1763197428

ჯანდაცვის მინისტრი მიხეილ სარჯველაძე წამყვანი საერთაშორისო კლინიკებისა და უნივერსიტეტების პროფესორებსა და ექსპერტებს შეხვდა

ჯანდაცვის მინისტრი მიხეილ სარჯველაძე, სამედიცინო სფეროში, წამყვანი საერთაშორისო კლინიკებისა და უნივერსიტეტების პროფესორებსა და ექსპერტებს შეხვდა. მათ შორის იყო ბრიუსელის თავისუფალი უნივერსიტეტის ინტენსიური თერაპიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი ბარონი ჟან-ლუის ვინსენტი, რომელმაც თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებით, პაციენტისთვის გაუმჯობესებული სერვისის მიწოდებაზე გაამახვილა ყურადღება. ინფორმაციას ჯანდაცვის სამინისტრო ავრცელებს.შეხვედრაზე, მხარეებმა საქართველოსა და საერთაშორისო საზოგადოებას შორის თანამშრომლობის გაძლიერების მნიშვნელობაზე ისაუბრეს.ჯანდაცვის მინისტრის განმარტებით, მსგავსი ტიპის თანამშრომლობა ხელს შეუწყობს საქართველოში სამედიცინო სექტორის კიდევ უფრო განვითარებას.შეხვედრის მონაწილეებმა სამედიცინო განათლების, პროფესიული განვითარების, პაციენტთა მოვლის მეთოდების გაუმჯობესების, რეანიმაციული პაციენტების მართვის და სხვა საკითხების მიმართულებით ერთმანეთს გამოცდილება გაუზიარეს.

1763128617

მიხეილ სარჯველაძემ და ირაკლი ლექვინაძემ, დაინტერესებულ პირებთან და სფეროს წარმომადგენლებთან ერთად, ჯანდაცვის სექტორში კონკურენციისა და მომხმარებელთა უფლებების დაცვის მიმდინარე პრაქტიკა და გამოწვევები განიხილეს

საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრმა მიხეილ სარჯველაძემ და კონკურენციისა და მომხმარებლის დაცვის სააგენტოს თავმჯდომარე ირაკლი ლექვინაძემ, დაინტერესებულ პირებთან და სფეროს წარმომადგენლებთან ერთად, ჯანდაცვის სექტორში კონკურენციისა და მომხმარებელთა უფლებების დაცვის მიმდინარე პრაქტიკა და გამოწვევები განიხილეს.პანელური დისკუსია, სახელწოდებით - „კონკურენცია და მომხმარებელთა უფლებების დაცვა ჯანდაცვის სექტორში“ კონკურენციისა და მომხმარებლის უფლებების დაცვის შესახებ IV საერთაშორისო კონფერენციის ფარგლებში გაიმართა.ირაკლი ლექვინაძის თქმით, GCCA-ი ბოლო წლებში აქტიურად მუშაობს ფარმაცევტულ და სამედიცინო სერვისების ბაზარზე.„განვიხილეთ, ზოგადად, კონკურენციასთან და პაციენტების უფლებებთან დაკავშირებული საკითხები. ჩვენი უწყება ბოლო წლებში აქტიურად მუშაობს ფარმაცევტულ ბაზარსა და სამედიცინო სერვისების ბაზარზე, მთლიანობაში, ბაზრის შეფასებასა და რეკომენდაციებზე. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ ფარმაცევტული ბაზრის კვლევის ფარგლებში, ჩვენს მიერ გაცემული რეკომენდაციები საქართველოს მთავრობისა და ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ იქნა დანერგილი, რამაც კონკრეტული და მნიშვნელოვანი შედეგები მისცა ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეებს. საუბარია მედიკამენტების მიმართულებით ფასების შემცირებაზე. ასევე არაერთი გადაწყვეტილება იქნა მიღებული მჭიდრო კოორდინაციის ფარგლებში ჩვენს უწყებასა და ჯანდაცვის სამინისტროს შორის,“- განაცხადა GCCA-ის თავმჯდომარემ.დისკუსიის დროს, იმსჯელეს სახელმწიფო უწყებებს, ბიზნესსა და საზოგადოებას შორის თანამშრომლობის გაძლიერების შესაძლებლობებზე. ყურადღება დაეთმო მომხმარებელზე ორიენტირებული, გამჭვირვალე და კონკურენტული ჯანდაცვის ეკოსისტემის შექმნის მიმართულებით საერთო ხედვის ჩამოყალიბების მნიშვნელობას.საუბარი შეეხო სამართლიანი კონკურენციის პირობების განსაზღვრის კრიტერიუმებს, მომხმარებლის მიერ საკუთარი უფლებების დაცვას სამედიცინო და ფარმაცევტულ მომსახურებებში, გამჭვირვალობის მნიშვნელობასა და ხარისხის სტანდარტებს, ასევე იმას, თუ რა მექანიზმებით უზრუნველყოფს სახელმწიფო სამართლიან ბალანსს ბიზნესსა და მომხმარებელს შორის.ღონისძიებას პარლამენტის ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტის წევრები, მარეგულირებელი ორგანოები, არასამთავრობო სექტორი, აკადემიური წრეები და ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.

1763120838

როდის და როგორ უნდა მივიღოთ პროლაქსი მაქსიმალური ეფექტისთვის?

