1696224026

არქეოლოგებმა ფარაონ საჰურას პირამიდაში აქამდე უცნობი 8 ოთახი აღმოაჩინეს

არქეოლოგებმა ფარაონ საჰურას პირამიდაში აქამდე უცნობი 8 ოთახი აღმოაჩინეს, რომლებიც, დიდი ალბათობით, საკუჭნაოს როლს ასრულებდა. ამის შესახებ ეგვიპტის ტურიზმისა და ანტიკური მემკვიდრეობის სამინისტრო იტყობინება.ძვ.წ. 25-ე საუკუნეში მცხოვრები ფარაონ საჰურას პირამიდა დიდი ნეკროპოლისის ნაწილს წარმოადგენდა. მისი სიმაღლე 48 მეტრი, ხოლო ფუძის გვერდის სიგრძე 78 მეტრი იყო.დროთა განმავლობაში პირამიდა ძლიერ დაზიანდა. გვიან რომაულ ხანაში პირამიდას ქვის სამტეხლოს სახით გამოიყენებდნენ, რის გამოც მისი შიდა ოთახები ასევე ძალიან დაზიანდა.  The joint Egyptian-German archaeological mission exacting in #Abusir succeeded in uncovering a series of storerooms inside the #pyramid of King #Sahure. This #discovery will shed light on the architectural features of King Sahure’s pyramid, the 2nd ruler of Dynasty 5. pic.twitter.com/FXphS6fnnF — Ministry of Tourism and Antiquities (@TourismandAntiq) September 28, 2023

1696021215

რას ფიქრობენ ადამიანები ძილის დროს

ხშირად ხდება, რომ საწოლში წევხარ და ცდილობ დაიძინო, მაგრამ აზრები არ წყდება. ამის ნაცვლად, თქვენი ტვინი დაკავებულია მომდევნო დღის დეტალური გეგმების შედგენით, უხერხული მომენტების გამეორებით („რატომ ვთქვი ასე?“) ან ერთი შეხედვით შემთხვევითი აზრების წარმოქმნით („სად არის ჩემი დაბადების მოწმობა?“).თურმე ადამიანებს, რომლებსაც კარგად სძინავთ და მათ, ვინც ცუდად სძინავთ, ძილის წინ განსხვავებული აზრები აქვთ.კარგი მძინარეები აცხადებენ, რომ უმეტესად ხედავენ და განიცდიან ვიზუალურ სენსორულ სურათებს ძილის დროს - ადამიანებისა და საგნების დანახვა და სიზმრის მსგავსი გამოცდილების მიღება. მათ შეიძლება ჰქონდეთ ნაკლებად მოწესრიგებული აზრები და მეტი ჰალუცინაციური გამოცდილება.უძილობის მქონე ადამიანებისთვის, ძილის წინ ფიქრები ნაკლებად ვიზუალურია და უფრო მეტად ორიენტირებულია დაგეგმვასა და პრობლემის გადაჭრაზე. ეს აზრები ასევე ზოგადად უფრო უსიამოვნო და ნაკლებად შემთხვევითია, ვიდრე კარგად მძინარის შემთხვევაში. უძილობის მქონე ადამიანები ასევე უფრო ხშირად განიცდიან სტრესს ძილის შესახებ, რადგან ისინი ცდილობენ დაიძინონ, რაც იწვევს მანკიერ ციკლს; ძილში ძალისხმევის ჩადება უფრო მეტად გაღვიძებს.უძილობის მქონე ადამიანები ხშირად აცხადებენ, რომ წუხან, გეგმავენ ან ფიქრობენ მნიშვნელოვან საკითხებზე ძილის წინ, ან ყურადღებას ამახვილებენ გარემოში არსებულ პრობლემებზე ან ხმაურზე და აქვთ საერთო საზრუნავი უძილობის შესახებ.ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ ადამიანებსაც კი, რომლებიც ჩვეულებრივ კარგად სძინავთ, შეიძლება ჰქონდეთ ძილის პრობლემები, თუ ძილის წინ რაიმეზე სტრესს განიცდიან. ძილის წინ სტრესის ზომიერმა დონემაც კი შეიძლება გავლენა მოახდინოს იმ ღამის ძილზე.კარგი ამბავი ის არის, რომ არსებობს ტექნიკები, რომლებიც შეგიძლიათ გამოიყენოთ ძილის წინ თქვენი აზრების სტილისა და შინაარსის შესაცვლელად. მათ შეუძლიათ შეამცირონ ღამის კოგნიტური აგზნება ან ჩაანაცვლონ არასასურველი აზრები უფრო სასიამოვნო აზრებით. ამ ტექნიკას ეწოდება "კოგნიტური ხელახალი ფოკუსირება".რა დაგეხმარებათ ძილის წინ ფიქრების შემსუბუქებაში?კარგი ძილი იწყება გაღვიძების მომენტიდან. იმისთვის, რომ კარგი ძილი გქონდეთ, დაიწყეთ ყოველდღე ერთსა და იმავე დროს ადგომით და დილის სინათლის ზემოქმედებით (მიუხედავად იმისა, თუ რამდენი გქონდათ ძილი წინა ღამეს).გქონდეთ თანმიმდევრული ძილის დრო, შეამცირეთ ტექნოლოგიების გამოყენება საღამოს და განახორციელეთ რეგულარული ვარჯიში დღის განმავლობაში.თუ თქვენი გონება ძილის წინ არის დაკავებული, სცადეთ კოგნიტური ფოკუსირება. შეარჩიეთ „ყალბი სცენარი“, რომელიც თქვენს ყურადღებას მიიპყრობს, მაგრამ არ იქნება ძალიან საშინელი ან ამაღელვებელი. გაიმეორეთ ეს სცენარი თქვენს გონებაში ძილის წინ და ისიამოვნეთ გამოცდილებით.თქვენ ასევე შეგიძლიათ სცადოთ:ძილის წინ თანმიმდევრული რუტინის დაცვა,იმის ჩაწერა დღის დასაწყისში, რაც გაწუხებთ (ასე რომ არ იფიქროთ მათზე ძილის წინ)ნუ სცემთ თავს ძილის წინ თქვენი წარმოსახვითი ნაკლოვანებების გამო!ასევე დაგაინტერესებთ: დავიწყებული მოგონებები შეიძლება ხელუხლებელი დარჩეს ტვინში - კვლევაუნდა გაიკეთოთ თუ არა სისხლის ანალიზი ალცჰაიმერის დაავადებისთვისდემენციის დასაწყისია, თუ შეამჩნევთ, რომ... - ახალი კვლევა

