სამართალი • 1746219434

“კესარიამ მითხრა, მაღიარეო - ვუთხარი, დავიშალოთ, მაინც საქართველოა, ამას ვერ გავაკეთებ-მეთქი, მეორე დღიდან დაიწყო ისეთი ვიდეოების დადება, რომელიც მამაკაცს გააღიზიანებდა - განვიზრახე, მომეკლა” - ბექა ჯაიანის ჩვენება

ტრანსგენდერი ქალის, კესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული ბექა ჯაიანი სასამართლომ დამნაშავედ ცნო ყველა წარდგენილ ბრალდებაში და უვადო თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა.აღნიშნული გადაწყვეტილება თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ნინო გალუსტაშვილმა მიიღო.სასამართლოში ჯაიანის ჩვენება გამოაქვეყნეს:(კესარიამ) მაღიარეო, მითხრა. ვუთხარი დავიშალოთ, მაინც საქართველოა, ამას ვერ გავაკეთებ-მეთქი. მეორე დღიდან დაიწყო ისეთი ვიდეოების დადება, რომელიც მამაკაცს გააღიზიანებდა... განვიზრახე, მომეკლა, - ამის შესახებ 37 წლის ტრანსგენდერი ქალის, კესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული ბექა ჯაიანი ჩვენებაში აცხადებს, რომელიც სასამართლოში გამოაქვეყნეს.ამავე ჩვენების მიხედვით დგინდება, რომ ჯაიანმა კესარია აბრამიძე ოჯახის წევრებს, როგორც ეკა, ასე გააცნო. ჯაიანის თქმითვე, ეჭვიანობა ხდებოდა როგორც მისი, ასევე კესარიას მხრიდან.„ყველასთან ვცდილობდი კარგად დამეხასიათებინა, სანამ ჩემს მიმართ ასეთი გულით იყო... პირველად იმიტომ აირია[ურთიერთობა], გერმანიიდან რომ ჩამოვედი, უსამსახუროდ ვიყავი, როცა ფული გამომელია, კონფლიქტი მოხდა. რომ დავშორდი გაბოროტდა.... ზონდერიაო, სხვას დაადებინა ფოტო... მერე შევრიგდით“, - აცხადებს ჯაიანი ჩვენებაში.ამასთან, გამომძიებლის კითხვაზე, თუ რა ვითარებაში მიიღო კესარია აბრამიძემ ტვინის შერყევა, ჯაიანი პასუხობს, რომ ეს „ჭიდაობის დროს, თავისით მოხდა“.„დამირტყამს, მაგრამ მაგ დროს ვჭიდაობდით, შემომარტყა და წონასწორობა ვერ დაიცვა, გადავარდა. თავისიც დაეცა, მე მივიყვანე [საავადმყოფოში], მე წამოვიყვანე, ჩემიდან გამომდინარე არ მომხდარა... 1 კვირა დაშორებულები ვიყავით, მაღიარეო, მითხრა. ვუთხარი დავიშალოთ, მაინც საქართველოა, ამას ვერ გავაკეთებ-მეთქი. მეორე დღიდან დაიწყო ისეთი ვიდეოების დადება, რომელიც მამაკაცს გააღიზიანებდა...“, - აღნიშნავს ჯაიანი.რაც შეეხება უშუალოდ მკვლელობის დღეს, ის ჩვენებაში ამბობს:„აფთიაქში შევედი, წნევის დამწევები ვიყიდე, მეც რომ დამელია, გამბედაობა არ მეყო, რომ გადმოვმხტარიყავი... ცივად შევედი, ლაპარაკი დავუწყე, რომ შევხედე, ცრემლები წამომივიდა. რატომ იქცევი ასე-მეთქი, ვკითხე...დავარტყი. დანა ვიყიდე ჩემი სამსახურის წინ, მიცკევიჩზე“, - აცხადებს ჯაიანი ჩვენებაში.გამომძიებლის კითხვაზე, თუ რამდენჯერ დაარტყა დანა, ის პასუხობს, რომ არ ახსოვს“.ცნობისთვის, 37 წლის ტრანსგენდერი ქალის, კესარია აბრამიძის განსაკუთრებული სისასტიკით, გენდერის ნიშნით განზრახ მკვლელობაში ბრალდებული 26 წლის ბექა ჯაიანი ქუთაისის აეროპორტის მიმდებარე ტერიტორიაზე დააკავეს.

პოლიტიკა • 1746184541

გიორგი ვოლსკი ოპოზიციაზე: ყველა ცდილობს, მოაწონოს თავი დამფინანსებელს - შეჯიბრება მიმდინარეობს იმაზე, ვის მეტი დესტაბილიზაციის რესურსი გააჩნია

საქართველოს პარლამენტის პირველი ვიცე-სპიკერი გიორგი ვოლსკი ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებში მონაწილეობის თემაზე ოპოზიციაში არსებულ განხეთქილებას გამოეხმაურა. იგი მიიჩნევს, რომ შესაძლოა, ოპოზიციაში კამათი იყოს, მაგრამ მათი მთავარი ამოცანა ქვეყნის დაზიანებაა.„ყველა ცდილობს, მოაწონოს თავი დამფინანსებელს - მათ, ვინც არა მარტო აფინანსებს, არამედ რევოლუციურ გეგმებსაც უწერს და შემდეგ ამაზე პასუხს სთხოვს. ყველა ცდილობს, თავი წარმოაჩინოს, როგორც უფრო ხისტი, უფრო მეტი დამანგრეველი ძალის მქონე. ასე რომ, კამათი არსებობს, რასაკვირველია, მაგრამ მათი მთავარი ამოცანა არის ქვეყნის დაზიანება, ეჯიბრებიან ერთმანეთს, ვის უფრო მეტი რესურსი გააჩნია ამისათვის. ზოგნი ფიქრობენ, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში მონაწილეობის მიღება უფრო მეტი ზიანის მომტანი იქნება ქვეყნისთვის, ვინაიდან პოლიტიკურ პროცესში იქნებიან ჩართულნი. ზოგი ფიქრობს, რომ გამიჯნულები და ქუჩაში გამოსულები უფრო მეტი ზიანის მომტანები იქნებიან. შეჯიბრება მიმდინარეობს იმაზე, ვის მეტი დესტაბილიზაციის რესურსი გააჩნია“, - განაცხადა გიორგი ვოლსკიმ.რადიკალურ ოპოზიციაში ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნებში მონაწილეობის საკითხზე განხეთქილებაა. არსებული ინფორმაციით ერთმანეთს ნიკა გვარამია და ნიკა მელიაც დაუპირისპირდნენ. მელია უთანხმოებასთან დაკავშირებით დასმულ შეკითხვას თავს არიდებს, თუმცა ადასტურებს, რომ ის და გვარამია დიდი ხანია პარტიულ საქმიანობას სხვადასხვა ოფისიდან ეწევიან.

ტექნოლოგიები • 1746174104

"წუხელ ღამით, ბოლო განახლების გაუქმება დავიწყეთ..." - რა ინფორმაცია გავრცელდა ChatGPT-ის შესახებ

უქმდება ბოლო განახლება, რომელმაც ChatGPT ზედმეტად მლიქვნელი გახადა. ჩატბოტი ჯერ თავდაპირველ მდგომარეობას დაუბრუნდება, შემდეგ კი განახლება ხელახლა ჩაეშვება.გასული კვირის ბოლოს GPT-4o განახლდა — ხელოვნური ინტელექტის (AI) ის მოდელი, რომელზეც ჩატბოტი ChatGPT მუშაობს. მას შემდეგ მომხმარებლები ბოტის მხრიდან უჩვეულო ქცევებზე ჩიოდნენ, განსაკუთრებით უკიდურეს მლიქვნელობაზე.ახალი ვერსიის გაუქმებაზე სემ ოლტმენმა, OpenAI-ს აღმასრულებელმა დირექტორმა, განაცხადა:"წუხელ ღამით GPT-4o-ის ბოლო განახლების გაუქმება დავიწყეთ", — დაწერა ოლტმენმა X-ზე — "ChatGPT-ს უფასო ვერსიის მომხმარებლებისთვის იგი უკვე 100%-ით მიუწვდომელია და, როცა ეს პროცესი ფასიანი ვერსიის მომხმარებლებისთვისაც დასრულდება, თავიდან განვაახლებთ, იმედია დღეისთვის. მოდელის პიროვნულ მახასიათებლებში დამატებითი ცვლილებების შეტანაზე ვმუშაობთ და მეტ ინფორმაციას მომდევნო დღეებში გაგიზიარებთ".შაბათ-კვირის განმავლობაში მომხმარებლები მოდელის განახლებულ ვერსიაზე ჩიოდნენ, რადგან ChatGPT ზედმეტად მხარდამჭერი და დამყოლი გახდა. ეს ხუმრობადაც იქცა: მომხმარებლები იმის ამსახველ სურათებს აქვეყნებდნენ, თუ როგორ იწონებდა ChatGPT სხვადასხვა სახის პრობლემურ და სახიფათო გადაწყვეტილებას ან იდეას.ოლტმენმა კვირას პრობლემის არსებობა აღიარა; ასევე თქვა, რომ OpenAI მას "რაც შეიძლება სწრაფად" მოაგვარებდა და აქედან მიღებულ "ცოდნას გაგვიზიარებდა".წყარო

ასტროლოგია • 1746125648

რომელია მაისის თვის ყველაზე კარგი და ცუდი დღეები - თარიღები

2025 წლის გაზაფხულის ბოლო თვე დაიწყება მზარდი მთვარის ფაზით, რომელიც გაგრძელდება 12-მდე - „ყვავილის“ სავსე მთვარემდე. ასტროლოგები გვირჩევენ ძველი „ბარგის“ მოშორებას, ხოლო 27 მაისს ახალი მთვარე სამყაროში გასვლისკენ მოგვიწოდებს.28 მაისიდან კვლავ იწყება მზარდი მთვარის პერიოდი.ხელსაყრელი და არახელსაყრელი დღეები 2025 წლის მაისში მთვარის კალენდრის მიხედვით:თვის ხელსაყრელი დღეები - 7, 14, 28 მაისი;ზოგადად ხელსაყრელი დღეებია 2, 3, 8, 13, 15, 17, 18, 19 მაისი;თვის ყველაზე არახელსაყრელი დღეებია 12, 23, 27 მაისი.ყველა სხვა თარიღი ნეიტრალურად ითვლება.ასევე ნახეთ, როდის იქნება იღბლიანი დღეები 2025 წლის მაისში სხვადასხვა სფეროში:ფინანსები: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 24, 25, 26, 28, 29, 30, 31;სამუშაო: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 15, 16, 17, 18, 28, 29, 30, 31;სიყვარული: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 24, 25, 26, 28, 29, 30, 31;სტომატოლოგთან ვიზიტი: 5, 6, 7, 8, 15, 16, 17, 18, 24, 25, 26;მოგზაურობები: 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 26, 28, 31.