ცხოვრების სწრაფი ტემპი, არაბალანსირებული და არარეგულარული კვება, სტრესი და მცირე ფიზიკური აქტივობა ხშირად იწვევს საჭმლის მონელების პრობლემებს, რაც ხშირად ყაბზობითა და მუცლის არეში დისკომფორტით გამოიხატება. სწორედ ასეთ შემთხვევებში გამოიყენება პროლაქსი – ბუნებრივი შედგენილობის საფაღარათო საშუალება, რომელიც ამავე დროს უზრუნველყოფს ნაწლავების გაჯანსაღებასა და მათი ნორმალური ფუნქციის აღდგენას.როგორია პროლაქსის მოქმედების მექანიზმი?პროლაქსის უნიკალურობა მის ბუნებრივ შედგენილობაშია. პროდუქტი აერთიანებს სენას, კასკარა საგრადას, ისაბგულს და ვიტამინ B6-ს – კომპონენტებს, რომლებიც ერთობლივად უზრუნველყოფს ნაწლავების რბილ, მაგრამ ეფექტიან სტიმულირებას.სენოზიდები (სენას ექსტრაქტი) მოქმედებს მსხვილ ნაწლავზე, ააქტიურებს პერისტალტიკას და ხელს უწყობს განავლის რბილად გამოყოფას. კასკარა საგრადა აძლიერებს ნაწლავების მოქმედებას, ამშვიდებს ლორწოვან გარსს და ხელს უშლის ანთებით პროცესებს. ისაბგული კი უზრუნველყოფს რბილ დეფეკაციას, რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბუასილის, ანალური ნაპრალის ან პოსტოპერაციულად. რაც შეეხება ვიტამინ B6-ს, ის ხელს უწყობს ფერმენტული რეაქციების სწორად წარმართვას და იცავს ორგანიზმს იმ ბალანსის დაკარგვისგან, რაც ზოგჯერ საფაღარათო საშუალებების მიღებას ახლავს თან.პროლაქსის სწორად მიღებისას, ის არა მხოლოდ ყაბზობას ხსნის, არამედ აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას, ამცირებს მეტეორიზმს და აღადგენს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ტონუსს.როგორ უნდა მიიღოთ მედიკამენტი?პროლაქსის მოქმედება იწყება დაახლოებით 8-10 საათში, ამიტომ საუკეთესო დრო მისი მიღებისთვის არის საღამოს საათები, ძილის წინ.ყაბზობისას ან ნაწლავების ატონიისას, როგორც წესი, ინიშნება 15-30 დღიანი კურსი. გაღიზიანებული ნაწლავის სინდრომის დროს კი მკურნალობა შეიძლება გახანგრძლივდეს და წარიმართოს პერიოდული შესვენებებით, რათა დროთა განმავლობაში აღდგეს ნაწლავთა ტონუსი და კუჭის რეგულარული მოქმედება. პოსტოპერაციულ პერიოდში ან ბუასილისას, სასურველია, ზედმიწევნით დაიცვათ ექიმის მიერ დანიშნული დოზები, რადგან ამ დროს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მტკივნეული დეფეკაციის თავიდან აცილება.ზრდასრულებში საკმარისია 1 კაფსული დღეში, თუმცა გამოკვეთილი ყაბზობისას დოზა  შეიძლება 2-3 კაფსულამდეც გაიზარდოს. ხანდაზმულებში, რომლებშიც ნაწლავის მოქმედება ხშირად შენელებულია, მიზანშეწონილია მკურნალობის 1 კაფსულით დაწყება, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში დოზის ნელ-ნელა გაზრდა.გაითვალისწინეთ, 12 წლამდე ასაკის ბავშვებში, ორსულებსა და მეძუძურ დედებში პროლაქსის მიღება არ არის რეკომენდებული. ასევე, მედიკამენტის მოხმარება დაუშვებელია აპენდიციტის ან ნაწლავური ობსტრუქციისას. იმ შემთხვევაში კი, თუ პროლაქსის მოხმარებისას თავი იჩინა ხშირმა დიარეამ, ძლიერმა სპაზმებმა ან არასასიამოვნო შეგრძნებებმა, მიზანშეწონილია მედიკამენტის მიღების შეწყვეტა და ექიმთან კონსულტაციის გავლა.სად შეიძენთ პროლაქსს?მედიკამენტის ოფიციალური იმპორტიორი საქართველოში „სმარტფარმია“. მის შეძენას, სააფთიაქო ქსელების გარდა, კომპანიის ვებგვერდზე შეძლებთ - შეიძინეთ პროლაქსი ონლაინ სახლიდან გაუსვლელად.აღსანიშნავია, რომ „სმარტფარმი“ 2012 წლიდან ამარაგებს ადგილობრივ ფარმაცევტულ ბაზარს ორიგინალი, სერტიფიცირებული და მაღალი ხარისხის ევროპული პრეპარატებით. ამასთან, ის მომხმარებლებს სთავაზობს ონლაინ პლატფორმას Smartpharm.ge, რომელზედაც შესაძლებელია მის მიერ შემოტანილი პროდუქტების შეძენა ოფიციალური იმპორტიორის გარანტიით.

1763104440

ჯანდაცვის სამინისტრომ, გლუკოზის უწყვეტი მონიტორინგის სისტემები Libre 2+ შეიძინა

შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 1 დიაგნოზის მქონე ბავშვების საჭიროებებისა და მათი მშობლების ინტერესების გათვალისწინებით, ჯანდაცვის სამინისტრომ, მიაღწია შეთანხმებას სენსორების მწარმოებელ კომპანია Abbott laboratories-თან და გლუკოზის უწყვეტი მონიტორინგის სისტემა Libre 2+ შეიძინა.მოწყობილობის მისაღებად, განაცხადების მიღება დაიწყო და მათი გაცემა ეტაპობრივად იქნება შესაძლებელი. მონიტორინგის მოწყობილობებს ის პაციენტები მიიღებენ, რომელთაც სენსორის გამოყენების საჭიროება აქვთ.კრიტერიუმების დადგენის მიზნით, დარგის ექიმ-სპეციალისტებს, ჯანდაცვის მინისტრი მიხეილ სარჯველაძე შეხვდა. შეხვედრაზე, გლუკოზის უწყვეტი მონიტორინგის სისტემა Libre 2+ -ის საჭიროების განმსაზღვრელ პარამეტრებსა და კლინიკურ ფაქტორებზე იმსჯელეს.FreeStyle Libre 2+ სისხლში გლუკოზის უწყვეტი მონიტორინგის სისტემაა, რომელიც შედგება 2 კომპონენტისგან - სენსორი და წამკითხველი. სენსორის მოქმედების ვადა 15 დღეა, ხოლო წამკითხველი მონაცემებს 90 დღის განმავლობაში ინახავს.საქართველოს სახელმწიფო პროგრამის ბენეფიციარებისთვის, ამერიკულმა კომპანიამ შექმნა ცხელი ხაზი. ტექნიკური მხარდაჭერის ან წუნის აღმოჩენის შემთხვევაში, დაკავშირება შესაძლებელია ნომერზე +995 800 00 80 77, სამუშაო დღეებში 09:00 საათიდან – 17:00 საათამდე.შეგახსენებთ, რომ შაქრიანი დიაბეტის ტიპი მქონე ბავშვები, 2022 წლიდან, ასევე, უზრუნველყოფილები არიან ამერიკულ-ირლანდიური კომპანია Medtronic-ის სისხლში გლუკოზის უწყვეტი მონიტორინგის მაღალტექნოლოგიური სისტემებით.

