაცვლოდ თავისი ქმნილებები დატოვა და წაიკითხონო. მისი საფლავი სად იქნება, ეს მისი ოჯახის გადასაწყვეტიაო.შვილის გარდაცვალების შემდეგ დიდი ხანი არ უწერია დიდ მწერალს. თავის საყვარელ საქმეზე ხელი ჰქონდა ჩაქნეული.ამ ტრაგედიის შემდეგ, უფალმა დიდი საჩუქარი გამოუგზავნა, ქალიშვილის, ქეთევანის შვილი, თინათინ ჭკუასელი, რომელმაც შეძლო, რომ ბაბუასთვის სიცოცხლის გაგრძელების სურვილი მიენიჭებინა.“უწ­მინ­დე­სი სულ მა­რი­გებ­და და მომ­ცა ძალა, რომ ჩემს ასაკ­ში და­მე­წე­რა”, – ამბობდა გურამ დოჩანაშვილი, რომელმაც სამების ეზოში მდებარე ლავრაში ორი წელი იცხოვრა და იქ მუშაობდა ამ სამტომეულზე.

1679375347

VIDEO: რა სურვილი ვერ აუსრულდა ილია მეორეს, სანამ პატრიარქი გახდებოდა

მე მქონდა სურვილი, რომ ვყოფილიყავი ცოლშვილიანი მღვდელი და მინდოდა, სულ პატარა სოფელში, საქართველოში ვყოფილიყავი მოძღვარი, - განაცხადა ერთ-ერთ ჩანაწერში სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა, ილია მეორემ.მისი სურვილი ახდა, მოძღვარი გახდა, თუმცა ღვთის განგებით ამ სოფლად ერთ-ერთი უძველესი სამწყსო ერგო - საქართველო.„იყო ისეთი დღეები, თვეები და წლები, როდესაც ძალიან უჭირდა ეკლესიას, ვეღარ ვპოულობდი გზას და აი, იმ დროს დაიწერა ეს, ძალიან უბრალო, მაგრამ გულიდან ამოსული სიტყვები და საგალობელი: „დავიღალე, დავიღალე, მოდი ჩემთან უფალო“, - იხსენებდა პატრიარქი. 

1679343083

"რაც უფრო მეტ მონეტას ალაგებდა ვაჭარი პინაზე, მით მეტად მძიმე იყო სეფისკვერის ერთი პატარა ნაწილი" - ეს სასწაული უნდა წაიკითხოთ

წმინდა სეფისკვერი რა მადლის მატარებელია ამ ამბიდან შეიტყობთ.წმ. ბასილი დიდის ეპოქაში ცხოვრობდა ერთი მადლმოსილი მღვდელი და, როგორც ჩვეულებრივი ადამიანი, სხვადასხვა გარემოებათა გამო, ვალებში ჩავარდა. ვალი დღითი დღე იზრდებოდა, ხოლო მევალეები მღვდელს ყოველდღე კარზე ადგნენ. შეწუხებული მღვდელი იძულებული გახდა მიემართა ახლობელი ვაჭრისთვის, რომელმაც, შეისმინა რა მისი თხოვნა, ხუთასი ოქროს მონეტა გადასცა მას. ამ ფულის საშუალებით მღვდელმა გადაიხადა ყველა ვალი და სანაცვლოდ ვაჭარს შეჰპირდა, რომ მოიხსენიებდა მას და ყველა მის ახლობელს პროსკომიდიაზე (საკვირაო ლიტურგიის პირველი ნაწილი, მღვდელმსახურნი სამკვეთლოზე კვეთენ სეფისკვერს, ბარძიმში ასხამენ ღვინოს და წყალს) მთელი ცხოვრება.ვაჭარმა გათვალა, რომ მღვდელი ახალგაზრდა იყო, დიდხანს იცოცხლებდა, ხოლო ლიტურგიაზე დიდი ხნის განმავლობაში მოხსენიება მას ხელს აძლევდა და სავსებით აკმაყოფილებდა.გაისტუმრა რა ვალები, მღვდელმა ამის შემდეგ მხოლოდ ერთი საღვთო ლიტურგიის მსახურება შეძლო, რომელზედაც მოიხსენია კიდეც თავისი კეთილისმყოფელი, და მოკლე ხანში ავად გახდა, ავადმყოფობის შემდეგ კი გარდაიცვალა.შეიტყო რა მისი სიკვდილი, ვაჭარი დამწუხრდა. დაენანა დაკარგული ფული, რადგან მხოლოდ ერთი ლიტურგია იყო აღსრულებული მღვდლის მიერ. ამას ვაჭარი აღარ მოელოდა, რომელსაც სულ სხვაგვარად ჰქონდა დაანგარიშებული, რისთვისაც აჩუქა კიდეც ხუთასი ოქროს მონეტა აწ გარდაცვლილს. ვაჭარმა მიცვალებულის დედის შეწუხება დაიწყო. იგი უკანვე მოითხოვდა თავის ფულს, რადგან თვლიდა, რომ მღვდელთან დადებული პირობა დაირღვა. დედა პასუხობდა, რომ მას არა აქვს ფული, რაც ჰქონდა, დაკრძალვას მოხმარდა. მაგრამ ვაჭარი დაჟინებით მოითხოვდა ფულს და აშინებდა ქალს სასამართლოთი.შეწუხებულმა ქალმა წმ. ბასილი დიდს მიმართა და მოუყვა მომხდარი ამბის შესახებ. მოისმინა რა ყველაფერი, წმინდანმა უთხრა: „ხვალ მე აღვასრულებ საღვთო ლიტურგიას, მოდი ჩემთან ტაძარში ვაჭართან ერთად, თან სასწორი იქონიეთ. ერთ პინაზე დავდებთ სეფისკვერიდან ამოღებულ ერთ ნაწილს, რომლითაც მოხსენიებულ იქნება ვაჭარი და მისი ახლობლები. და რამდენსაც აიწონის ეს ერთი ნაწილი სეფისკვერისა, იმდენი ოქრო დადოს ვაჭარმა მეორე პინაზე და ამით გადაიხადოს მან იმ ერთი ლიტურგიისათვის, რომელიც აღასრულა განსვენებულმა მღვდელმა“. ქალი მივიდა ვაჭართან და გადასცა მას წმ. ბასილი დიდის დანაბარები. ვაჭარს გაუხარდა და მეორე დილით ტაძარში წავიდა ოქროთი და სასწორით.წმ. ბასილი დიდმა კვეთაზე, ამოიღო რა სეფისკვერიდან ერთი ნაწილი უფლის მონათა ჯანმრთელობისათვის და ხსნისათვის, დადო სასწორის ერთ თეფშზე და უბრძანა ვაჭარს, დაედო მეორე თეფშზე ოქრო და, რაც უფრო მეტ მონეტას ალაგებდა ვაჭარი პინაზე, მით მეტად მძიმე იყო სეფისკვერის ერთი პატარა ნაწილი.იხილა რა ეს უდიდესი და საღვთო სასწაული, ვაჭარი შეშინდა, შეინანა თავისი საქციელი და შენდობა თხოვა წმ. ბასილი დიდს და მღვდლის დედასაც და მის შემდეგ აღარ მოუთხოვია თავისი ფული.