კულტურა • 1746120252

"მამას საფლავზე მისულს, ხშირად მხვდება დანთებული სანთელი; ვერასდროს შევესწარი, ვინ ანთებს; გაირკვა, რომ... - პირველი მაისი დოდო აბაშიძის დაბადების დღეა

დოდო აბაშიძე 1 მაისს 101 წლის გახდებოდა... ადამიანების მოყვარულ არტისტზე ქვემოთ მოყვანილი ფაქტიც ბევრის მთქმელია. ისტორიას, თუ როგორ ხვდებოდა მამის საფლავზე მისულ ზაზას მუდმივად დანთებული სანთელი, დოდოს ისტორიკოსი ვაჟი ჰყვება.   ზაზა აბაშიძე: დიდუბეში, მამას საფლავზე მისულს ხშირად მხვდება დანთებული სანთელი; ვერასდროს შევესწარი, ვინ ანთებს; ერთხელ ვკითხე მესაფლავეებს, ხომ არ იცით, ვინ მოდის, ან ჰკითხეთ, ვინ არის-მეთქი? ვიღაც მამაკაცი მოდის და მასთან ერთად ზოგჯერ ქალბატონიცო.გაირკვა: ამ მამაკაცს დაუნახავს დოდო ზის რესტორანში და მეგობრებთან ერთად ქეიფობს; რომ წამოიშალნენ და გარეთ გავიდნენ და ეს კაცი გაედევნა დოდოს და უთხრა, ეგებ დამეხმაროთ, ამდენი ხანია ბინის რიგში ვარ, ექვსი შვილი მყავს, ვაგონში ვცხოვრობ, ეგებ ხმა შემაწიოთო; ვისთან შეგაწიოთ ხმაო, უკითხავს დოდოს; წამოდი გურამ გაბუნიასთან მივიდეთო; მივიდნენ; რა ხდებაო, უკითხავს ბატონ გურამს; ნახე, რა ბიჭია, ექვსი შვილი ჰყავს, ორი გოგო, ოთხი ბიჭი და აუხსნია სიტუაცია.იმ წუთში გადაუწყვეტია ეს პრობლემა ბატონ გურამ გაბუნიას; მიიღეს ბინა და მისულან დოდოსთან და უკითხავთ, მადლობა რითი გადაგიხადოთო?მამას უპასუხია: რომ მოვკვდები, მოდი ჩემს საფლავზე და სანთელი დამინთეო; ასე დადიან დოდოს საფლავზე ამდენი ხნის განმავლობაში და უნთებენ სანთელს...

ასტროლოგია • 1746050795

მიიღებენ ნანატრ დაწინაურებას ან ფულად ჯილდოს – რომელია ეს ზოდიაქოს ნიშნები

2025 წლის მაისის ასტროლოგიური ტრანზიტები კარიერული წინსვლისა და ფინანსური წარმატების შანსს რამდენიმე ზოდიაქოს ნიშანს განსაკუთრებულად მისცემს. ზოგიერთი მათგანი მიიღებს დაწინაურებას, სხვებს კი ფულადი ჯილდო, პრემიები ან მოულოდნელი მატერიალური სარგებელი ელით.აი ზოდიაქოს ის ნიშნები, ვინც ამ მხრივ გამორჩეული იქნება:კურო (21 აპრილი – 21 მაისი)ვენერა და მზე კუროს ნიშანში გადაადგილდებიან, რაც ფინანსურ სტაბილურობასა და კარიერულ წინსვლას ნიშნავს. მოსალოდნელია ანაზღაურების ზრდა, პრემიები ან ახალ პოზიციაზე გადასვლა.სავარაუდო სფეროები: ადმინისტრაცია, ფინანსები, სილამაზისა და ესთეტიკის სფეროები.თხის რქა (22 დეკემბერი – 19 იანვარი)სატურნის მხარდამჭერი ასპექტები და პლუტონის გავლენა შეიძლება მოუტანოს დიდი შრომის შედეგი — დაწინაურება ან მნიშვნელოვანი ფულადი ჯილდო. მათთვის, ვინც სამსახურებრივად სტაბილურად შრომობდა, მაისის პირველი ნახევარი მოლოდინს გადააჭარბებს.სავარაუდო სფეროები: ხელმძღვანელობა, იურიდიული საქმიანობა, ბიზნესი.ქალწული (23 აგვისტო – 22 სექტემბერი)ქალწულს კარგი პერიოდი ექნება განსაკუთრებით მათთვის, ვინც ინტელექტუალურ ან ანალიტიკურ სფეროში მუშაობს. ფულადი ჯილდო ან გონივრული შემოსავალი შეიძლება მოულოდნელადაც კი მოვიდეს. სამსახურში შესაძლოა მისი ორგანიზებულობა და სიზუსტე დააფასონ.სავარაუდო სფეროები: ტექნიკური სამუშაოები, განათლება, სამედიცინო სფერო.მერწყული (20 იანვარი – 18 თებერვალი)მერწყულისთვის მაისში შესაძლოა გაიხსნას კარი ახალი შემოსავლის წყაროსკენ — იქნება ეს პროექტი, ბონუსი, დამატებითი სამუშაო თუ მოულოდნელი შანსი. მათთვის, ვინც დამოუკიდებლად მუშაობს, გაზრდილი შემოსავალი მოსალოდნელია.სავარაუდო სფეროები: ტექნოლოგიები, ინოვაცია, მედია... ვრცლად

ასტროლოგია • 1746048112

ზოდიაქოს 5 ნიშანი, რომლებსაც სიახლეები არ უყვართ

ფიქრობთ რომ ტრადიციების მიმდევარი ადამიანი ხართ? - ის რომ ტრადიციების მოყვარული ხართ, ეს არ არის ცუდი და არ ნიშნავს, რომ მოსაწყენი ხართ. ვნახოთ, რას ამბობენ ასტროლოგები. რომელია ტრადიციების მოყვარული 5 ზოდიაქოს ნიშანი, რომლებსაც არ უყვართ სიახლეები.1. თხის რქა - როგორც იცით, თხის რქები შრომისმოყვარე ნატურით გამოირჩევიან, რომლებიც ცხოვრობენ გეგმის მიხედვით. მათ არ უყვართ სიახლეები და ჰგონიათ, რომ სიახლეების დანერგვით მათ საქმეს ხელი შეეშლება. მოსწონთ, როცა მისდევენ ტრადიციებს, იყენებენ გამოცდილ მეთოდებს და ცხოვრობენ ძველი წესების შესაბამისად.2. კირჩხიბი - ზოდიაქოს ამ ნიშნის ადამიანებს ხიბლავთ ყველაფერი ძველი. ძველებური მოდა, მუსიკა, სახლის დიზაინის შერჩევის დროსაც კი ძველებურ სტილს ანიჭებენ უპირატესობას. მოსწონთ ბებიების წესები, ცდილობენ ამ წესების შენარჩუნებას და თაობებისთვის გადაცემას. მათთვის წინაპრების ცხოვრების წესი მთავარი ღირებულებაა. კირჩხიბებს აქვთ, როგორც წესი, შესანიშნავი იდეები, მაგრამ ხშირ შემთხვევაში, ვერ ახორციელებენ მათ, რადგანაც აშინებთ სიახლეები.3. კურო - ზოდიაქოს ამ ნიშნის ადამიანები ტრადიციების მკაცრად დამცველები არიან და ამავდროულად, სხვებისგანაც ითხოვენ ტრადიციების დაცვას. არ უყვართ ადამიანები, რომლებიც ცდილობენ ცხოვრების ძველებურ მეთოდებს გადაუხვიონ და სიახლეები შეიტანონ. კუროსთვის ოჯახი ყველაზე მნიშვნელოვანია. მას სჯერა, რომ სწორად ცხოვრობს და რომც ცდებოდეს, ჯიუტ კუროს აზრს ვერავინ შეაცვლევინებს.4. ქალწული - ზოდიაქოს ამ ნიშნის ადამიანები თავს კომფორტულად გრძნობენ იმ ადამიანების გარემოცვაში, რომლებთანაც საერთო ტრადიციული ღირებულებები აკავშირებთ. მათ საკუთარი წესები აქვთ და ცდილობენ, რომ დაიცვან ისინი. მათთვის ტრადიციების დაცვა ერთ-ერთი მთავარი ღირებულებაა და ცდილობენ ბოლომდე შეინარჩუნონ ოჯახის ღირებულებები.5. ლომი - ზოდიაქოს ამ ნიშნის ადამიანები, როგორც წესი, საუკეთესო ლიდერები არიან, შეუძლიათ ხალხის მართვა და თან ამას ისე გააკეთებენ, რომ არ დაარღვევენ ლიდერობის ტრადიციულ მეთოდებს. ლომს აქვს საოცარი კავშირი ოჯახის წევრებთან. მოსწონს ურთიერთობა ადამიანებთან, რომლებიც ოჯახსა და ოჯახის ტრადიციებს პატივს სცემენ.