1763036109

ვამელისი: მცენარეული საიდუმლო შინაგანი სიმშვიდისთვის

დღევანდელი ცხოვრების რიტმი, გადატვირთული გრაფიკი, მუდმივი ინფორმაცია და სტრესული გარემო ნერვულ სისტემას თითქმის არასოდეს აძლევს მოდუნების საშუალებას. ამიტომ, სულ უფრო მეტი ადამიანი მიმართავს ბუნებრივ დამამშვიდებელ საშუალებებს, რომლებიც ორგანიზმს დამახასიათებელი ბალანსის დაბრუნებაში ეხმარება.სწორედ ასეთია ვამელისი - მცენარეულ ექსტრაქტებზე დაფუძნებული, ვეგანური ფორმულა, რომელიც ბუნებრივად აღადგენს სიმშვიდეს და ენერგიას.ბუნებრივი შემადგენლობა, რომელიც მუშაობს სინერგიულადვამელისის თითოეული კომპონენტი შერჩეულია ისე, რომ ერთმანეთის ეფექტი გააძლიეროს. მისი ეფექტურობა ეფუძნება რვა აქტიურ ინგრედიენტს, რომლებიც აძლიერებენ ერთმანეთის მოქმედებას და ქმნიან სრულ ბალანსს გონებისა და სხეულისთვის:▪️ GABA (100 მგ) - ტვინის ბუნებრივი ნეირომედიატორი, რომელიც ამშვიდებს ნერვულ სისტემას, ამცირებს შფოთვას და ხელს უწყობს ემოციურ სტაბილურობას. ▪️ L-თეანინი (105 მგ) - ამინომჟავა, რომელიც ხელს უწყობს კონცენტრაციასა და გონებრივ სიმშვიდეს ენერგიის დაკარგვის გარეშე. ▪️ გლიცინი (100 მგ) - ამინომჟავა, რომელიც აუმჯობესებს ძილს, ამცირებს დაღლილობას და ხელს უწყობს ორგანიზმის აღდგენას. ▪️ გვირილა (50 მგ) - ცნობილია თავისი დამამშვიდებელი მოქმედებით, ამსუბუქებს შფოთვას და ხელს უწყობს მშვიდ ძილს. ▪️ პასიფლორა (ვნების ყვავილის ექსტრაქტი 50 მგ) - ამცირებს ნერვულ დაძაბულობას, ეხმარება მოდუნებაში და აუმჯობესებს ძილის ხარისხს. ▪️ ბარამბოს ფოთლების ექსტრაქტი (100 მგ) - ბუნებრივი ანტიოქსიდანტი, რომელიც აძლიერებს ნერვულ სისტემას და ამცირებს სტრესის ფიზიკურ გამოვლინებებს. ▪️ ვალერიანის ფესვის ექსტრაქტი (150 მგ) - ძლიერი ბუნებრივი დამამშვიდებელი, რომელიც ამცირებს შფოთვას და ხელს უწყობს ღრმა, ხარისხიან ძილს. ▪️ კუნელის ფოთლის ექსტრაქტი (50 მგ) - აუმჯობესებს სისხლის მიმოქცევას, ამშვიდებს გულცემას და ხელს უწყობს შინაგან სიმშვიდეს.ეს მცენარეული კომბინაცია ქმნის ბალანსს, რომელიც ტვინსა და სხეულს ერთდროულად აძლევს შვებას.GABA - ვამელისის მთავარი ძალა და ბუნებრივი სიმშვიდის მეცნიერული საფუძველიGABA (gamma-aminobutyric acid) არის ტვინის ერთ-ერთი მთავარი ნეირომედიატორი, რომელიც არეგულირებს ნერვულ აქტივობას. როცა მისი დონე დაბალია, ჩნდება შფოთვა, დაძაბულობა და უძილობა. კვლევები აჩვენებს, რომ GABA-ს დამატება აუმჯობესებს ძილს, ამცირებს სტრესის აღქმას და ხელს უწყობს გონებრივ სიმშვიდეს. ვამელისი კი გამდიდრებულია GABA-ს 100 მილიგრამიანი შემცველობით და მნიშვნელოვან როლს თამაშობს სიმშვიდის ბალანსში.რეგულარული ძილი და ენერგიის აღდგენავამელისი არა მხოლოდ ამშვიდებს, არამედ ხელს უწყობს ძილის ბუნებრივი რიტმის დაბრუნებას. ის ეხმარება ორგანიზმს ღრმა ფაზებში გადასვლაში, რაც აუცილებელია ტვინისა და სხეულის აღსადგენად. შედეგად, დილით ადამიანი თავს გრძნობს ენერგიულად, არა “დამძიმებულად” - როგორც სჩვევია ქიმიური საძილე საშუალებების მიღებას.მცენარეული ძალა სტრესის წინააღმდეგბუნებრივი დამამშვიდებლებისადმი ინტერესი ბოლო წლებში განსაკუთრებით გაიზარდა. კვლევები აჩვენებს, რომ მცენარეულ ექსტრაქტებს (როგორიცაა პასიფლორა, ვალერიანი და გვირილა) შეუძლია ნერვული დაძაბულობის შემცირება გვერდითი ეფექტების გარეშე. სწორედ ამიტომ, ვამელისი წარმოადგენს თანამედროვე პასუხს ძველი, ტრადიციული ბუნებრივი რეცეპტებისა თანამედროვე მეცნიერების შერწყმის საფუძველზე.ვეგანური და უსაფრთხო ფორმულა ყოველდღიური მოხმარებისთვისვამელისი ვეგანურია, არ შეიცავს სინთეზურ დანამატებს და არ იწვევს დამოკიდებულებას. მისი გამოყენება შესაძლებელია როგორც სტრესის პროფილაქტიკისთვის, ასევე შფოთვისა და უძილობის მართვისთვის - ბუნებრივად და უსაფრთხოდ.საბოლოოდ, სტრესის მართვა არ ნიშნავს ცხოვრების შენელებას - იგი წარმოადგენს ორგანიზმის მხარდაჭერას, რათა ყოველდღიურ სწრაფ, გადატვირთულ რეჟიმთან ერთად შინაგანი ბალანსიც შევინარჩუნოთ. და სწორედ ამაში გეხმარებათ ვამელისი - ბუნებრივი სიმშვიდის საიდუმლო, რომელიც დღითიდღე უფრო მეტ ადამიანზე ახდენს დადებით გავლენას.