1696020813

ნორმალურია თუ არა სიტყვების დავიწყება საუბრისას და  როდის არის საშიში - მეცნიერების გაფრთხილება

ნორმალურია თუ არა სიტყვების დავიწყება საუბრისას?  როდის უნდა მივაქციოთ ყურადღება ყველას ექნება დროდადრო სიტყვების მოძიების სირთულე, მაგრამ თუ ეს ხშირად ხდება სიტყვების, სახელებისა და რიცხვების ფართო სპექტრით, ეს შეიძლება იყოს ნევროლოგიური აშლილობის ნიშანი.როდესაც ჯანსაღად მოლაპარაკე ვერ იხსენებს სიტყვას თავისი ლექსიკონიდან, მიუხედავად იმისა, რომ მან ეს სიტყვა იცოდა, ამას ენის მეცნიერები „ენის წვერის" ფენომენს უწოდებენ.ენის წვერი შედარებით ხშირია და წარმოადგენს მეტყველების შეცდომის ერთგვარ ტიპს, რომელიც ძირითადად ჩნდება სიტყვის ბგერის ნიმუშის აღდგენის დროს.რამ შეიძლება გავლენა იქონიოს სიტყვების პოვნაზე?სიტყვების მოძიებაში სირთულეები გვხვდება ყველა ასაკში, მაგრამ ეს უფრო ხშირად ხდება, როდესაც ჩვენ ვბერდებით. ხანდაზმულებში მათ შეუძლიათ გამოიწვიონ იმედგაცრუება და შფოთვა დემენციის განვითარების შესაძლებლობის გამო. მაგრამ ამის გამო ყოველთვის არ უნდა ინერვიულოთ.მკვლევრებისთვის სიტყვების მოძიების სირთულეების გამოკვლევის ერთ-ერთი გზა არის, სთხოვონ ადამიანებს, აწარმოონ დღიური, რათა ჩაიწერონ, რამდენად ხშირად და რა კონტექსტში ხდება მათი დავიწყება.დღიურების კვლევებმა აჩვენა, რომ სიტყვების ზოგიერთი ტიპი, როგორიცაა ადამიანებისა და ადგილების სახელები, კონკრეტული არსებითი სახელები (როგორიცაა „ძაღლი“ ან „შენობა“) და აბსტრაქტული არსებითი სახელები (ცნებები, როგორიცაა „სილამაზე“ ან „სიმართლე“), არის ზმნებსა და ზედსართავებთან შედარებით, უფრო სავარაუდოა, რომ დაგავიწყდეს.ლაბორატორიულმა კვლევებმა ასევე აჩვენა, რომ „ენის წვერიანი“ მდგომარეობა უფრო ხშირად ხდება სოციალურად სტრესულ პირობებში, როდესაც გამომსვლელებს ეუბნებიან, რომ მათ აფასებენ, მიუხედავად მათი ასაკისა. ბევრი ადამიანი აღნიშნავს, რომ სამუშაო გასაუბრების დროს ბევრი ადამიანი ამ პრობლემების წინაშე დგას.როდის შეიძლება პრობლემას ყურადღება მივაქციოთროდესაც სიტყვების დავიწყება ხშირად ხდება, მეცნიერები ამ მდგომარეობას „ანომიას" ან  „ანომიურ აფაზიას " უწოდებენ. ეს  შეიძლება დაკავშირებული იყოს ტვინის დაზიანებასთან ინსულტის, სიმსივნეების, თავის ტრავმის ან დემენციის გამო, როგორიცაა ალცჰაიმერის დაავადება.პირველადი პროგრესირებადი აფაზია ჩვეულებრივ ასოცირდება ფრონტტემპორალურ ან ალცჰაიმერის დემენციასთან, თუმცა ის შეიძლება ასოცირებული იყოს სხვა პათოლოგიებთან.ანომიური აფაზია შეიძლება წარმოიშვას მეტყველების წარმოების სხვადასხვა ეტაპზე წარმოქმნილი პრობლემების გამო. კლინიკური ნეიროფსიქოლოგის ან მეტყველების პათოლოგიის მიერ შეფასება დაგეხმარებათ იმის გარკვევაში, რამდენად სერიოზული შეიძლება იყოს პრობლემა.ასევე დაგაინტერესებთ: უნდა გაიკეთოთ თუ არა სისხლის ანალიზი ალცჰაიმერის დაავადებისთვისდავიწყებული მოგონებები შეიძლება ხელუხლებელი დარჩეს ტვინში - კვლევა

1696004471

ექსპერტის თქმით, გემრიელი საჭმელი, რომელსაც ხშირად საღამოობით ვჭამთ, ხელს უშლის დაძინებას