პოლიტიკა • 1746023400

რომან კაკულია: გარდაუვალია ევროპასთან ჩვენი ურთიერთობის აღდგენა, ჩვენ აუცილებლად უნდა აღვადგინოთ ეს ურთიერთობები

ჩვენთან ევროპისადმი დამოკიდებულება ფუნდამენტურად არის შესაცვლელი, - განაცხადა გადაცემა „დღის ქრონიკაში“ საზოგადოებრივი ორგანიზაცია „პოლიტიკური არჩევანის“ დამფუძნებელმა, რომან კაკულიამ.„რუსეთთან მომავალი დაპირისპირება რადგან გარდაუვალია და მე ასე ვხედავ ევროპის რუსეთთან დაპირისპირებას, ამან შეიძლება ის თეორია დააბრუნოს, როგორ უნდა მოვიქცეთ ჩვენ იმ შემთხვევაში, როდესაც შენ გინდა ერთი ინსტიტუციის წევრი გახდე, შენი მეზობელი მას მტრად აღიქვამს და თუ ის სათანადოდ არ დაგეხმარება, მაშინ ეს შენთვის ცუდად დამთავრდება. რაც ნატოს შემთხვევაში იყო ჩვენთვის აქტუალური, იგივე შეიძლება მოხდეს ევროპასთან მიმართებაში მომავალში, როდესაც პერსპექტივაში მისი ასეთი განვითარებაა.გარდაუვალია ევროპასთან ჩვენი ურთიერთობის აღდგენა, ჩვენ აუცილებლად უნდა აღვადგინოთ ეს ურთიერთობები. ამ ბუნდოვან პერიოდში არ ჩანს ეს, მაგრამ ჩვენ უნდა შევცვალოთ რიტორიკა. გასაგებია, რომ დღევანდელი ევროპელი ლიდერების თითქმის არც ერთ განცხადებას არ ვეთანხმებოდი რაც საქართველოს მიმართ გააკეთეს. რასაც სახელმწიფო „დიფ სთეითში“ გულისხმობს ეგეც მესმის, თუმცა საზოგადოებისთვის, რომელსაც დიდი ხანია არ უფიქრია ამ თემებზე, ცოტა ძნელად აღსაქმელია.ევროკავშირთან ურთიერთობა ჩვენ ორი მხრიდან უნდა დავინახოთ და ამიტომ არის სირთულე ჩვენი პოლიტიკის. ერთის მხრივ მისწრაფება ევროკავშირისკენ, ნიშნავს მისწრაფებას იმ სივრცისკენ, რომელიც ძალიან მძაფრად დაუპირისპირდება რუსეთს და ყველანაირად ემზადება ამისთვის. ევროპა ხდება ის სივრცე, რომელთან ურთიერთობაც შეიძლება იგივე გამოწვევების მატარებელი იყოს, რა გამოწვევების მატარებელიც იყო ნატოსთან ჩვენი შესაძლო ურთიერთობა .ჩვენ როგორმე უნდა ავუხსნათ ევროპას, რა იყო ის გარემოება, რომელმაც შეუძლებელი გახადა ჩვენი ერთ ნარატივში ყოფნა და ერთი და იგივე შეხედულებებში დავრჩენილიყავით რუსეთის ომთან მიმართებაში. უნდა განვსაზღვროთ, რომ არსებობს ისეთი გარემოებები, რომლებიც ჩვენს მეგობრობას ხელს არ უწყობენ. ჩვენ უნდა ავხსნათ ის გარემოებები, რომლის გათვალისწინებითაც უბრალოდ შეუძლებელი იყო, რომ არ მომხდარიყო დისტანცირება ევროპისგან“, - აღნიშნა რომან კაკულიამ.

საზოგადოება • 1746003117

ინტერვიუ საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის წევრ-კორესპონდენტ მიხეილ ოკუჯავასთან

საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ფიზიოლოგიისა და მედიცინის განყოფილების წევრ-კორესპონდენტი მიხეილ ოკუჯავა „პრაიმტაიმთან“ ინტერვიუში საუბრობს მედიცინაში აკადემიის როლზე და იმ პრობლემებზე, რომელსაც ფინანსური რესურსის ნაკლებობა იწვევს. მისი თქმით, ქვეყნისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, რომ აკადემიამ ექსპერტული სამუშაოები მეტად გააძლიეროს.მიხეილ ოკუჯავა მიიჩნევს, რომ დაფინანსება ის ბერკეტია, რაც სპეციალისტებს სამშობლოში დარჩენის სურვილს გაუჩენს და შესაბამისად, კადრების გადინებაც შემცირდება. გარდა ამისა, ქვეყანა სხვადასხვა გამოწვევისთვის მეტად მომზადებული და მობილიზებული იქნება.- მედიცინის სფეროში მრავალი რეფორმა ჩატარდა, შეიცვალა ზოგადად ჯანდაცვის სისტემა და ხშირ შემთხვევაში, სამედიცინო დაწესებულებების სტრუქტურა და დანიშნულებაც. როგორ იმოქმედა ყოველივემ საქართველოში მედიცინის დარგში სამეცნიერო-კვლევით საქმიანობაზე?- ნამდვილად, უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში, საქართველოს ჯანდაცვაში და მედიცინაში რევოლუციური ცვლილებები მოხდა. ეს გარკვეული ობიექტური მიზეზებით იყო განპირობებული: მოგეხსნებათ, შეიცვალა ზოგადად სისტემა და ადრე არსებული, ჩამოყალიბებული საბჭოთა ჯანდაცვის მოდელი, რა თქმა უნდა, ვერანაირად მოერგებოდა იმ რეალობას, რომელიც დადგა.ერთის მხრივ, ნამდვილად პოზიტიური ძვრები მოხდა. ჯანდაცვის სფეროში პრივატიზაციის პროცესის დაშვებამ საკმაოდ სწრაფად გამოიღო შედეგები - მოხდა ინვესტორების დაინტერესება, მოძველებული საავადმყოფოების და ამბულატორიების ნაცვლად ჩამოყალიბდა ახალი თანამედროვე ტიპის სამედიცინო დაწესებულებები, რომლებიც, დღესდღეობით, საქართველოს მოსახლეობას ემსახურება.მაგრამ, სისტემურმა ცვლილებებმა, ამავდროულად გარკვეულწილად თავისი უარყოფითი მხარეებიც გამოავლინა. მედიცინა განსაკუთრებული სფეროა და თუკი ზოგიერთები მიიჩნევენ, რომ ეს ჩვეულებრივი ბიზნესია, ასეთი მიდგომა დაუშვებელია. ჩვენ საქმე გვაქვს ადამიანთან და მის ჯანმრთელობასთან, ამიტომ მიდგომაც განსხვავებული უნდა იყოს. სამედიცინო სერვისების ორიენტირება მომგებიანობაზე განაპირობებს ხელოვნურ არჩევითობას და ხშირად ზოგიერთი ისეთი მიმართულების დაკნინებას, რასაც შეიძლება დღეს მყისიერი ფინანსური შედეგი არ მოჰქონდეს, სინამდვილეში კი უდიდეს მნიშვნელობას ატარებდეს დარგის განვითარებისთვის და საბოლოოდ პაციენტების ჯანმრთელობისათვის.მოგეხსენებათ ადრე, სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტების სისტემა არსებობდა, რომელსაც გარკვეული პრობლემური მიმართულებები ჰქონდა. საკმაოდ მნიშვნელოვან სამუშაოებს ასრულებდნენ, იყო ჩამოყალიბებული ფუნდამენტური სამეცნიერო სკოლები და ნამდვილად შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს მედიკოსები თავიანთ დარგებში სათანადო სიმაღლეზე იყვნენ და საერთაშორისო დონის კვლევებს ატარებდნენ. იქნებოდა ეს ნევროლოგია, კარდიოლოგია, რეპროდუქტოლოგია, ქირურგია თუ სხვა მიმართულება, საქართველოს სამედიცინო კვლევით ინსტიტუტებში მუშაობა მოიცავდა როგორც სამკურნალო საქმეს, ასევე, სამეცნიერო მოღვაწეობას. მნიშვნელოვანია, რომ ზოგიერთი დაწესებულება საბჭოთა კავშირის მასშტაბით წამყვან როლს ასრულებდა. მაგალითად, ნევროლოგიის ინსტიტუტს, ეპილეპტოლოგიაში წამყვანი სათაო დაწესებულების როლი ჰქონდა მინიჭებული და ამ მიმართულებით მთელი ქვეყნის  მოსახლეობის დიდ ნაწილს ემსახურებოდა. ზოგადად უცხოეთშიც ამგავრი ტიპის ინსტიტუტები, რომლებიც სპეციალიზებული არის ამა თუ იმ სამედიცინო პრობლემაზე და იქ შესაბამისი სიღრმისეულ სამეცნიერო კვლევაც ტარდება, მიჩნეულია ყველაზე მაღალი დონის, ე.წ. მესამეულ ცენტრებად, სადაც კონკრეტული მიმართულებით საუკეთესო სამედიცინო სერვისის მიღება შეიძლება.სამწუხაროდ, ჩვენთან ეს სისტემა შექმნილ თანამედროვე მოდელს ვერ მოერგო. რადგან, როგორც ვთქვით, პრივატიზაცია მოხდა. ბევრმა ადრე არსებულმა სამეცნიერო-კვლევითმა ინსტიტუტმა სახე იცვალა, შეიკვეცა ან გარდაიქმნა ჩვეულებრივ საავადმყოფოდ. ახალ პირობებში კვლევითი კომპონენტი ინვესტორს თუ მფლობელს შედარებით ნაკლებად აინტერესებს. ინვესტორისთვის პირველ რიგში მნიშვნელოვანია დაწესებულება ორიენტირებული იყოს კონიუნქტურული ძირითადი სამედიცინო სერვისების აწყობაზე, მაგრამ ამავე დროს, ეკონომიკურად წამგებიანი არ იყოს.ჩემი აზრით, ამან რამდენიმე ძალიან მნიშვნელოვანი ძვრა გამოიწვია. ერთისმხრივ სამეცნიერო კომპონენტის მოშორებამ განაპირობა ამა თუ იმ პრობლემის შესწავლასა და გადაჭრისადმი სიღრმისეული მიდგომის დაკნინება, ბევრ შემთხვევაში აღარ არსებობს სპეციალიზებული ჯგუფები, ლაბორატორიები, კლინიკური და ექსპერიმენტული მიმართულებების თანამშრომლობის მაგალითები. მეორეს მხრივ, პრივატიზაციის შედეგად შექმნილი მოდელით, გარკვეულწილად მედიცინის სხვადასხვა სპეციალობას  შორის კავშირი მოიშალა. მედიცინაში ძალიან ფასეულია აზრთა გაცვლა-გამოცვლა, იქნება ეს პრაქტიკული, თუ სამეცნიერო. მოგეხსენებათ, კონსილიუმი მედიცინის შემადგენელი ნაწილია, ამის გარეშე სწორი დიაგნოზი არ არსებობს, არც სწორი მკურნალობა და, სამწუხაროდ კომერციალიზაციამ, მედიცინის დარგებისა და სპეციალისტების დაქსაქსვა გამოიწვია. ახლა ხშირ შემთხვევაში გვაქვს დაწესებულებები, რომლებიც ორიენტირებულია კონკრეტული სპეციალობის მიმართულებით, მოიცავს გარკვეულ სამედიცინო სერვისებს, მაგრამ, აი ეს კონსილიუმის მოდელი, სადაც მულტიდისციპლინური გარჩევა ხდებოდა ამა თუ იმ პრობლემის, იქნებოდა ეს პრაქტიკული, თუ სამეცნიერო, მოიშალა. თუმცა, არის ურთიერთთანამშრომლობის განვითარების მაგალითებიც, მაგალითად, თოდუას კლინიკაში, დამკვიდრებული გვაქვს ე.წ. ონკოლოგიური საბჭოები - როდესაც სხვადასხვა დარგის სპეციალისტების მიერ ხდება კლინიკური შემთხვევის მრავალმხრივი განხილვა.დღეს უპირატესად ასეთი სიტუაციაა, პრაქტიკულ სამედიცინო საქმიანობაში გარკვეულწილად გვაქვს წარმატებები, მაგრამ ჩვენს სამეცნიერო პოტენციალს ვერ ვიყენებთ. ამ დისბალანსის გამოსწორებაში სახელმწიფოს ნამდვილად შეუძლია დადებითი ცვლილებების შეტანა. ავიღოთ თუნდაც სამედიცინო დაწესებულებების აკრედიტაციის საკითხი, სადაც მოწმდება ინფრასტრუქტურა, ტექნიკური ნორმები, ექიმების მომზადების დონე და ა.შ., შესაძლებელია აქ სამედიცინო პერსონალის კვალიფიკაციის და დაწესებულების შეფასებისას პრიორიტეტი მიეცეს სამეცნიერო-კვლევით სამუშაოში ჩართულობას. იგივე მიდგომები შესაძლებელია გამოყენებული იქნას ე.წ. უწყვეტი სამედიცინო განათლების მოთხოვნებშიც. აღნიშნული არ უნდა მოიცავდეს მხოლოდ შესაბამისი სასწავლო კურსების აუცილებელ გავლას, არამედ ასევე განსაკუთრებულად მაღალ ქულებს უნდა ანიჭებდეს ექიმებს, რომლებიც სამეცნიერო პუბლიკაციებს აქვეყნებენ, გამოდიან მოხსენებებით საერთაშორისო სამეცნიერო ფორუმეზე. ეს სწრაფად მოახდენს კვლევითი სამუშაოს მნიშვნელობის ზრდას.აშკარაა ჰოსპიტალურ სექტორში სახელმწიფოს  მეტად აქტიურად ჩართვის აუცილებლობა. დღეს, სამედიცინო დაწესებულებების 95% კერძოა, შესაბამისად სახელმწიფო არ ფლობს ისეთ ძლიერ ინსტრუმენტებს, როგორიც საჭიროა სამედიცინო მეცნიერებების განვითარებისთვის. ალბათ, საჭიროა, სახელმწიფოს დაქვემდებარებაში ჰქონდეს რამდენიმე დაწესებულება, სადაც გათვალისწინებული იქნება ის პრობლემები, რომლებიც ჩვენი ქვეყნისთვის აქტუალურია - იქნება ეს კონკრეტული დაავადებების ეტიო-პათოგენეზის შესწავლა, თუ ახალი მკურნალობის მეთოდების დანერგვა. ცოტა ხნის წინ, პანდემიის დროს, ჩვენ ასეთი პრობლემის წინ დავდექით - სახელმწიფო იძულებული გახდა, გამოეყენებინა პრივატული სექტორი იმისათვის, რომ პანდემიას გამკლავებოდა, შექმნილ პირობებში ეს ბუნებრივიც და გარდაუვალიც იყო. მაგრამ ძლიერი კვლევითი ბაზის არსებობა ალბათ დაგვეხმარებოდა ბევრი შეცდომა აგვეცილებინა თავიდან რაც დაავადების მართვისას ხდებოდა. აღნიშნული ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება, რომ გარკვეული საფუძველი შეიქმნას როგორც სამედიცინო სერვისების სრულყოფისათვის, ასევე ექიმების კვალიფიკაციის ამაღლებისთვის.შეუძლებელია, მედიცინა მეცნიერების გარეშე არსებობდეს. არ შეიძლება ჩვენ  მხოლოდ უცხოეთიდან შემოსული მზა პროდუქტის მომხმარებელი ვიყოთ, იქნება ეს მკურნალობის და დიაგნოსტიკური მეთოდი, სამკურნალწამლო საშუალება, ტექნოლოგია და ა.შ. ჩვენ თუ ამ მიმართულებით რაღაც არ განვავითარეთ, თუ არ ვიმუშავეთ, საბოლოო ჯამში მაღალი დონის მედიცინას ვერ მივიღებთ.- რა როლი შეიძლება ჰქონდეს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულ აკადემიას ჩვენს ქვეყანაში სამედიცინო მეცნიერებების განვითარებაში და სამეცნიერო კვლევების ხელშეწყობაში?- მოგეხსენებათ, რომ მეცნიერებათა აკადემია ერთი მხრივ, მეცნიერების დარგში სხვადასხვა მიმართულებით არის მთავრობისა და სახელმწიფოს მრჩეველი და მეორე მხრივ, აკადემიას აქვს საექსპერტო როლი. ის აფასებს სახელმწიფოში მიმდინარე კვლევების (იქნება ეს უმაღლესი სასწავლებლებში, თუ დამოუკიდებელ სამეცნიერო კვლევითი ცენტრებში მიმდებარე სამუშაოს) სამეცნიერო ღირებულებას, ხდება ყოველწლიური ანგარიშების ანალიზი და შესაბამისი დასკვნების გამოტანა.