1763021639

„კონკურენციისა და მომხმარებლის დაცვის სააგენტოსთან, სამაგალითო თანამშრომლობა გაქვს, ჩვენს სექტორში მომხმარებელთა უფლებებისა და ინტერესების დაცვა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია“ - მიხეილ სარჯველაძე

„თანამედროვე ეპოქაში,  კონკურენციასთან დაკავშირებული საკითხები, დიდ ყურადღებას მოითხოვს. ამ თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანია საერთაშორისო გამოცდილება. ღონისძიების მონაწილეებს, შესაძლებლობა აქვთ, ერთმანეთის მაგალითების გაზიარებით,  გააანალიზონ, როგორ შეიძლება, უფრო ეფექტიანი გახდეს კონკურენცია და კიდევ მეტად იქნას დაცული მომხმარებელთა უფლებები. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ჯანდაცვის მიმართულება, ვინაიდან, ჩვენს სექტორში, მომხმარებელთა უფლებებისა და ინტერესების დაცვა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია. სწორედ ამიტომ, კონკურენციისა და მომხმარებლის დაცვის სააგენტოსთან, სამაგალითო თანამშრომლობა გაქვს“, - განაცხადა მიხეილ სარჯველაძემ, საერთაშორისო კონფერენციაზე, სადაც სხვა მიმართულებებთან ერთად,  ჯანდაცვის სექტორში არსებული კონკურენციისა და მომხმარებელთა უფლებების დაცვის საკითხებს განიხილავენ.მინისტრის განცხადებით, სააგენტომ, ბევრი მნიშვნელოვანი საკითხი შეისწავლა და შესაბამისი დასკვნებიც გამოაქვეყნა, მათ შორის - როგორ ხდება ჯანდაცვის  ბაზარზე მანიპულირება, რამდენად კეთილსინდისიერად მოქმედებენ მოთამაშეები და აქვს თუ არა ადგილი მომხმარებელთა უფლებების დარღვევას, ან - კონკურენციის შეზღუდვას.როგორც მიხეილ სარჯველაძემ აღნიშნა, სააგენტოს მიერ გამოქვეყნებული არაერთი, გახმაურებული კვლევის შედეგებმა, ჯანდაცვის სექტორში, მნიშვნელოვანი ცვლილებები განაპირობა.

1762936323

რატომ არის მნიშვნელოვანი ელექტროლიტებისა და პრობიოტიკების მიღება ნაწლავური ინფექციების დროს