ექსპერტის თქმით, გემრიელი საჭმელი, რომელსაც ხშირად საღამოობით ვჭამთ, ხელს უშლის დაძინებას.ბევრი ადამიანისთვის საღამოები შედგება დივანზე დაწოლით, Netflix-ის უახლესი შოუს გვერდით შესაფერის საჭმელთან ერთად - მაგრამ გემრიელ კერძებმა, რომლებსაც საღამოობით მიირთმევთ, შესაძლოა, ხელი შეუშალოს თქვენს დაძინებას.Denise Iordache-ის, ძილის სპეციალისტისა და თერაპევტის JoySpace Therapy-ის თქმით , ტკბილეულის და შაქრიანი ნივთების ჭამამ ​​შეიძლება სერიოზულად შეაფერხოს თქვენი ძილი, ამიტომ ისინი არ უნდა მიირთვათ საღამოს.ექსკლუზიურად Mirror-თან საუბრისას, დენიზმა თქვა: „ხარისხიანი ძილი არის კარგი ჯანმრთელობის ქვაკუთხედი, რომელიც გავლენას ახდენს ჩვენს ფიზიკურ და გონებრივ კეთილდღეობაზე, მაგრამ სამწუხაროდ, შაქარმა, რომელიც არის „ცნობილი სტიმულატორი“ შეიძლება ეს პროცესი სეაფერხოს“მან განმარტა, რატომ: ”ის სწრაფად ზრდის სისხლში გლუკოზის დონეს, რაც იწვევს ენერგიისა და სიფხიზლის გაზრდას – ზუსტად იმის საპირისპირო, რის მიღწევასაც ცდილობთ ძილის წინ”.გარდა ამისა, ძილის წინ ძალიან ახლოს შაქრიანი საკვების მიღებამ ასევე შეიძლება გამოიწვიოს „მონელების დისკომფორტი“, როგორიცაა საჭმლის მონელების დარღვევა, გაზები და შებერილობა. ეს ასევე ართულებს კომფორტულად ყოფნას, რის გამოც თქვენს სხეულს დრო სჭირდება ძილის წინ სწორად მონელებისთვის.ეს თქვენს სხეულს აძლევს ადეკვატურ დროს შაქრის დასამუშავებლად (როგორც ჩვეულებრივ, ამ პროცესს სჭირდება დაახლოებით ერთნახევარი-ორი საათი), ამცირებს სისხლში შაქრის მომატების ალბათობას და საჭმლის მომნელებელ დისკომფორტს ღამის განმავლობაში.შაქრიანი კერძების ნაცვლად, გაითვალისწინეთ ძილისთვის შესაფერისი ალტერნატივები, როგორიცაა მცირე პორცია იოგურტი, ალუბალი, ბანანი, ჩვეულებრივი ფაფა ან მუჭა თხილი (უმარილო!). ეს ვარიანტები უზრუნველყოფს ენერგიის უფრო სტაბილურ წყაროს, რომელიც ხელს არ შეუშლის თქვენს ძილს.ასევე დაგაინტერესებთ: უნდა გაიკეთოთ თუ არა სისხლის ანალიზი ალცჰაიმერის დაავადებისთვისისტორიაში პირველად: ექიმებმა 19 წლის მოზარდს ალცჰაიმერის დიაგნოზი დაუსვეს

