დავიწყებული საახალწლო რიტუალები საქართველოში - როგორ ეგებებოდნენ ახალ წელს ჩვენი წინაპრები

სადღესასწაულო სუფრისა და ფეიერვერკების მიღმა, საქართველოში ახალი წელი საუკუნეების განმავლობაში სიმბოლური რიტუალებით იწყებოდა. ამ ტრადიციებს ადამიანები ბარაქის, ჯანმრთელობისა და უბედურებისგან დაცვის იმედით ასრულებდნენ. ბევრი მათგანი დღეს თითქმის დავიწყებულია, თუმცა ისინი ნათლად ასახავს ხალხურ რწმენასა და ყოველდღიურ ცხოვრებას.

ცეცხლით განწმენდა - ძველი წლის „გაშვება“
საქართველოს არაერთ რეგიონში ახალი წლის წინა საღამოს ოჯახები კერის ნაცარს სახლიდან გარეთ ყრიდნენ. მიაჩნდათ, რომ ნაცართან ერთად გასული წლის სირთულეებიც ტოვებდა სახლს. ამის შემდეგ ანთებდნენ ახალ ცეცხლს, რომელსაც „ახალი წლის ცეცხლს“ უწოდებდნენ და განახლების სიმბოლოდ მიიჩნევდნენ.

მარილის რიტუალი 
ერთ-ერთი ყველაზე უცნაური და დღეს თითქმის უცნობი ტრადიცია მარილის „გამოცდა“ იყო. ახალი წლის წინა ღამით ოჯახის თითოეული წევრისთვის მარილის პატარა გროვას აწყობდნენ. დილით აკვირდებოდნენ, შეიცვალა თუ არა მისი ფორმა. ხალხური რწმენით, ცვლილება წლის სირთულეზე მიანიშნებდა.

„ახალი წყალი“ - ჯანმრთელობის ნიშნად
ზოგიერთ კუთხეში ახალი წლის პირველ დილას ოჯახის წევრი წყაროზე მიდიოდა და სახლში „ახალი წყალი“ მოჰქონდა. ამ წყლით იბანდნენ სახეს ან სახლს ასხურებდნენ. ითვლებოდა, რომ წლის პირველ დღეს მოტანილ წყალს განსაკუთრებული დამცავი ძალა ჰქონდა.

მარცვლეულის დაყრა 
ახალი წლის დილას ხორბალსა და ქერს კართან, ეზოში ან ოთახებში აყრიდნენ. ეს რიტუალი მომავალ მოსავალსა და ოჯახურ კეთილდღეობას უკავშირდებოდა და სოფლის ცხოვრების ერთ-ერთ მთავარ სიმბოლოდ ითვლებოდა.

ჩიჩილაკი - არა მხოლოდ დეკორაცია
ჩიჩილაკი საახალწლო სუფრის განუყოფელი ნაწილი იყო, თუმცა მისი დანიშნულება ამით არ შემოიფარგლებოდა. შობის ან ძველი ახალი წლის შემდეგ მას წვავდნენ, რათა ცეცხლს „გაეტანა“ ავადმყოფობა, უბედურება და ცუდი წელი.

ღია კარი ბედნიერებისთვის
ზოგიერთ ოჯახში ახალი წლის ღამეს კარს რამდენიმე წუთით ღიას ტოვებდნენ. ხალხს სჯეროდა, რომ ამ გზით სახლში იღბალი და კეთილი წელი შემოვიდოდა.

ძველი ქართული საახალწლო რიტუალები აჩვენებს, რომ ახალი წელი მხოლოდ დროის ცვლილება არ იყო, ის რწმენის, იმედისა და ყოველდღიური ცხოვრების გადატვირთვის მომენტი გახლდათ. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი ტრადიცია დღეს აღარ სრულდება, ისინი კვლავ მნიშვნელოვან კულტურულ მემკვიდრეობად რჩება.