ნაწლავური ინფექციები, განსაკუთრებით ენტეროვირუსული ინფექციები, ხშირია როგორც ბავშვებში, ისე ზრდასრულებში. ისინი იწვევიან დიარეას, გულისრევას, მეტეორიზმს, სითხის დაკარგვას, ზოგჯერ გამონაყარს ან საერთო სისუსტეს. ასეთი ინფექციები სწრაფად იწვევს ორგანიზმში სითხისა და მინერალების მკვეთ შემცირებას, რაც ზრდის დეჰიდრატაციის, ელექტროლიტური დისბალანსისა და ზოგადი ფიზიოლოგიური ფუნქციების დარღვევის რისკს.ენტეროვირუსული ინფექციების პროვოცირება ხდება სხვადასხვა ფაქტორით: ინფიცირებული ადამიანებთან უშუალო კონტაქტით, აბაზანასა და სანიტარულ პირობებთან დაკავშირებული პრობლემებით, დაბინძურებული საკვების ან სასმელი წყლის მიღებით. ბავშვები განსაკუთრებით მოწყვლადნი არიან, რადგან მათი იმუნური სისტემა ჯერ სრულად არ არის ჩამოყალიბებული. ზრდასრულებიც დაავადდებიან არასათანადო ჰიგიენის პირობებში ან იმუნიტეტის დაქვეითების დროს. სწორედ ამიტომ, ინფექციის თავიდან აცილება და დაავადების შემთხვევაში სხეულის ჰიდრატაცია და ნაწლავური ბალანსის შენარჩუნება გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა.ელექტროლიტების როლი ორგანიზმშიელექტროლიტები: ნატრიუმი, კალიუმი, კალციუმი, მაგნიუმი და ქლორი კრიტიკული ნუტრიენტები არიან ორგანიზმის სწორი ფუნქციონირებისთვის. ისინი პასუხისმგებელნი არიან ორგანიზმში სითხის ბალანსზე, ნერვული იმპულსების გადაცემაზე, კუნთების შეკუმშვასა და სისხლის წნევის რეგულაციაზე. ნაწლავური ინფექციის დროს, განსაკუთრებით დიარეისას, ორგანიზმი სწრაფად კარგავს ელექტროლიტებს, რამაც შეიძლება, გამოიწვიოს კრუნჩხვები, სისუსტე წნევის დაკარგვა და გულის რიტმის დარღვევა.ელექტროლიტების მიღება აუცილებელია სითხის დაბალანსებული აღდგენის, ენერგიის შენარჩუნებისა და იმუნური სისტემის მხარდასაჭერად.კვლევების თანახმად, სწორი ჰიდრატაცია და ნაწლავური ბალანსის შენარჩუნება მნიშვნელოვნად ამცირებს დიარეის სიმძიმეს, შველის დეჰიდრატაციისგან გამოწვეულ გართულებებს და აჩქარებს ინფექციის შემდგომ აღდგენას. ბავშვებსა და ზრდასრულებში ელექტროლიტებისა და პრობიოტიკების (მაგალითად: ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარზე წარმოდგენილია სმარტელექტროლიტი და პროლაიფი) რეგულარული გამოყენება უზრუნველყოფს ორგანიზმის მხარდაჭერას, სიმპტომების შემსუბუქებას და დაავადების მიმდინარეობის სტაბილიზაციას.როგორ ეხმარება ელექტროლიტი ორგანიზმს?ზოგადად, ელექტროლიტების მიღება ინფექციის დაწყებისთანავე უნდა დაიწყოს - განსაკუთრებით ეფექტური, საჭირო და სასარგებლოა, რადგან სწორედ ეს უკანასკნელი მონაწილეობს ორგანიზმში სითხის ბალანსის რეგულირებასა და რეჰიდრატაციისგან დაცვაში, უზრუნველყოფს კუნთების შეკუმშვას, ნერვული იმპულსების გადაცემასა  და  წნევის სტაბილიზაციას.ინფექციის დროს, განსაკუთრებით დიარეის ან ღებინების შემთხვევაში, ორგანიზმი სწრაფად კარგავს სითხესა და მნიშვნელოვან მინერალებს. სწორედ ამიტომ, ელექტროლიტების მიღება ინფექციის დაწყებისთანავე აუცილებელია. თანამედროვე ფორმულები, როგორიცაა სმარტელექტროლიტი, უზრუნველყოფენ ელექტროლიტებისა და შაქრის ოპტიმალურ თანაფარდობას, რაც აჩქარებს წყლის შთანთქმას ორგანიზმში და ერთდროულად ავსებს დაკარგულ მინერალებს.ელექტროლიტების რეგულარული მიღება აღადგენს ენერგიას, ხელს უწყობს კუნთების და ნერვული სისტემის ნორმალურ ფუნქციონირებას და ამცირებს დეჰიდრატაციის გართულებების რისკს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვებში, ორსულებში და ასაკოვან ადამიანებში, რომლებიც სითხის ნაკლებობას უფრო მძიმედ აღიქვამენ.სწორად შერჩეული ელექტროლიტური პროდუქტები, გარდა ჰიდრატაციის აღდგენისა, აძლიერებს იმუნურ პასუხს და ორგანიზმს აძლევს უფრო სწრაფად აღდგენის შესაძლებლობას ინფექციის შემდეგ.პრობიოტიკები: ნაწლავური ბალანსის მხარდაჭერა ინფექციის დროსპრობიოტიკები, მაგალითად პროლაიფი (ფორტე და პედიატრიკო), წარმოადგენს „სასარგებლო“ ბაქტერიებს, რომლებიც ბუნებრივად გვხვდება ნაწლავებში და მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ ჯანსაღი მიკროფლორის შენარჩუნებაში. ინფექციის, განსაკუთრებით დიარეის დროს, ნაწლავური მიკროფლორის ბუნებრივი ბალანსი ხშირად ირღვევა, რაც ხელს უწყობს სასარგებლო ბაქტერიების შემცირებას და მავნე ბაქტერიების გამრავლებას.პრობიოტიკების რეგულარული მიღება ხელს უშლის ამ პროცესს: ისინი აღადგენენ ჯანმრთელ ბაქტერიების რაოდენობას, ამცირებენ დიარეის სიმძიმეს და ხანგრძლივობას, ასევე აფერხებენ ინფექციის შედეგად გამოწვეულ ანთებით პროცესებს. გარდა ამისა, პრობიოტიკები აძლიერებენ ნაწლავებში ადგილობრივ იმუნურ რეაქციებს, რაც ორგანიზმს აძლევს შესაძლებლობას, სწრაფად აღიდგინოს ნორმალური ფუნქციები და დაიცვას თავი რეციდივებისგან.კვლევები ადასტურებს, რომ პრობიოტიკების კომბინირებული გამოყენება ელექტროლიტებთან ერთად, უზრუნველყოფს ეფექტურ ჰიდრატაციასა და ნაწლავური ეკოსისტემის მხარდაჭერას, რაც მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს ინფექციის დროს ორგანიზმის საერთო მდგომარეობას.ელექტროლიტებისა და პრობიოტიკების კომბინირებული ეფექტი: ძლიერი ტანდემი ორგანიზმის მხარდაჭერისთვისელექტროლიტებისა და პრობიოტიკების ერთდროული მიღება წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე ეფექტურ მიდგომას ნაწლავური ინფექციების დროს ორგანიზმის სწრაფი აღდგენის უზრუნველსაყოფად. ინფექციის მიმდინარეობისას სხეული არა მხოლოდ სითხეს კარგავს, არამედ კარგავს იმ ბალანსსაც, რომელიც საჭიროა საჭმლის მონელებისთვის, ენერგიის შენარჩუნებისა და იმუნური სისტემის გამართულად მუშაობისთვის.ელექტროლიტები აღადგენენ სითხისა და მინერალების ბალანსს, რაც აუცილებელია ჰიდრატაციისა და ენერგიის რეგულირებისთვის. ამავდროულად, პრობიოტიკები ხელს უწყობენ ნაწლავური მიკროფლორის აღდგენას, ამცირებენ ანთებას და აჩქარებენ საჭმლის მონელების პროცესს.ეს ორი კომპონენტი ერთად მუშაობს სინერგიულად: ელექტროლიტები ხელს უწყობენ ორგანიზმში სითხისა და ნუტრიენტების სწრაფ შეწოვას, ხოლო პრობიოტიკები უზრუნველყოფენ, რომ აღდგენილი გარემო ჯანმრთელი და სტაბილური იყოს. შედეგად, სხეული უფრო სწრაფად იბრუნებს ენერგიას, მცირდება დიარეის ხანგრძლივობა და იცვლება საერთო ტონუსი - ადამიანი თავს უკეთესად და მსუბუქად გრძნობს.ასეთი კომბინაცია განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ენტეროვირუსული ინფექციების დროს, სადაც ერთდროულად საჭიროა როგორც ჰიდრატაციის, ისე მიკრობული ჰომეოსტაზის აღდგენა. სწორედ ამ წონასწორობის შენარჩუნება აჩქარებს გამოჯანმრთელებას და ამცირებს გართულებების რისკს, რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვებსა და იმ ადამიანებში, ვისაც იმუნური სისტემა უფრო სუსტია.ელექტროლიტებისა და პრობიოტიკების კომბინირებული გამოყენება წარმოადგენს მარტივ, უსაფრთხო და ეფექტურ გზას ორგანიზმის სწრაფი აღდგენისათვის, რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვებში, ასაკოვანებში და იმ ადამიანებში, რომელთა იმუნური სისტემა უფრო მოწყვლადია.ელექტროლიტებისა და პრობიოტიკების მიღება ენტეროვირუსის დროს არა მხოლოდ სიმპტომების შემსუბუქებისთვისაა აუცილებელი, არამედ უზრუნველყოფს ორგანიზმის სტაბილურობას, იმუნური სისტემის გაძლიერებას და სწრაფ აღდგენას ინფექციის დასრულების შემდეგ. მათი კომბინირებული გამოყენება წარმოადგენს უსაფრთხო, სამეცნიეროდ დამტკიცებულ და პრაქტიკულად ეფექტურ სტრატეგიას ნაწლავური ინფექციების მართვისთვის.

1762929244

საქართველო ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის აღმასრულებელი საბჭოს წევრი ქვეყნის კანდიდატად აირჩიეს

საქართველო ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის აღმასრულებელი საბჭოს წევრი ქვეყნის კანდიდატად აირჩიეს. პროცედურაში, ორგანიზაციის 53 წევრი ქვეყნის წარმომადგენლები მონაწილეობდნენ. კონკურენტებს შორის იყო რუსეთის ფედერაციაც. კენჭისყრისას, უმრავლესობამ, ხმა სწორედ საქართველოს სასარგებლოდ მისცა. ქვეყნის სახელით, აღნიშნულ პოზიციაზე წარდგენილია მინისტრის პირველი მოადგილის ირაკლი სასანიასკანდიდატურა.არჩევნები, კოპენჰაგენში, ევროპის რეგიონული კომიტეტის 75-ე სესიის ფარგლებში ჩატარდა და საქართველო, როგორც კანდიდატი, ფარული კენჭისყრის შედეგად დასახელდა.ნომინირებული კანდიდატების წარდგენა ჯანდაცვის მსოფლიო ასამბლეაზე, 2026 წლის მაისში მოხდება, სადაც აღმასრულებელ საბჭოში წარდგენილი კანდიდატების საბოლოო დამტკიცების პროცედურა გაიმართება.აღნიშნულ ვაკანტურ პოზიციაზე საქართველოს კანდიდატად წარდგენის წინა მოსამზადებელ პერიოდში აქტიურად იყო ჩართული ქვეყნის საგარეო საქმეთა სამინისტრო.ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის აღმასრულებელ  საბჭოს სამი წლის ვადით ირჩევენ.  მისი ძირითადი ფუნქციებია ჯანდაცვის ასამბლეის გადაწყვეტილებებისა და პოლიტიკის განხორციელება, კონსულტაციების გაწევა და ზოგადად, მისი მუშაობის ხელშეწყობა.