ადრე არსებული აკადემიის კვლევითი ინსტიტუტების სისტემა, რა თქმა უნდა, დღევანდელობას ვერ მოერგება, ამას სულ სხვა ფინანსური საფუძველი სჭირდება, რაც მაშინ საბჭოთა კავშირში სხვაგვარად იყო ორგანიზებული. ჩემი აზრით, დღეს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულმა აკადემიამ კიდევ მეტად უნდა გააძლიეროს ექსპერტული სამუშაო, სხვადასხვა დაწესებულების, მკლევართა ჯგუფების ან კონკრეტული მეცნიერების სამეცნიერო საქმნიანობის შეფასება. სამწუხაროდ, მეცნიერებათა აკადემიას არ აქვს დიდი ფინანსური რესურსები, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია დაფასებული იყოს ექსპერტთა აზრით საყურადღებო სამუშაო. აკადემიაში არის შესაბამისი სახელობითი პრემიები: მაგ. ივანე თარხნიშვილის სახელობის, ან ივანე ბერიტაშვილის სახელობის, რაც გამოარჩევს ამა თუ იმ მკვლევრის ნამუშევარს და ამ თვალსაზრისით, ეს ჩვენი მეცნიერებისთვის ძალზე საპატიო აღიარებაა. ასევე მნიშვნელოვანი იქნება, თუკი მეცნიერებათა აკადემია საექსპერტო შეფასებების საფუძველზე ყოველწლიურად დაასახელებს ყველაზე წარმატებულ სამეცნიერო ცენტრს ან ჯგუფს მეცნიერების სხვადასხვა მიმართულებით. ეს რა თქმა უნდა ძალიან მაღალი შეფასება და წახალისება იქნება მკვლევართათვის.ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულ აკადემიაში არსებობს პრობლემური საბჭოები, მუდმივმოქმედი კომისიები, ასეთივე არის სამედიცინო-ბიოლოგიურ მეცნიერებათა საკოორდინაციო მეთოდოლოგიური საბჭო, სადაც დარგის ესა თუ ის აქტუალური საკითხი განიხილება. იქნება ეს, დაწყებული ტრანსპლანტოლოგიიდან, დამთავრებული ონკოლოგიის, თუ კარდიოლოგიის საკითხებით. ეს არის მაღალი დონის ასპარეზი, სადაც საქართველოში მიმდინარე კვლევები და სამედიცინო მიღწევები წარმოჩნდება სხვადასხვა მიმართულების პროფესიონალთა წინაშე. სწორედ ამგვარ შეკრებებს აქვს სამეცნიერო კონსილიუმის სახე. ჩემი აზრით, უაღრესად მნიშვნელოვანია, რომ აკადემიამ ეს საქმიანობა კიდევ უფრო გააძლიეროს და შემდგომ უკვე, მთავრობას უშუამდგომლოს და გამოარჩიოს ის კვლევები, რომელიც აკადემიის ექსპერტთა და საბჭოს წევრთა აზრით, საქართველოსთვის მეტად ღირებულია.თუკი, სამომავლო პერსპექტივებზე ვისაუბრებთ, ალბათ მაინც გარკვეული სამუშაოა ჩასატარებელი, რომ გაძლიერდეს და განვითარდეს სახელმწიფოს დაქვემდებარებაში არსებული სამეცნიერო ცენტრები. უნდა ითქვას, რომ რეფორმების შედეგად მეცნიერების გადანაწილებამ უნივერსიტეტების წიაღში სამეცნიერო პოტენციალის გაძლიერება არ გამოიწვია. აშკარაა, რომ  ქვეყანას სჭირდება ძირითად მიმართულბებში: საინჟინრო-ტექნოლოგიურ, საბუნებისმეტყველო და ჰუმანიტარული მეცნიერებების სახელმწიფო ცენტრების არსებობა. აღიშნულში მეცნიერებათა აკადემია აქტიურად უნდა იყოს ჩართული და როგორც მთავრობის მრჩეველმა უნდა ხელი შეუწყოს პერსპექტიული მიმართულებების დასახვას და შემდგომი სამუშაოს შეფასებას. მოგეხსენებათ, უმაღლეს სასწავლებლებთან არსებულ სამეცნიერო ერთეულებთან ერთად დღეისათვის მედიკობიოლოგიურ დარგში ორი სამეცნიერო დამოუკიდებელი ცენტრია: ი. ბერიტაშვილის ბიომედიცინის ექსპერიმენტული ცენტრი და გ. ელიავას სახელობის ბაქტერიოფაგიის, მიკრობიოლოგიისა და ვირუსოლოგიის ინსტიტუტი. ნამდვილად საამაყოა, რომ საქართველო ამგვარი მდიდარი ტრადიციების მქონე, მსოფლიოში აღიარებული სამეცნიერო სკოლების სამშობლოა. ეს პოტენციალი მაქსიმალურადაა გამოსაყენებელი და მეტად განსავითარებელი. გასაძლიერებელია კლინიკების თანამშრომლობა ფუნდამენტური მეცნიერებების ცენტრებთან და ერთობლივი ე.წ. ტრანსლაციური კვლევების დანერგვა. მეცნიერებათა აკადემიის მხრიდან ექსპერტულ შეფასებასთან ერთად მნიშვნელოვანი იქნება, თუკი სამომავლოდ ფინანსური რესურსები იმის საშუალებას მოგვცემს, რომ შესაძლებელი გახდეს, გამორჩეული კვლევების აკადემიის მხრიდან პრემიის სახით წახალისება.ყოველ ჩვენგანს გათავისებული უნდა ჰქონდეს, რომ ადგილობრივი სამეცნიერო კვლევები ქვეყნის არსებობის, უსაფრთხოების და კეთილდღეობის საფუძველია. მაგ. ქვეყანაში არ შეიძლება არ წარმოებდეს კვლევები სხვადასხვა დაავადებასთან ასოცირებული გენოტიპების შესწავლაზე, აქტუალური ინფექციების, არაგადამდები დაავადებების გავრცელების და პრევენციის, ადგილობრივი ანტიბიოტიკორეზოსტენტობის და სხვა მრავალი მიმართულებებით. ამგვარი სამუშაო ქართველ მეცნიერთა პრეროგატივაა. ამავდროულად სხვადასხვა მიმართულების ტრადიციული ძლიერი სამეცნიერო სკოლების (მაგ. ნეიროფიზიოლოგიის, მორფოლოგიის, ფსიქოლოგიის და სხვ.) შენარჩუნება,  ხელშეწყობა და განვითარება ჭეშმარიტად ეროვნული საქმეა. თითოეული მიმართულებით აღმშენებლობა ათწლეულების განმავლობაში ჩვენი სახელოვანი მეცნიერების დაუღალავი შრომის და მრავალი წარმატების შედეგია. უნდა ვიცოდეთ, რომ არის მარტივი კავშირი ცოდნის და მეცნიერების სხვადასხვა საფეხურს შორის, თუკი ჩვენ არ ვიღვწით მეცნიერების უმაღლესი მწვერვალებისკენ, ამით ვაკნინებთ ზოგადად მიმართულებას და ბოლოს ვასრულებთ იმით, რომ დარგის სპეციალისტი საერთად აღარ გვყავს.შეიძლება ითქვას, რომ მეცნიერებათა აკადემიას ძალუძს და მუშაობს, რომ გამოარჩიოს საქართველოსთვის აქტუალური კვლევითი მიმართულებები. მისი კომპეტენციაა შემდგომ, ეს განსახილველად გადასცეს მთავრობას, რომ ამაზე შესაბამისი ქმედითი რეაგირება მოხდეს. ამიტომ აკადემიის როლი ძალიან მნიშვნელოვანია.- ახალგაზრდა სპეციალისტთა მომზადება, მათ შორის მედიცინაში, ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი საკითხია. არც თუ იშვიათად, კვლევითი სამუშაოთი დაინტერესებული პირები კარიერის გაგრძელებას საზღვარგარეთ ცდილობენ. რა გზებითაა შესაძლებელი, სამეცნიერო კადრების გადინების პრობლემის მოგვარება?- ეს ძალზედ საყურადღებო თემაა, მით უმეტეს, მედიცინაში. სამწუხაროდ, ძალიან კარგი კადრები გაედინებიან. ეს განსაკუთრებით მტკივნეულად თეორიულ დისციპლინებში ხდება. იმიტომ, რომ აქ ძალიან მწირი დაფინანსებაა.თეორიული დარგებიდან (ფუნდამენტური ნეირომეცნიერება, ნეიორობიოლოგია) ბევრი ჩვენი თანამემამულეა წასული და დასავლეთის საუკეთესო ცენტრებში წარმატებული სპეციალისტები არიან.რა თქმა უნდა, პირველი პრობლემა არის დაფინანსება. გარკვეული საბაზისო ფინანსური საფუძველი უნდა იყოს იმისათვის, რომ ახალგაზრდა პირმა ამ დარგში მუშაობის ინტერესი არ დაკარგოს. ამ მიმართულებით, ძალიან მნიშვნელოვანია მეცნიერებათა აკადემიის დაწესებული სტიპენდიები, მოგეხსენებათ, რომ სტიპენდიატი სხვადასხვა დარგში შესაბამისი კონკურსის გავლით შეირჩევა. ამგვარი სასტიპენდიო პროგრამა მნიშვნელოვანია იმისათვის, რომ ახალგაზრდა დაინტერესებული იყოს, დარჩეს საქართველოში და აქ გააგრძელოს მუშაობა თავის სფეროში. არსებობს გარკვეული დაფინანსების საშუალებები რუსთაველის ფონდის მხრიდანაც, ახალგაზრდა მეცნიერების საგრანტო კონკურსი, ასევე, არის დოქტორანტებისთვის შესაბამისი პროგრამა, რაც ახალგაზრდა მკვლევრების დახმარებას მოიცავს, თუმცა, რა თქმა უნდა, ყოველივე ეს საკმარისი არ არის. გარდა ასეთი საკონკურსო პროგრამებისა, უნდა იყოს საბაზისო ფინანსური საფუძველი იმისთვის, რომ ახალგაზრდა თეორიულ დარგში მუშაობით დაინტერესდეს.გარკვეულ მაგალითად შეგვიძლია ავიღოთ ჩვენს მეზობელ ქვეყნებში არსებული ახალგაზრდების სამშობლოში დაბრუნების პროგრამების გამოცდილება. იყო ასეთი მიზნობრივი სახელმწიფო გრანტები, შუა აზიის ქვეყნებში, ასევე თურქეთში, როდესაც ახალგაზრდა სპეციალისტს მიზნობრივად უშვებდნენ საზღვარგარეთის წამყვან  ცენტრებში გამოცდილების მისაღებად. შემდგომ, ის ვალდებული იყო, დაბრუნებულიყო და სამშობლოში ემუშავა. ამან შექმნა საფუძველი, რომ ესა თუ ის დარგი ამ ქვეყნებში განვითარებულიყო. ამგვარი მაგალითი შეიძლება იყოს თურქეთში მედიცინის განვითარების ახალი ტალღა, რომელიც ჩვენს თვალწინ მოხდა.მეც გარკვეულწილად გავიარე ე.წ. „თერგდალეულების“ მსგავსი გზა. გერმანიაში ვმუშაობდი, ხანგრძლივად ვიყავი იქ გერმანიის აკადემიური გაცვლის პროგრამით, მქონდა შეთავაზება, რომ დავრჩენილიყავი, მაგრამ ბედნიერი ვარ, რომ დავბრუნდი.  საერთაშორისოდ წარმატებულ დაწესებულებაში ვმუშაობ, დარგში, რომელიც ჩემთვის საინტერესოა და ძალიან მიხარია, რომ ეს მიმართულება დღეს საქართველოში არის ისეთ დონეზე, როგორიც მედიცინის სფეროში წამყვან ქვეყნებშია.ხაზგასასმელია, რომ დღეს ნამდვილად გულანთებული და დაინტერესებული ახალგაზრდები გვყავს. სადოქტორო ნაშრომებს ვხელმძღვანელობ და ხშირ შემთხვევაში, ეს საქმიანობა მათ ენთუზიაზმზეა დაფუძნებული, მათ კვლევის და საგნის მიმართ ინტერესზე.