1695933996

უნდა გაიკეთოთ თუ არა სისხლის ანალიზი ალცჰაიმერის დაავადებისთვის

უნდა გაიკეთოთ თუ არა სისხლის ანალიზი ალცჰამერის დაავადებისთვის - ამის შესახებ პროფესორი ჯოშ ფიშმანი და სამეცნიერო ჟურნალისტი ერთ-ერთ პოდკასტში საუბრობენ. როგორც ისინი ამბობენ, მომხმარებლებს ახლა შეუძლიათ ალცჰაიმერის დაავადების მარტივი ტესტების მიღება, მაგრამ ეს ტესტები პაციენტებს ბოლომდე ჯერ არ ეხმარებათ. ლუისი : მარტივი სისხლის ტესტები საკმაოდ კარგად ჟღერს, რამდენად ზუსტია ისინი?ფიშმანი : ერთი კვლევის თანახმად, ერთ ტესტს, სახელწოდებით Precivity AD, შეუძლია ცილების 93 პროცენტიანი სიზუსტით ამოცნობა. კიდევ ერთი ტესტი, AD Detect, რომელიც ახლახან დაიწყო დიდი ეროვნული დიაგნოსტიკური ლაბორატორიის Quest-ის მიერ, აკეთებს მას დაახლოებით იგივე სიჩქარით. ეს შედარებულია ალცჰაიმერის დიაგნოსტიკური ტესტების ოქროს სტანდარტებთან. ეს ორი საუკეთესოა ამილოიდის პოვნაში. თუმცა ექიმები უფრო ხშირად იწყებენ დიაგნოზს ადამიანებს მეხსიერების დახვეწილი ტესტების ჩატარებით. ამილოიდი - სახამებლის მსგავსი გლიკოპროტეინი, რომელიც ილექება შინაგან ორგანოებში ამილოიდოზის შემთხვევაში. ამილოიდური პროტეინი აღმოჩენილია ალცჰაიმერის დაავადებით შეპყრობილ პაციენტთა თავის ტვინში, თუმცა მისი როლი ამ დაავადების განვითარებაში აქამდე უცნობია. ლუისი: იდეა ისაა, რომ თუ ტესტები აჩვენებენ, რომ თქვენ გაქვთ ტვინის ამილოიდი, შეგიძლიათ მიიღოთ წამლები, რომლებიც დაგეხმარებათ, არა?ფიშმანი : მართალია.ლუისი: ვინ უნდა გაიაროს ეს ტესტირება? მაგალითად, თუ თქვენ გაქვთ ალცჰაიმერის ოჯახური ისტორია, უნდა გადაემოწმოთ?ფიშმანი : შესაძლოა, თუ გყავთ ახლო ოჯახის წევრები, რომლებსაც ჰქონდათ ეს დაავადება, პლუს რამდენიმე სხვა რისკის ფაქტორი. მაგალითად, თუ თქვენ იწყებთ მსუბუქ კოგნიტურ დაქვეითებას, ან გქონდათ ტვინის შერყევა ან ტვინის სხვა ტრავმული დაზიანება. თუ 50 წელზე უმცროსი ხართ, ალბათ არ უნდა დახარჯოთ თქვენი დრო ან ფული ტესტის დროს. ეს არის დაბალი რისკის კატეგორია.ასევე ნახეთ:ისტორიაში პირველად: ექიმებმა 19 წლის მოზარდს ალცჰაიმერის დიაგნოზი დაუსვესესპრესო, შესაძლოა, ალცჰაიმერის რისკს ამცირებდეს - კვლევა6 ჩვევა, რომელიც ტვინზე უარყოფითად მოქმედებს 