1762765173

რატომ გვიჭირს ძილი მოგზაურობისას და როგორ მოვაგვაროთ ეს პრობლემა?

მოგზაურობისას ძილი ხშირად წარმოუდგენლად რთული ხდება. გადაღლილი ხართ, მაგრამ თვალები მაინც ფართოდ გაქვს გახელილი. ახალი გარემო, უცნობი ხმები და სხვა დროის ზონა ტვინს არ აძლევს საშუალებას, ნამდვილად დაისვენოს.საქმე მხოლოდ საათის ცვლილებაში არ არის - სხეული ჯერ კიდევ იქ არის, საიდანაც წამოხვედით, და შინაგანი ბიოლოგიური საათი ნელ-ნელა ცდილობს ადაპტირებას. იქვეა მთელი რიგი „პატარა დეტალები“, რომლებიც ძილის შესაძლებლობას ართულებს: საწოლის სხვა ტიპი, უცნაური სუნები, ქუჩის ხმაური, ოთახში სინათლის განსხვავებული დონე - ტვინს ეს ყველაფერი აფრთხილებს, თითქოს გეუბნებოდეს: „ეს ადგილი უცხოა, ფრთხილად იყავი“.  არც ემოციური ფაქტორებია უმნიშვნელო - ახალი შთაბეჭდილებები, მოლოდინი, მომავალი გეგმები ხშირად ისე აქტიურობს გონებაში, რომ თავად დაღლილობა ვერ ახერხებს ძილის მიქანიზმის გააქტიურებას. ეს კომბინაცია ორგანიზმს ტოვებს სიფხიზლის მდგომარეობაში, რის გამოც ხშირ შემთხვევაში მარტო დროის გავლენა არ ეხმარება; საჭიროა ისეთი სტრატეგია, რომელიც სხეულსაც და გონებასაც ერთდროულად ჩართავს დასვენების რეჟიმში.როგორ დავეხმაროთ საკუთარ თავს?მოემზადეთ დროზე ადრე.მოგზაურობის დროს უძილობის ყველაზე გავრცელებული მიზეზი შინაგანი ბიოლოგიური საათის დარღვევაა. თუ იცით, რომ სხვა დროის ზონაში მიდიხართ, სცადეთ, თქვენი ძილის რეჟიმი ნელ-ნელა, რამდენიმე დღით ადრე მოარგოთ იმ ქვეყნის/ქალაქის რეჟიმს, სადაც მიემგზავრებით. მაგალითად, ადრე ან გვიან დაძინება რამდენიმე წუთით დღეში დაგეხმარებათ სხეული ახალ რიტმს შეეჩვიოს. ეს პატარა ნაბიჯები მოგზაურობის პირველ ღამეს უფრო მშვიდსა და დასვენებულს გახდის.შექმენით „სახლური” ატმოსფერო.ახალი გარემო ხშირად გვიძნელებს ძილს, რადგან ტვინი უცხოს მიიჩნევს და სხეულს სიფხიზლის რეჟიმში ამყოფებს. შეგიძლიათ, თან წაიღოთ რაიმე ნაცნობი ნივთი, რაც სიმშვიდეს მოგანიჭებთ - მაგალითად, თქვენი საყვარელი ბალიში, თვალის ნიღაბი ან პატარა პლედი. ასეთი ნივთები ტვინს სიგნალს უგზავნიან, რომ გარემო უსაფრთხოა, ხოლო თქვენი სხეული ნელ-ნელა იწყებს დასვენების პროცესს. მარტივი ნაბიჯია, მაგრამ ეფექტური: ნაცნობი საგნები ახალ სივრცეში ძილის დაწყებას ბევრად აადვილებს.მოერიდეთ ეკრანებსა და კოფეინს ძილის წინ.ჩვენი დროის უმეტეს ნაწილში ძილის წინ სმარტფონებს ვამოწმებთ ან ტელევიზორს ვუყურებთ. ცისფერი შუქი, რომელიც ეკრანებიდან მოდის, აფერხებს მელატონინის გამომუშავებას - ჰორმონის, რომელიც უზრუნველყოფს ჯანმრთელ ძილს. ასევე, კოფეინი და ენერგეტიკული სასმელები ზრდის აქტივობას ტვინში და ართულებს დასვენებას. სცადეთ, დაძინებამდე ბოლო ერთი ან ნახევარი საათი ეკრანებისა და ყავის გარეშე გაატაროთ - ეს მარტივი ხრიკი ძილის ხარისხზე საოცრად მოქმედებს.ბუნებრივი დახმარება - მელაქსენ Bროცა ყველა ხრიკი სცადეთ და მაინც ვერ დაისვენებთ, ბუნებრივი დახმარება დაგეხმარებათ. მელაქსენ B აერთიანებს მელატონინს, მაგნიუმის გლიცინატსა და ვიტამინ B6-ს - კომბინაცია, რომელიც სინერგიულად მოქმედებს: ტვინი სწრაფად ადაპტირდება ახალ გარემოსთან, ნერვული სისტემა მშვიდდება, ხოლო ბუნებრივი ჰორმონების სინთეზი სტაბილურდება. ეს ყველაფერი ერთად უზრუნველყოფს ღრმა, ხარისხიან ძილს!მელატონინი (3 მგ)  - ეხმარება ორგანიზმს აღადგინოს ბიორიტმი და ადაპტირდეს ახალ გარემოსთან;● მაგნიუმის გლიცინატი (125 მგ) - ამშვიდებს ნერვულ სისტემას, ამცირებს დაძაბულობას;● ვიტამინი B6 (5 მგ) - ხელს უწყობს მელატონინის ბუნებრივ გამომუშავებას და ენერგიის აღდგენას.ეს კომბინაცია არა მხოლოდ დაგეხმარებათ სწრაფ ჩაძინებაში, არამედ უზრუნველყოფს ღრმა და სრულყოფილ ძილს,  სადაც არ უნდა იყოთ, უცხო ქვეყანაში, განსხვავებულ სასაათო სარტყელში.დასასრულს, მოგზაურობა არ უნდა ნიშნავდეს უძილობას. როცა სხეულს და გონებას ბუნებრივად ეხმარებით დასვენებაში, ყოველი მოგზაურობა უფრო მსუბუქი და სასიამოვნო ხდება.  მიეცით თქვენს ორგანიზმს შესაძლებლობა, დაისვენოს ისე, როგორც იმსახურებს -  მელაქსენ B-სთან ერთად.