ერთი მომენტია, რაც ცოტა გაუგებარია დღევანდელი ახალგაზრდებისთვის, თუკი სადოქტორო პროგრამებზე ვსაუბრობთ, სამწუხაროდ ჩვენთან ესეც შეიცვალა და ცოტა შეიძლება გაუფასურდა კიდეც. ადრე, აკადემიური ხარისხის ორსაფეხურიანი სისტემა არსებობდა, რაც გარკვეულწილად, გერმანულ მოდელზე იყო დაფუძნებული. გერმანიაშიც ორი საფეხურია პროფესორის წოდებამდე - ე.წ. პრომოცია და შემდგომ, ჰაბილიტაცია. ჩვენთან მხოლოდ ერთსაფეხურიანი აკადემიური დოქტორის ხარისხის შემოღებით ამ მიმართულებით საქმიანობამ უფრო მეტად საგანმანათლებლო პროგრამის სახე მიიღო და არა სამეცნიერო კვლევითი პროექტების. ბაკალავრის ან მაგისტრის წოდების შემდეგ, ზოგი ისე უყურებს, რომ დოქტორანტურა ახალი საფეხურია, რომ რაღაც ცოდნა შეიძინოს. მაგრამ სადოქტორო ნაშრომზე მუშაობა არ არის მხოლოდ ცოდნის შეძენა, პირველ რიგში ეს არის სამეცნიერო კვლევა. რა თქმა უნდა, ამ კვლევის დროს ახალ ცოდნას იღებ, მაგრამ კვლევითი კომპონენტი უნდა იყოს წამყვანი. ამიტომ, თუკი ახალგაზრდა სპეციალისტებზე ვსაუბრობთ, ყოველთვის სჯობს, რომ გარკვეული კვლევითი გამოცდილება ჰქონდეს და მერე გადადგას ნაბიჯი დოქტორანტურისკენ.საჭიროა დოქტორის ხარისხს მეტი მნიშვნელობა მიენიჭოს. მიმაჩნია, რომ მეცნიერებათა აკადემიას შეუძლია სწორედ ამაშიც ითამაშოს მნიშვნელოვანი როლი. მოგეხსენებათ, დღესდღეობით, ყოველ უმაღლეს დაწესებულებას, რომელსაც აკრედიტებული პროგრამა აქვს სადოქტორო საფეხურისა, შეუძლია, აკადემიური დოქტორის წოდების მინიჭება. დაცული დისერტაციების დონე ნამდვილად არ არის ყოველთვის მაღალი სტანდარტების შესაბამისი. ხომ არ სჯობს, არსებობდეს უმაღლეს დაწესებულებებს შორის საბჭო, სადაც მოხდება დისერტაციის დასაცავად წარმოდგენილი ნაშრომების განხილვა. აკადემია აქაც შეძლებდა საექსპერტო-სათათბირო როლის აღებას. საქართველოს ჯანდაცვა და მედიცინა მრავალი გამოწვევის წინაშე დგას. რა პრობლემატიკა და მიმართულება მიგაჩნიათ აქტუალურად, რასაც სახელმწიფოს მხრიდან განსაკუთრებული ყურადღება ესაჭიროება?- ბოლო ათწლეულებში, მხოლოდ საქართველოში არა, ზოგადადაც, გარკვეული დარგები უფრო სწრაფად განვითარდა და ამით ჯანდაცვის სფეროში შედარებით ის პრობლემები მოგვარდა, რომელიც მანამდე ძალიან აქტუალური იყო. მაგალითად, დიდი პროგრესია კარდიოლოგიაში, დაინერგა ახალი ინტერვენციული მეთოდები, სრულიად სხვა დონეზე ავიდა კარდიოქირურგია. მანამდე, ასეთი შესაძლებლობები არ იყო. ძალიან სასიხარულოა, რომ საქართველოშიც, ამ მხრივ, წარმოუდგენელი წინსვლა გვაქვს. ამიტომ ის დაავადებები, რომელიც სახელმწიფოსთვის აქტუალობით ნომერ პირველი იყო ადრე და ეს იყო გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები, დღეს არსებული მკურნალობის მეთოდებით და პლუს იმით, რომ აქტიურად ხდება პრევენციული მეთოდების აქტუალიზაცია და პროპაგანდა, ცოტა უკან დაიწია. ეს ძალიან სასიხარულოა, მაგრამ ამ ფონზე მეტად აქტუალური ხდება ონკოლოგიურ დაავადებებთან ბრძოლა და ამას ჩვენ ყოველდღიური ჩვენი საქმიანობით ვხედავთ. იმ დაწესებულებაში, სადაც მე ვმუშაობ, ერთ-ერთი როგორც სამედიცინო, ასევე კვლევითი თემატიკა სწორედ ონკოლოგიაა. ეს რა თქმა უნდა, არის საჭირბოროტო და სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის პრობლემა, რასაც საბედნიეროდ შესაბამისი ყურადღება ექცევა ჩვენი ქვეყნის ჯანდაცვის სისტემის მხრიდან. მეორე, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია და შედარებით ყურადღების მიღმაა, ეს არის დეგენერაციული დაავადებები. ამ შემთხვევაში, ცენტრალური ნერვული სისტემის დეგენერაციულ დაავადებებზე ვსაუბრობ, რომელიც წინა პლანზე მოდის ქვეყნის პოპულაციის საშუალო ასაკის მატებასთან ერთად. ძალიან კარგია, რომ სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა იმატებს, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს ჩვენ უფრო ეფექტურად ვებრძვით, მაგრამ ამ დროს აქტუალური ხდება ის დაავადებები, რომლებიც ასაკთანაა დაკავშირებული. დღესდღეობით, ეს ნამდვილად მნიშვნელოვანი თემაა. ისევ და ისევ, ვთვლი, რომ ეს მარტო პრაქტიკულ საქმიანობას არ მოიცავს, ამ მიმართულებით სამეცნიერო კვლევებიც აუცილებელია. ამ განხრით ჩვენც ვმუშაობთ, კოლეგა ნევროლოგებთან ერთად შევისწავლით თავის ტვინის დეგენერაციული დაავადებების ადრეულ ტომოგრაფიულ და კლინიკურ მარკერებს. - ტექნოლოგიურმა რევოლუციამ და კომპიუტერული მეცნიერების უკანასკნელმა მიღწევებმა დიამეტრიულად შეცვალა სხვადასხვა დარგი და ხშირად, ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრებაც. რა პერსპექტივები ისახება მედიცინაში ახალი ტექნოლოგიების და ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებასთან დაკავშირებით?- ნამდვილად, ახალმა ტექნოლოგიებმა მედიცინა რევოლუციურად შეცვალა. განსაკუთრებით, ისეთ დარგში, როგორიც არის რადიოლოგია. არ შეიძლება, არ ვახსენო პიროვნება, რომლის სახელსაც ატარებს ეს დაწესებულება, სადაც ჩვენ დღეს ვიმყოფებით, აკადემიკოსი ფრიდონ თოდუა, რომელიც 1991 წელს დაბრუნდა სამშობლოში და შეიძლება ითქვას, დარგს ახალი სიცოცხლე შესძინა. მანამდე, რადიოლოგია საქართველოში, ძირითადად, კარგად ნაცნობ მეთოდებს მოიცავდა. მან დანერგა თანამედროვე კომპიუტერული ტომოგრაფია და შემდგომ, მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია საქართველოში, ამ პიონერულ მოძრაობაში გარკვეულ მონაწილეობას მეც ვიღებდი.ამას ხშირად ვამბობ და მინდა, ახლაც გავიმეორო - ჩემი აზრით, ბატონმა ფრიდონმა არა მარტო რადიოლოგია განავითარა, მან ასევე ბიძგი მისცა სხვადასხვა კლინიკურ დარგს საქართველოში, რომ ფეხი აებათ ახალი მიდგომებისთვის. ონკოლოგია, ნევროლოგია, ნეიროქირურგია და სხვა მიმართულებები სრულიად გარდაიქმნა და დღეს წარმოუდგენელია სხივური დიაგნოსტიკის მეთოდების გარეშე. ამ გამოკვლევებით სრულიად ახალი ინფორმაცია მივიღეთ. შეგვიძლია მიკროსტრუქტურულ დონემდე დავიდეთ და მკურნალ ექიმს დავეხმაროთ როგორც დიაგნოზის დასმაში, ასევე მკურნალობის ეფექტურობის შეფასებაში. ამ თვალსაზრისით, მედიცინაში ნამდვილად გადატრიალების მომსწრენი ვართ.თუკი გადავხედავთ რა სწრაფად მოხდა ტექნოლოგიური ნახტომი, ძველი დიაგნოსტიკური აპარატებიდან თანამედროვე ტომოგრაფიულ მეთოდებამდე, ადვილად წარმოსადგენია, რომ მომავალ 20-30 წელიწადში რადიოლოგია კიდევ უფრო მნიშვნელოვან პროგრესს განიცდის. ტენდენცია უკვე ჩანს, ჩვენ დავდივართ მოლეკულურ დონეზე, ვსწავლობთ ნივთიერებათა ცვლის ნატიფ ძვრებს, რომელიც შეიძლება ამა თუ იმ პათოლოგიის დროს განვითარდეს. აუცილებლად მეტად წინ წავალთ ე.წ. ფუნქციური კვლევების თვალსაზრისით, რასაც დღესაც ვაკეთებთ თავის ტვინის უმაღლესი ფუნქციების შესწავლისას. არაინვაზიურად, რაც მთავარია - ყოველგვარი დამატებითი ჩარევის, მავნებელი გამოსხივების გარეშე ხდება ჩვენი ორგანიზმიდან ინფორმაციის აკრეფა. ჩემი აზრით, ეს დარგი სულ უფრო მეტად გაძლიერდება და საბოლოო ჯამში ყოველივე ეს დაეხმარება დაავადებათა დიაგნოსტიკას და პაციენტების მკურნალობას.რაც შეეხება კომპიუტერული მეცნიერების პროგრესს, ეს უკვე დღევანდელობაა ზოგადად მედიცინაში, მით უმეტეს, რადიოლოგიაში. ჩვენ უკვე ვიყენებთ ხელოვნურ ინტელექტს. ძალიან დიდი სჯა-ბაასი იყო იმაზე, რომ ხელოვნური ინტელექტი ექიმ-რადიოლოგს შეცვლის. ამისგან ჯერ ძალიან შორს ვართ, მაგრამ ახალი ტექნოლოგიები და კომპიუტერული ალგორითმები ჩვენთვის ძალიან დიდი დამხმარეა. ხელოვნური ინტელექტის მეშვეობით, პირველ რიგში, ვითავისუფლებთ თავს გარკვეული განმეორებადი, დამღლელი მოქმედებისგან. ეს ბევრად უფრო ადვილად შეუძლია გააკეთოს მანქანამ - მოცულობის დაანგარიშება, შედარება სუბმილიმეტრულ დონეზე, შეიცვალა თუ არა დაზიანების კერა, ნატიფი სტრუქტურა და ა.შ.. რა თქმა უნდა, ადამიანი ისე ზუსტად ვერ გაზომავს, როგორც შესწავლის შემდგომ ეს შეუძლია მანქანას.დღესდღეობით, ხელოვნური ინტელექტის გამოყენება შესაძლებელია რაოდენობრივი ანალიზისათვის და ეს კიდევ უფრო დაიხვეწება. მეორე რაც ასევე უკვე დანერგილია რადიოლოგიაში - ახალი მეთოდები გამოსხივების დოზის შემცირების საშუალებას გვაძლევს. მანქანური ალგორითმებით ჩვენ შეგვიძლია კომპიუტერს შევასწავლოთ, როგორია გამოსახულება იმ შემთხვევაში, თუ ვიყენებთ ნაკლებ გამოსხივებას და როგორი იქნებოდა, თუკი გამოვიყენებდით ჩვეულებრივ დოზას და ამის საფუძველზე შეგვიძლია შესაბამისი ხარისხიანი სურათის მიღება.ასევე, მოგეხსნებათ, მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია ცოტა ხანგრძლივი გამოკვლევაა და ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმებით შესაძლებელი გახდა, გამოკვლევის დროის შედარებით შემოკლება.ერთი შეიძლება დანამდვილებით ითქვას, რომ ხელოვნური ინტელექტი იქნება ძლიერი დამხმარე ექიმებისთვის პაციენტების ჯანმრთელობის სადარაჯოზე. ერთის მხრივ ის გააადვილებს დიდი მოცულობის და რუტინული მონაცემების დამუშავებას და მეორეს მხრივ გამოყენებული იქნება პაციენტების უსაფრთხოების და  კომფორტის გასაუმჯობესებლად. რა თქმა უნდა, კომპიუტერი ვერ შეცვლის ექიმს და იმ აუცილებელ ადამიანურ კონტაქტს, რომელიც პაციენტსა და მკურნალს შორის უნდა იყოს.