1695933423

დავიწყებული მოგონებები შეიძლება ხელუხლებელი დარჩეს ტვინში - კვლევა

დავიწყებული მოგონებები შეიძლება ხელუხლებელი დარჩეს ტვინში - ამის შესახებ ახალ კვლევაშია ნათქვამი, რომელიც დუბლინის ტრინიტის კოლეჯის ნეირომეცნიერმა ტომას რაიანმა და მისმა კოლეგებმა ჩაატარეს. მათ შეისწავლეს ფუნდამენტური ბიოლოგია, რომელიც საფუძვლად უდევს დავიწყების ფორმას.მათი ნამუშევრის მიხედვით, როდესაც ჩვენ ვერ ვიხსენებთ ძველ ტელეფონის ნომერს ან საშუალო სკოლის მასწავლებლის სახელს, ეს დეტალები სულაც არ იკარგება. როგორც რაიანმა განმარტა, დავიწყება შეიძლება იყოს აქტიური პროცესი, რომელსაც ტვინი იყენებს სწავლის მხარდასაჭერად. მიუხედავად იმისა, რომ ფაქტების დავიწყება შეიძლება უხერხულობად მივიჩნიოთ და ხშირად ასეც ხდება, ეს შეიძლება იყოს ტვინის მახასიათებელი და არა შეცდომა. ნეირომეცნიერების მზარდი კვლევა იწყებს იმ იდეის შესწავლას, რომ დავიწყება ადაპტაციურია და არა შემზღუდველი.ითვლება, რომ ბუნებრივად ფაქტების დავიწყება მრავალი მიზეზის გამო ხდება. მოგონებები შეიძლება უბრალოდ გაქრეს დროთა განმავლობაში. მაგრამ დავიწყება ასევე შეიძლება გამოწვეული იყოს „რეტროაქტიული ჩარევით“, ანუ როდესაც თქვენ განიცდით ორ მოვლენას, რომლებიც დროში საკმაოდ ახლოს არიან. ერთის მეხსიერება მეორეს ერევა.მეცნიერებმა ექსპერიმენტი მღრღნელებზე ჩაატარეს. გასული 10 წლის განმავლობაში, მღრღნელების ტვინში კონკრეტული ენგრამების მარკირებისა და მანიპულირების უნარმა ნამდვილად შეცვალა მეხსიერების ველი და, გაფართოებით, დავიწყების ველი. მიუხედავად იმისა, რომ კვლევაში არ მონაწილეობდნენ ალცჰაიმერის ან რაიმე დაავადების მოდელის მქონე ადამიანები, მან შეიძლება გააღოს რამდენიმე საინტერესო კარი. ასევე ნახეთ: ისტორიაში პირველად: ექიმებმა 19 წლის მოზარდს ალცჰაიმერის დიაგნოზი დაუსვესესპრესო, შესაძლოა, ალცჰაიმერის რისკს ამცირებდეს - კვლევა6 ჩვევა, რომელიც ტვინზე უარყოფითად მოქმედებს