1762765141

მიხეილ სარჯველაძე: პირველადი ჯანდაცვის რეფორმის საპილოტე ეტაპმა გაამართლა - ვაჯამებთ მიღებულ ინფორმაციას, რათა მომდევნო წლის დასაწყისიდან, შევძლოთ და რეალურ რეჟიმში ავამუშაოთ რეფორმა

„პირველადი ჯანდაცვის რეფორმის საპილოტე ეტაპმა გაამართლა, ახლა ვაჯამებთ მიღებულ ინფორმაციას, შემდეგ კი გაკეთდება დასკვნები, რომ მომდევნო წლის დასაწყისიდან, შევძლოთ და რეალურ რეჟიმში ავამუშაოთ რეფორმა“, - აღნიშნულის შესახებ ჯანდაცვის მინისტრმა განაცხადა.მიხეილ სარჯველაძემ პირველადი ჯანდაცვის მნიშვნელობას, კიდევ ერთხელ გაუსვა ხაზი და აღნიშნა, რომ ამ ტიპის სერვისების დროული მიღება აზღვევს ადამიანს, იმ დაავადებებისგან, რომლის თავიდან არიდებაც შესაძლებელია.„შევკრიბეთ ძალიან მნიშვნელოვანი ინფორმაცია, გვქონდა შეხვედრები სექტორის წარმომადგენლებთან, ძალიან საინტერესო მონაცემები მივიღეთ რასაც ახლა ვამუშავებთ - ფაქტორები, რომლებიც შესაძლოა ეფექტიანობაზე ახდენდეს გავლენას, რა არის პირველადი ჯანდაცვის პოტენციალი და სხვა. ეს ყველაფერი ზედაპირზეა, შესაბამისად, გვაქვს შესაძლებლობა ძალიან მნიშვნელოვანი ამოცანები დავუსახოთ პირველად ჯანდაცვას.პირველადი ჯანდაცვა განსხვავდება მაღალტექნოლოგიური ჩარევებისგან, თუმცა თავისი მნიშვნელობით არ ჩამოუვარდება არც ერთ სხვა დარგს. ეს არის უპირველესი მნიშვნელობის დარგი, რომელმაც ყველაზე პირველადი, ყველაზე მთავარი, სწორად დაგეგმვის შესაძლებლობა უნდა მისცეს მოქალაქეს - როგორ უნდა გაიუმჯობესოს საკუთარი ჯანმრთელობა, როგორ აირიდოს თავიდან გარკვეული დაავადებები, ამის პირველი მრჩეველი არის პირველადი ჯანდაცვა. ეს არის სისტემა, რომელიც ერთის მხრივ დააზღვევს ადამიანს თავიდან არიდებადი დაავადებებისგან, მეორეს მხრივ, იქ სადაც საჭიროება წარმოიშობა, სწორი რჩევით, ზედმეტი სამედიცინო სერვისების მოხმარებისაგან დაიცავს მოქალაქეს“, - განაცხადა მიხეილ სარჯველაძემ.

1762706568

ადრეული დემენციის 5 ნიშანი

დემენციის 5 ნიშანი, რომლებიც უყურადღებოდ არ უნდა დავტოვოთ:1. აპათიააპათია არის გულგრილობის მდგომარეობა. გულგრილობა, ინტერესის დაკარგვა იმის მიმართ, რაც ხდება გარშემო. ადამიანი კარგავს მოტივაციას, უინტერესო ხდება მეგობრებთან, ოჯახის წევრებთან ურთიერთობა და ადრე საყვარელი ჰობიებით დაკავება. მას უკვე აღარ აინტერესებდა ის თემები, რომლებიც აქამდე აღელვებდა. თითქოს საერთოდ არ აქვს გრძნობები და აღარაფერი აწუხებს.2. ემოციური დისრეგულაციაადამიანმა დაიწყო არაადეკვატური რეაგირება ჩვეულებრივ ცხოვრებისეულ სიტუაციებზე. ის ზედმეტად ღელავს და აწუხებს სრულიად რუტინული საკითხები, მისი ემოციური მდგომარეობა არასტაბილურია, შეიძლება გახდეს ძალიან მტირალა, ან მიდრეკილი იყოს ბრაზიანობისკენ – საგნების სროლა, აგრესიის გამოხატვა საკუთარი თავის და სხვა ადამიანების მიმართ, თვითმკვლელობით მუქარა.3. თვითკონტროლის ნაკლებობაადამიანი ცუდად აკონტროლებს თავის ქცევას და იმპულსებს. ხასიათი იცვლება – ადამიანი შეიძლება გახდეს გაღიზიანებული, შეუწყნარებელი, კაპრიზული, გაუწონასწორებელი, აგრესიული, კონფლიქტური, ადვილად აღელდეს. შეიძლება გამოჩნდეს სიჯიუტე – ადამიანს არ სურს განიხილოს სხვა თვალსაზრისი და დაჟინებით, მიუხედავად ყოველგვარი არგუმენტისა, ავითარებს თავის ხაზს.ზოგჯერ დემენციის ადრეული ნიშანი შეიძლება იყოს სექსუალური გარყვნილება, სექსუალური მოთხოვნილებების წინააღმდეგობის გაწევის შეუძლებლობა.ზოგიერთ შემთხვევაში, ადამიანებს უვითარდებათ აკვიატებული, განმეორებადი (კომპულსიური) ქცევა, რომელიც საშიშია საკუთარი თავისთვის და სხვებისთვის – ადამიანი მოულოდნელად ეჩვევა ფულის გამო აზარტულ თამაშს, ან იწყებს ქურდობას მაღაზიებიდან, ან იწყებს მოწევას და ბევრს სვამს.4. სოციალურად მიუღებელი ქცევისადმი მიდრეკილებაადამიანი კარგავს იდეას სოციალური ნორმების შესახებ, რომელსაც მანამდე მისდევდა და ვეღარ გებულობს, თუ რა შეიძლება გაკეთდეს და ითქვას საზოგადოებაში და რა არ შეიძლება. ის აღარ ფიქრობს იმაზე, თუ როგორ მოქმედებს მისი სიტყვები და ქმედებები სხვა ადამიანებზე, კარგავს თანაგრძნობის უნარს, შეუძლია უხეშად, ღიად ისაუბროს ძალიან პირადულ საკითხებზე ხმამაღლა, ისაუბროს უცნობებთან ისე, თითქოს ისინი დიდი ხანია ნაცნობი ადამიანები იყვნენ და ა.შ.5. არანორმალური აზრები და განსჯაადამიანს შეიძლება ეჭვი შეეპაროს სხვა ადამიანების განზრახვებში, იფიქროს, რომ მათ სურთ ზიანი მიაყენონ მას ან მოიპარონ მისი ნივთები. მან შეიძლება ესმოდეს ხმები, ისაუბროს წარმოსახვით ადამიანებთან და იმოქმედოს ისე, თითქოს ხედავს იმას, რასაც სხვები ვერ ხედავენ.მართალია, ყველა ამ გამოვლინებას ინდივიდუალურად შეიძლება ჰქონდეს სხვა მიზეზები, გარდა დემენციის დაწყებისა – ეს შეიძლება იყოს გარკვეული მედიკამენტების ან წამლების მიღება, ინფექციები ან სხვა სამედიცინო პრობლემები, მძიმე სტრესი ან ინტერპერსონალური კონფლიქტები, ან ფსიქიკური დაავადების რეციდივი. მაგრამ ნებისმიერ შემთხვევაში, უმჯობესია მიმართოთ ექიმს.