პოლიტიკა • 1745941356

პარლამენტმა დროებით საგამოძიებო კომისიას უფლებამოსილების ვადა ერთი თვით გაუგრძელა

პარლამენტმა, პლენარულ სხდომაზე, 79 ხმით, 2003–2012 წლებში მოქმედი რეჟიმის, ამ რეჟიმის პოლიტიკური თანამდებობის პირებისა და პოლიტიკურ პარტიებში გაერთიანებული მოქმედი და ყოფილი თანამდებობის პირების 2003 წლიდან დღემდე საქმიანობის შემსწავლელ პარლამენტის დროებით საგამოძიებო კომისიას უფლებამოსილების ვადა მიმდინარე წლის 5 მაისიდან ერთი თვით გაუგრძელა.შესაბამისი დადგენილების მიღებამდე, საგამოძიებო კომისიის თავმჯდომარე თეა წულუკიანმა კომისიის მიერ გაწეული საქმიანობის შუალედური ანგარიში პლენარულ სხდომაზე წარადგინა.როგორც თეა წულუკიანმა განაცხადა, კომისიისთვის უფლებამოსილების ვადის გაგრძელების მთავარი მიზეზი გახდა 2025 წლის 1 აპრილს საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული  დადგენილება, რომლის საფუძველზეც მნიშვნელოვნად გაფართოვდა საგამოძიებო კომისიის მანდატი, რომელიც 2012-2024 წლების პერიოდსაც მოიცავს.ანგარიშის თანახმად, 2025 წლის 13 თებერვლიდან 28 აპრილის ჩათვლით, საგამოძიებო კომისიამ 17 სხდომა გამართა და გამოკითხულ იქნა 55 პირი, მათ შორის, 37 დაზარალებული.თეა წულუკიანის განცხადებით, საგამოძიებო კომისიის მოთხოვნის შეუსრულებლობის (სხდომაზე გამოცხადება) არაერთი ფაქტის სამართლებრივი შეფასების მიზნით, საგამოძიებო კომისიამ საქართველოს გენერალურ პროკურატურას გადაუგზავნა შემდეგ პირებთან დაკავშირებული ინფორმაცია: ბადრი ჯაფარიძე, მამუკა ხაზარაძე, ირაკლი ოქრუაშვილი, ნიკა გვარამია, ზურაბ (გირჩი) ჯაფარიძე, გიორგი ვაშაძე, ნიკანორ მელია, გიორგი (გივი) თარგამაძე.ანგარიშში აღნიშნულია, რომ  2025 წლის 27 აპრილის მდგომარეობით, საგამოძიებო კომისიის სახელზე 397 განცხადებაა შესული, რომელთაგან დამუშავებულია 307 განცხადება. 307 განცხადებიდან 99 ეხება ქონებრივი უფლებების დარღვევას, 92 - წამებას/არაადამიანურ მოპყრობას, 11 – 2008 წლის აგვისტოს ომს, ხოლო 105 წერილი კი, სხვადასხვა შინაარსისაა.თეა წულუკიანის განაცხადებით, მოცემული ეტაპისათვის, დამუშავებულია 100-მდე მოცულობითი დოკუმენტი. როგორც კომისიის თავმჯდომარემ აღნიშნა, საგამოძიებო კომისიის დასკვნის პროექტის სხვადასხვა თემატური თავის შედგენა წარმატებით მიმდინარეობს, რის შედეგადაც, ამ დოკუმენტის 200-მდე გვერდი უკვე მომზადებულია.მისი განცხადებით,  დასკვნის ყველაზე მოცულობითი  თავი შესაძლოა  სწორედ ის თავი იყოს, რომელიც მიეძღვნება: რეჟიმის ძალადობრივ ხასიათს; წამებას, არა მხოლოდ თავისუფლების აღკვეთის დაწესებულებებში, არამედ მის მიღმაც; მკვლელობებს, არა მხოლოდ თავისუფლების აღკვეთის დაწესებულებებში, არამედ მის მიღმაც, მათ შორის ქუჩაში და სხვადასხვა ტიპის ძალადობას.თეა წულუკიანმა აღნიშნა, რომ კომისიის დასკვნის ერთ-ერთი ძირითადი თავი  აგვისტოს ომზე იქნება და ამ საკითხის განხილვა  მხოლოდ და მხოლოდ მაშინდელი პოლიტიკური თანამდებობის პირების გადაწყვეტილებებისა და მათი საქმიანობის შეფასებას ემსახურება.მისივე თქმით, სამართლებრივ დონეზე,  2012 წლის პირველი ოქტომბრისთვის არც ერთი სამართლებრივი დოკუმენტი არ არსებობდა, რომელიც იტყოდა, რომ ქართული ჯარი და მშვიდობიანი მოქალაქე იყო მართალი. კომისიის თავმჯდომარის განცხადებით,  „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების მიერ შექმნილი სამართლებრივი დოკუმენტები, მომავალში, მშვიდობიანი გზით ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენისა და ქვეყნის გაერთიანებისათვის  სამართლებრივ საფუძველს შექმნის.„ჩვენ კიდევ ერთხელ ვეუბნებით ჩვენს საზოგადოებას და პირველ რიგში, ჩვენს ჯარს, რომ ჩვენ ვართ ის ხელისუფლება, რომელმაც ქართული ჯარის და ქართული მშვიდობიანი მოსახლეობის სიმართლე დაამტკიცა სისხლის სამართლის მართლმსაჯულების სასამართლოში ჰააგაში და ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში სტრასბურგში“, - აღნიშნა თეა წულუკიანმა.კომისიის თავმჯდომარის განცხადებით, შუალედური ანგარიშის ეტაპზე, ფაქტებზე დაფუძნებით, თუმცა ამ ფაქტების კვლევა გრძელდება, თამამად შეიძლება ითქვას,  რომ 2008 წლის აგვისტოს ომი ისე აწარმოეს მაღალი პოლიტიკური თანამდებობის მქონე პირებმა, რომ არ გაითვალისწინეს სამხედროების აზრი.მისივე თქმით,  უკვე შეიძლება თქვას, რომ ჩვენს სამხედრო პირებს, გენერალური შტაბს და ყველა იმ კომპეტენტურ პირს, ვისაც ომის წარმოების  და სამხედრო საქმე ესმის, შემუშავებული ჰქონდა სამხედრო გეგმა, რომელიც ასევე მოიცავდა მშვიდობიანი მოქალაქეების ევაკუაციისა და სამედიცინო მომსახურების ნაწილს.„ეს იყო სრულფასოვანი სამხედრო გეგმა, რომელიც პოლიტიკურმა თანამდებობის პირებმა გვერდზე გაწიეს და ომი აწარმოებს პოლიტიკოსებმა. ეს დასკვნა უკვე შეიძლება გაკეთდეს, რაც, თავის მხრივ, სავალალო შედეგია. ჩვენ ახლა შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მთავარი მიზანი არ იყო ომის წარმოება მინიმალური დანაკარგებით. პირიქით, სავარაუდოდ, მიზანი იყო ომის წარმოება მშვიდობიანი მოსახლეობის მაქსიმალურად მაღალი დანაკარგებით“, - აღნიშნა კომისიის თავმჯდომარემ.თეა წულუკიანის განცხადებით, „ქართულ ოცნებას“ პარლამენტის დროებით საგამოძიებო კომისიის საქმიანობასთან დაკავშირებით გაცხადებული მიზანი აქვს.„კომისიის დასკვნა უნდა გახდეს ერთ-ერთი საფუძველი იმისთვის, რომ იმ პოლიტიკურ პირებს, რომლებიც ასე მართავდნენ სახელმწიფოს და დღესაც არ ასვენებენ ჩვენს ქვეყანას, ცდილობენ პრობლემები შეუქმნან ქვეყნის შიგნით და ქვეყნის გარეთ, მომავალში აღარ ჰქონდეთ პოლიტიკაში მონაწილეობის უფლება. ასევე, მათ მიერ ამჟამად დაფუძნებული, მოქმედი თუ მომავალში დაფუძნებული პოლიტიკური პარტიები აღარ უნდა არსებობდნენ პოლიტიკურ ველზე. ეს საქმე გასაკეთებელია და ჩვენ, „ქართული ოცნება“ ამ საქმეს ბოლომდე მივიყვანთ“,

