კრემლის დიდი საიდუმლო სტალინის დაბადების თარიღს უკავშირდება - რა წერია საიდუმლო დოკუმენტებში

იოსებ ჯუღაშვილი, მომავალში ცნობილი როგორც იოსებ სტალინი, ოფიციალურად  1879 წლის 21 დეკემბერს დაიბადა. თუმცა სანდო წყაროების ცნობით, ის 1878 წლის 18 დეკემბერს დაიბადა. რატომ გადაწყვიტა სტალინმა საკუთარი დაბადების თარიღის შეცვლა და რა ნიშნებს უკავშირებდნენ ამ გადაწყვეტილებას ისტორიკოსები?

რეალური დაბადების თარიღი
სტალინის დაბადება დაფიქსირებული იყო გორის ადგილობრივ მართლმადიდებელ ეკლესიაში მეტრიკული წიგნებით. ოფიციალური ჩანაწერების მიხედვით, ჯუღაშვილი დაიბადა 6 დეკემბერს ძველ სტილით, რაც ახალი სტილით 18 დეკემბრის ტოლფასია, 1878 წელს. იგივე თარიღი მითითებულია გორის სასულიერო სასწავლებლის დამთავრების დამადასტურებელ დოკუმენტში.

ასევე ინფორმაცია სტალინის დაბადების შესახებ დაცულია პოლიციისა და ჟანდარმერიის არქივებში, თუმცა აქ მცირე შეუსაბამობები არსებობს: სანქტ-პეტერბურგის ჩანაწერებში მითითებულია 1878 წელი, ხოლო ბაქოს არქივში - 1880 წელი. ისტორიკოსები ასკვნიან, რომ პოლიციის დოკუმენტები ვერ ითვლება ისეთი სანდო წყაროდ, როგორც ეკლესიისა და სასწავლებლის ჩანაწერები.

ოფიციალური ცვლილება
ცვლილება ოფიციალურ დოკუმენტებში მოხდა 1920–1922 წლებში, როცა სტალინი უკვე საბჭოთა ხელისუფლების მაღალჩინოსანი იყო. 1920 წელს მან შვედური გამოცემისთვის პირად ბიოგრაფიაში 1878 წელი მიუთითა, მაგრამ 1922 წელს მისი მარჯვენა ხელი ივან თოვსტუხამ კომისიისთვის ბიოგრაფიული მონაცემები გააგზავნა, სადაც გაჩნდა ახალი თარიღი - 21 დეკემბერი 1879 წელი. სწორედ ეს თარიღი გამოიყენებოდა შემდგომში ყველა ოფიციალურ დოკუმენტში, და სწორედ ამ დღეს აღინიშნებოდა საბჭოთა კავშირში „ბელადის“ დაბადების დღე.

 ცვლილების მიზეზად სხვადასხვა ჰიპოთეზა დასახელდა
1. ახალგაზრდობის იმიჯი
ისტორიკოსი ბორის ილისაროვი ვარაუდობდა, რომ სტალინი თარიღის შეცვლით ცდილობდა ასაკის შემცირებას, თუმცა  მკვლევართა უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ ეს ვერსია სუსტი იყო: ასაკს მაშინ მნიშვნელოვანი გავლენა ძალაუფლებაზე არ ჰქონდა.

2. ბედისა და წარმატების კორექტირება
სტალინის თარიღის შეცვლას ზოგიერთი უკავშირებს მის ინტერესს ეზოთერიკასთან. ამბობენ, რომ მას კონსულტაციები ჰქონდა გიორგი გურჯიევთან, რომელმაც, სავარაუდოდ, ურჩია დაბადების თარიღის შეცვლა. 

3. სამხედრო სამსახურისგან თავის არიდება
პოპულარული, თუმცა ნაკლებად სანდო ვერსიის თანახმად, ჯუღაშვილმა ახალგაზრდობაში დაბადების თარიღი შეცვალა სამხედრო სამსახურისგან თავის ასარიდებლად. ეს ვერსიაც სუსტია, რადგან ჯუღაშვილი ოჯახის ერთ-ერთი მარჩენალი იყო, რაც ჩვეულებრივი მიზეზი იყო  სავალდებულო სამსახურისგან გათავისუფლებისთვის.

სტალინის დაბადების თარიღის ცვლილება საბჭოთა ისტორიაში ერთ-ერთი საინტერესო ფაქტია, რომელიც აერთიანებს პოლიტიკურ გადაწყვეტილებას, პირად იმიჯსა და, შესაძლო დაინტერესებას ეზოთერიკით. მიუხედავად ოფიციალური 21 დეკემბრის, ისტორიკოსების ნაწილი კვლავ მიიჩნევენ, რომ სტალინი 1878 წლის 18 დეკემბერს დაიბადა.