1695932605

რა მოხდება, თუ ვინმე კოსმოსში მოკვდება

ეჭვგარეშეა, რომ ადამიანების კოსმოსში გაგზავნა უკიდურესად რთული და საშიშია.NASA გეგმავს ეკიპაჟის გაგზავნას მთვარეზე 2025 წელს, ხოლო ასტრონავტების გაგზავნას მარსზე მომდევნო ათწლეულში. კომერციული კოსმოსური ფრენა რუტინად იქცევა. რაც უფრო ხშირად ხდება კოსმოსური მოგზაურობა, იზრდება იმის ალბათობა, რომ მოგზაურობისას ვინმე მოკვდეს.ეს გვახსენებს საშინელ, მაგრამ მნიშვნელოვან კითხვას: თუ ვინმე კოსმოსში მოკვდება - რა ბედი ეწევა მის ნარჩენებს?სიკვდილი მთვარეზე და მარსზეთუ ვინმე დაიღუპება დედამიწის დაბალ ორბიტაზე მისიის დროს - მაგალითად, საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე - ეკიპაჟს შეუძლია სხეულის კაფსულაში დაბრუნება რამდენიმე საათში.თუ ეს მთვარეზე მოხდება, ეკიპაჟს სხეულთან ერთად დედამიწაზე დაბრუნება მხოლოდ რამდენიმე დღეში შეუძლია. ნასას აქვს დეტალური პროტოკოლები მსგავსი ინციდენტების შესახებ.სწრაფი დაბრუნების გამო, სავარაუდოა, რომ ნაშთების შენარჩუნება არ იქნება NASA-ს მთავარი საზრუნავი; ამის ნაცვლად, მთავარი პრიორიტეტია დარჩენილი ეკიპაჟის უსაფრთხოდ დაბრუნება დედამიწაზე.ამ სცენარში, ეკიპაჟის მთავარი მიზანია მისია უსაფრთხოდ დასრულდეს, რასაც, შესაძლოა წლებიც კი დასჭირდეს.იმავდროულად, ეკიპაჟს შეუძლია ცხედარი ცალკე ოთახში ან სპეციალურ ჩანთაში შეინახოს. კოსმოსური მანქანის შიგნით სტაბილური ტემპერატურა და ტენიანობა თეორიულად ხელს შეუწყობს სხეულის შენარჩუნებას.თუმცა, ყველა ეს სცენარი გამოიყენება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ვინმე დაიღუპება ზეწოლის ქვეშ მყოფ გარემოში, როგორიცაა კოსმოსური სადგური ან კოსმოსური ხომალდი.რაც შეეხება დაკრძალვას, დავუშვათ, რომ ასტრონავტი კვდება დაშვების შემდეგ, მარსის ზედაპირზე ყოფნისას.კრემაცია არასასურველია - კრემაცია მოითხოვს ძალიან დიდ ენერგიას, რაც გადარჩენილ ეკიპაჟს სჭირდება სხვა მიზნებისთვის. დაკრძალვაც არც ისე კარგი იდეაა. ბაქტერიებს და სხვა ორგანიზმებს ორგანიზმიდან შეუძლიათ მარსის ზედაპირის დაბინძურება. ამის ნაცვლად, ეკიპაჟი, სავარაუდოდ, ინახავს სხეულებს სპეციალურ ჩანთებში, სანამ ისინი დედამიწაზე დაბრუნდებიან.ასევე დაგაინტერესებთ: დემენციის დასაწყისია, თუ შეამჩნევთ, რომ... - ახალი კვლევაიპონური კომპანია კბილების ამომყვან მედიკამენტზე მუშაობსაღმოჩენილია ტვინის სიგნალი, რომელიც დეპრესიისგან განკურნებაში დაგეხმარებათ - ექსპერიმენტი, რომელმაც წარმატებით იმუშავა