1762701096

გადადის თუ არა მუნი ხელის ჩამორთმევით ან ჩახუტებით? - პასუხები ხშირად დასმულ კითხვებზე

ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი სოციალურ ქსელში მუნის გახშირებული შემთხვევების შესახებ წერს და ხშირად დასმულ შეკითხვებს ვრცელი პოსტით პასუხობს.„ხშირად დასმული შეკითხვები მუნთან დაკავშირებით:1. რა არის მუნი?მუნი არის პარაზიტული დაავადება, რომელსაც იწვევს მუნის ტკიპა. ტკიპა აღწევს და მრავლდება კანში და იწვევს ძლიერ ქავილს. დაავადების სიმპტომია ასევე გამონაყარი, რომელიც ძირითადად აღინიშნება თითებს შორის, მაჯებზე, იდაყვებზე, იღლიებში, წელის არეში, მკერდზე, სასქესო ორგანოების მიდამოში; ჩვილ ბავშვებში ასევე გვხვდება ხელის და ფეხისგულებზე და თავზე.2. როგორ გადაეცემა მუნი?მუნი გადადის ადამიანიდან ადამიანზე ინფიცირებულის კანთან მჭიდრო და ხანგრძლივი კონტაქტით. ამიტომ პარაზიტი ძირითადად გადადის ოჯახის წევრებზე და სქესობრივ პარტნიორებზე. ასევე გადაეცემა ტანსაცმლით, პირსახოცით, თეთრეულით, რბილი სათამაშოებით.დაავადება, როგორც წესი, არ გადადის ხანმოკლე კონტაქტით, მაგალითად, ხელის ჩამორთმევით და ჩახუტებით.პარაზიტის გადაცემა ძალიან იშვიათია მყარ ზედაპირებთან შეხებით. შესაბამისად, მაგალითად, ავეჯის ზედაპირებთან შეხება არ წარმოადგენს ინფიცირების რისკფაქტორს.3. რამდენ ხანს ძლებს ტკიპა ადამიანის ორგანიზმის გარეთ?ტკიპა ადვილად იღუპება გარემოში ადამიანის ორგანიზმის გარეთ. ძლებს საშუალოდ 24-36 საათს (იშვიათად 72 საათამდე), ძირითადად მაღალი რისკის საგნებზე (ტანსაცმელი, თეთრეული, პირსახოცი, რბილი სათამაშოები).4. ინფიცირებიდან რამდენ ხანში ვლინდება სიმპტომები?სიმპტომების გამოვლენა ხდება ინფიცირების მომენტიდან 4-8 კვირის განმავლობაში. თუმცა ადამიანი შეიძლება გადამდები იყოს სიმპტომების გამოვლენამდეც.5. საჭიროა თუ არა მუნის გამოვლენის შემთხვევაში შენობების, მათ შორის სკოლის და საბავშვო ბაღის დეზინფექცია?რადგან მყარი ზედაპირებით გადაცემა უკიდურესად იშვიათია, ავეჯის ჩვეულებრივი გაწმენდა საკმარისია. მნიშვნელოვანია ისეთი საგნების დამუშავება, სადაც ტკიპა ინარჩუმებს სიცოცხლისუნარიანობას. ტანსაცმელი/თეთრეული/პირსახოცები მაღალ ტემპერატურაზე უნდა გაირეცხოს (50 გრადუსზე მეტი) ან დაილუქოს ცელოფანის პარკში 72 საათის განმავლობაში (ისეთი საგნები, რომელთა გარეცხვა არ არის შესაძლებელი, მაგალითად, ზოგიერთი რბილი სათამაშო).6. როგორ ხდება მუნის მკურნალობა? მუნის მკურნალობა უმრავლეს შემთხვევაში საკმარისია შესაბამისი მალამოს გამოყენებით (მაგალითად, პერმეტრინი), რომლის წასმა მთელ ტანზე ხდება და უნდა დავტოვოთ 8-14 საათის განმავლობაში დაბანამდე. შემდეგ მეორე დოზის გამოყენება ხდება 1 კვირაში. იშვიათად, გართულებულ შემთხვევებში, შეიძლება საჭირო გახდეს პერორალური (დასალევი) მედიკამენტის მიღება.7. უნდა ვუმკურნალოთ თუ არა უსიმპტომო კონტაქტებს?ოჯახის წევრებს და სქესობრივ კონტაქტებს უნდა ჩაუტარდეს მკურნალობა.რაც შეეხება ბაღის კონტაქტებს, იმ ბავშვებს, რომლებიც შესაძლოა იყენებდნენ საერთო საწოლს და რბილ სათამაშოებს, უნდა ჩაუტარდეს მკურნალობა ან მშობლები და მასწავლებელი ყურადღებით დააკვირდნენ სიმპტომებს (ქავილს) ბოლო კონტაქტიდან 8 კვირამდე.8. გადაეცემა თუ არა მუნი ცხოველებისგან?მუნი გადაეცემა მხოლოდ ადამიანისგან. ცხოველები (მათ შორის ქუჩის ძაღლები და კატები) მუნის გადამტანები არ არიან.