პოლიტიკა • 1745941200

პარლამენტმა დროებით საგამოძიებო კომისიას უფლებამოსილების ვადა ერთი თვით გაუგრძელა

პარლამენტმა, პლენარულ სხდომაზე, 79 ხმით, 2003–2012 წლებში მოქმედი რეჟიმის, ამ რეჟიმის პოლიტიკური თანამდებობის პირებისა და პოლიტიკურ პარტიებში გაერთიანებული მოქმედი და ყოფილი თანამდებობის პირების 2003 წლიდან დღემდე საქმიანობის შემსწავლელ პარლამენტის დროებით საგამოძიებო კომისიას უფლებამოსილების ვადა მიმდინარე წლის 5 მაისიდან ერთი თვით გაუგრძელა.შესაბამისი დადგენილების მიღებამდე, საგამოძიებო კომისიის თავმჯდომარე თეა წულუკიანმა კომისიის მიერ გაწეული საქმიანობის შუალედური ანგარიში პლენარულ სხდომაზე წარადგინა.როგორც თეა წულუკიანმა განაცხადა, კომისიისთვის უფლებამოსილების ვადის გაგრძელების მთავარი მიზეზი გახდა 2025 წლის 1 აპრილს საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული დადგენილება, რომლის საფუძველზეც მნიშვნელოვნად გაფართოვდა საგამოძიებო კომისიის მანდატი, რომელიც 2012-2024 წლების პერიოდსაც მოიცავს.ანგარიშის თანახმად, 2025 წლის 13 თებერვლიდან 28 აპრილის ჩათვლით, საგამოძიებო კომისიამ 17 სხდომა გამართა და გამოკითხულ იქნა 55 პირი, მათ შორის, 37 დაზარალებული.თეა წულუკიანის განცხადებით, საგამოძიებო კომისიის მოთხოვნის შეუსრულებლობის (სხდომაზე გამოცხადება) არაერთი ფაქტის სამართლებრივი შეფასების მიზნით, საგამოძიებო კომისიამ საქართველოს გენერალურ პროკურატურას გადაუგზავნა შემდეგ პირებთან დაკავშირებული ინფორმაცია: ბადრი ჯაფარიძე, მამუკა ხაზარაძე, ირაკლი ოქრუაშვილი, ნიკა გვარამია, ზურაბ (გირჩი) ჯაფარიძე, გიორგი ვაშაძე, ნიკანორ მელია, გიორგი (გივი) თარგამაძე.ანგარიშში აღნიშნულია, რომ 2025 წლის 27 აპრილის მდგომარეობით, საგამოძიებო კომისიის სახელზე 397 განცხადებაა შესული, რომელთაგან დამუშავებულია 307 განცხადება. 307 განცხადებიდან 99 ეხება ქონებრივი უფლებების დარღვევას, 92 - წამებას/არაადამიანურ მოპყრობას, 11 – 2008 წლის აგვისტოს ომს, ხოლო 105 წერილი კი, სხვადასხვა შინაარსისაა.თეა წულუკიანის განაცხადებით, მოცემული ეტაპისათვის, დამუშავებულია 100-მდე მოცულობითი დოკუმენტი. როგორც კომისიის თავმჯდომარემ აღნიშნა, საგამოძიებო კომისიის დასკვნის პროექტის სხვადასხვა თემატური თავის შედგენა წარმატებით მიმდინარეობს, რის შედეგადაც, ამ დოკუმენტის 200-მდე გვერდი უკვე მომზადებულია.მისი განცხადებით, დასკვნის ყველაზე მოცულობითი თავი შესაძლოა სწორედ ის თავი იყოს, რომელიც მიეძღვნება: რეჟიმის ძალადობრივ ხასიათს; წამებას, არა მხოლოდ თავისუფლების აღკვეთის დაწესებულებებში, არამედ მის მიღმაც; მკვლელობებს, არა მხოლოდ თავისუფლების აღკვეთის დაწესებულებებში, არამედ მის მიღმაც, მათ შორის ქუჩაში და სხვადასხვა ტიპის ძალადობას.თეა წულუკიანმა აღნიშნა, რომ კომისიის დასკვნის ერთ-ერთი ძირითადი თავი აგვისტოს ომზე იქნება და ამ საკითხის განხილვა მხოლოდ და მხოლოდ მაშინდელი პოლიტიკური თანამდებობის პირების გადაწყვეტილებებისა და მათი საქმიანობის შეფასებას ემსახურება.მისივე თქმით, სამართლებრივ დონეზე, 2012 წლის პირველი ოქტომბრისთვის არც ერთი სამართლებრივი დოკუმენტი არ არსებობდა, რომელიც იტყოდა, რომ ქართული ჯარი და მშვიდობიანი მოქალაქე იყო მართალი. კომისიის თავმჯდომარის განცხადებით, „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების მიერ შექმნილი სამართლებრივი დოკუმენტები, მომავალში, მშვიდობიანი გზით ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენისა და ქვეყნის გაერთიანებისათვის სამართლებრივ საფუძველს შექმნის.„ჩვენ კიდევ ერთხელ ვეუბნებით ჩვენს საზოგადოებას და პირველ რიგში, ჩვენს ჯარს, რომ ჩვენ ვართ ის ხელისუფლება, რომელმაც ქართული ჯარის და ქართული მშვიდობიანი მოსახლეობის სიმართლე დაამტკიცა სისხლის სამართლის მართლმსაჯულების სასამართლოში ჰააგაში და ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში სტრასბურგში“, - აღნიშნა თეა წულუკიანმა.კომისიის თავმჯდომარის განცხადებით, შუალედური ანგარიშის ეტაპზე, ფაქტებზე დაფუძნებით, თუმცა ამ ფაქტების კვლევა გრძელდება, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ 2008 წლის აგვისტოს ომი ისე აწარმოეს მაღალი პოლიტიკური თანამდებობის მქონე პირებმა, რომ არ გაითვალისწინეს სამხედროების აზრი.მისივე თქმით, უკვე შეიძლება თქვას, რომ ჩვენს სამხედრო პირებს, გენერალური შტაბს და ყველა იმ კომპეტენტურ პირს, ვისაც ომის წარმოების და სამხედრო საქმე ესმის, შემუშავებული ჰქონდა სამხედრო გეგმა, რომელიც ასევე მოიცავდა მშვიდობიანი მოქალაქეების ევაკუაციისა და სამედიცინო მომსახურების ნაწილს.„ეს იყო სრულფასოვანი სამხედრო გეგმა, რომელიც პოლიტიკურმა თანამდებობის პირებმა გვერდზე გაწიეს და ომი აწარმოებს პოლიტიკოსებმა. ეს დასკვნა უკვე შეიძლება გაკეთდეს, რაც, თავის მხრივ, სავალალო შედეგია. ჩვენ ახლა შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მთავარი მიზანი არ იყო ომის წარმოება მინიმალური დანაკარგებით. პირიქით, სავარაუდოდ, მიზანი იყო ომის წარმოება მშვიდობიანი მოსახლეობის მაქსიმალურად მაღალი დანაკარგებით“, - აღნიშნა კომისიის თავმჯდომარემ.თეა წულუკიანის განცხადებით, „ქართულ ოცნებას“ პარლამენტის დროებით საგამოძიებო კომისიის საქმიანობასთან დაკავშირებით გაცხადებული მიზანი აქვს.„კომისიის დასკვნა უნდა გახდეს ერთ-ერთი საფუძველი იმისთვის, რომ იმ პოლიტიკურ პირებს, რომლებიც ასე მართავდნენ სახელმწიფოს და დღესაც არ ასვენებენ ჩვენს ქვეყანას, ცდილობენ პრობლემები შეუქმნან ქვეყნის შიგნით და ქვეყნის გარეთ, მომავალში აღარ ჰქონდეთ პოლიტიკაში მონაწილეობის უფლება. ასევე, მათ მიერ ამჟამად დაფუძნებული, მოქმედი თუ მომავალში დაფუძნებული პოლიტიკური პარტიები აღარ უნდა არსებობდნენ პოლიტიკურ ველზე. ეს საქმე გასაკეთებელია და ჩვენ, „ქართული ოცნება“ ამ საქმეს ბოლომდე მივიყვანთ“, - აღნიშნა მან.

სამართალი • 1745939324

ნიკა მელიას 50 000-ლარიანი გირაო შეეფარდა

„კოალიცია ცვლილებისთვის“ ერთ-ერთ ლიდერს, ნიკა მელიას, სასამართლომ პროკურატურის მოთხოვნის საფუძველზე 50 000 ლარიანი გირაო შეეფარდა. ოპოზიციონერს მთავარი საგამოძიებო უწყება პარლამენტის დროებითი საგამოძიებო კომისიის მოთხოვნის შეუსრულებლობას ედავება, რაც ჯარიმით, ან ერთ წლამდე პატიმრობით ისჯება.დღევანდელ სხდომაზე მელიასთვის გირაოს შეფარდება პროკურორმა პოლიტიკოსის მხრიდან მიმალვისა და ახალი დანაშაულის ჩადენის საფრთხიდან გამომდინარე მოითხოვა, თავად ნიკა მელია ბრალდებას არ ეთანხმება და აცხადებს, რომ გამოძიება არც სიმართლეს და არც მართლმსაჯულებას არ ემსახურება.შეგახსენებთ, რომ ნიკა მელია საქართველოს პარლამენტის დროებითი საგამოძიებო კომისიის სხდომაზე ახსნა-განმარტებისთვის დაიბარეს, სადაც ის არ მივიდა. აღნიშნული ქმედება სისხლის სამართლის კოდექსის 349-ე მუხლით გათვალისწინებულ დანაშაულად ითვლება, რაც "საქართველოს პარლამენტის დროებითი საგამოძიებო კომისიის მოთხოვნის შეუსრულებლობას" გულისხმობს. ეს ქმედება ისჯება ჯარიმით, ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით ერთ წლამდე, თანამდებობის დაკავების, ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევით ვადით სამ წლამდე.