მეცნიერები ამას არ ელოდნენ - გრენლანდიაში აქამდე უნახავი ბუნებრივი პროცესი დაფიქსირდა

გრენლანდიის ყინულოვანი ფენის სიღრმეში არსებობს დნობის წყლის ტბები, რომლებსაც შეუძლიათ ზედაპირზე მძლავრი გეიზერების წარმოქმნა და ამგვარად „აფეთქება“, ნათქვამია მეცნიერთა ჯგუფის მიერ ჟურნალ Nature Geoscience- ში გამოქვეყნებულ ახალ კვლევაში.

მეცნიერებმა დეტალურად გააანალიზეს 2014 წლის ზაფხულში გრენლანდიაში მომხდარი მოვლენა, როდესაც ერთ ადგილას მყარი ყინულის ფენის ქვეშიდან დნობის წყლის ნაკადები ამოხეთქა და ოკეანისკენ დაიძრა. სულ დაახლოებით 90 მილიარდი ლიტრი წყალი გადმოიღვარა.

როგორც წამყვანმა ავტორმა ჯეიდ ბოულინგმა განმარტა, გრენლანდიაში მყინვარქვეშა ტბების არსებობა შედარებით ახალი აღმოჩენაა, ამიტომ მეცნიერებმა ჯერ კიდევ ცოტა რამ იციან იმის შესახებ, თუ როგორ იქცევა ეს წყალი. ადრე მეცნიერები ფიქრობდნენ, რომ ის უბრალოდ მყინვარის ზედაპირიდან კუნძულის კლდოვან ძირში მიედინება და შემდეგ ყინულის ქვეშ ოკეანეში ჩაედინება.

თუმცა, ახალმა კვლევამ აჩვენა, რომ მყინვარქვეშა ტბებიდან წყალი შეიძლება არა მხოლოდ ქვევით, არამედ ზემოთაც მიედინებოდეს - მის ზემოთ არსებული ყინულის მასის ზეწოლის ქვეშ.

რამდენიმე თანამგზავრის მიერ შეგროვებული მონაცემების გულდასმით შესწავლის შემდეგ, მეცნიერებმა შეძლეს მყინვარქვეშა წყალდიდობის 3D მოდელების შექმნა. მოდელირებამ აჩვენა, რომ 2014 წლის ივლისის ბოლოს, გრენლანდიის ყინულოვანი საფარის გეიზერი „აფეთქდა“: მყინვარქვეშა ტბიდან წყალმა ყინულის საფარში 2 კვადრატული კილომეტრის სიგანისა და დაახლოებით 85 მეტრის სიღრმის ხვრელი გააკეთა. მომდევნო 10 დღის განმავლობაში, ყინულის ქვემოდან უზარმაზარი მოცულობის წყალი ხვრელიდან ოკეანისკენ მიედინებოდა.

ეს დასკვნები არა მხოლოდ ეწინააღმდეგება ადრეულ მოლოდინებს იმის შესახებ, თუ როგორ მიედინება დნობის წყალი, როგორც წესი, ყინულის საფარში ოკეანეში გაჟონვამდე, არამედ ეწინააღმდეგება ძველ მოდელებსაც, რომლებიც ვარაუდობდნენ, რომ ყინულის საფარი მთელი თავისი სიღრმის განმავლობაში გაყინული იყო.