1695897621

უნდა გავრეცხოთ თუ არა ბრინჯი მომზადებამდე - რას ამბობს მეცნიერება

ბრინჯი აზიისა და აფრიკის მილიარდობით ადამიანისთვის აუცილებელი საკვებია. ის ასევე მრავალმხრივი ინგრედიენტია, რომელიც გვხვდება მსოფლიოს მრავალ საკულტო კერძებში.მიუხედავად მისი უნივერსალური მიმზიდველობისა, კითხვა, რომელსაც სვამენ არის უნდა გავრეცხოთ თუ არა ბრინჯი მომზადებამდე.კულინარიის ექსპერტები ამბობენ, რომ ბრინჯის წინასწარ გარეცხვა ამცირებს ბრინჯის მარცვლებიდან სახამებლის რაოდენობას. ზოგიერთმა კვლევამ დაადასტურა, რომ ეს ნამდვილად არის ბრინჯის მარცვლის ზედაპირზე არსებული თავისუფალი სახამებელი (ამილოზა).არსებობს რაიმე მტკიცებულება იმისა, რომ ბრინჯის გარეცხვა მას ნაკლებად წებოვანს ხდის?უახლესმა კვლევამ შეადარა რეცხვის ეფექტი ერთი და იმავე მომწოდებლის სამი სხვადასხვა ტიპის ბრინჯის წებოვნებასა და სიმტკიცეზე. სამი სახეობა იყო წებოვანი ბრინჯი (წებოვანი ბრინჯი), საშუალო მარცვლეულის ბრინჯი და ჟასმინის ბრინჯი. ეს სხვადასხვა ბრინჯი ან გაურეცხავი იყო, სამჯერ წყლით გარეცხილი, ან წყლით ათჯერ გარეცხილი.მზარეულების მოსაზრებისგან განსხვავებით, კვლევა აჩვენებს, რომ რეცხვის პროცესს არანაირი გავლენა არ ჰქონდა ბრინჯის წებოვნებაზე (ან სიმტკიცეზე).სამაგიეროდ, მეცნიერებმა აჩვენეს, რომ წებოვნება არ იყო ზედაპირული სახამებლის (ამილოზის) გამო, არამედ სხვა სახამებლის, სახელად ამილოპექტინის გამო, რომელიც ბრინჯის მარცვლიდან ამოღებულია მომზადების პროცესში. ამილოპექტინის რაოდენობა, რომელიც გამოირეცხება, განსხვავდება ბრინჯის მარცვლის ერთი სახეობიდან მეორეზე.ბრინჯის გარეცხვა მაინც სასარგებლოატრადიციულად, ბრინჯს რეცხავდნენ, რათა მოეშორონ მტვერი, მწერები, პატარა ქვები და ქერქის ნაჭრები, რომლებიც ბრინჯის ქერქისგან რჩება.ცოტა ხნის წინ, პლასტმასის უხვი გამოყენების გამო საკვების მიწოდების ჯაჭვში, მიკროპლასტიკები იქნა ნაპოვნი ჩვენს საკვებში, მათ შორის ბრინჯში. ნაჩვენებია, რომ რეცხვის პროცესი ბრინჯს 20%-მდე პლასტმასს ჩამობან.სიმავე კვლევამ აჩვენა, რომ ბრინჯი შეიცავს მიკროპლასტმასის იგივე რაოდენობას, მიუხედავად იმისა, თუ რა შეფუთვაში (პლასტმასის თუ ქაღალდის პარკებში) იყიდით მას. მკვლევრებმა ასევე აჩვენეს, რომ მყისიერ (წინასწარ მოხარშულ) ბრინჯში პლასტმასი ოთხჯერ მეტია, ვიდრე დაუმუშავებელ ბრინჯში. მყისიერი ბრინჯის წინასწარი გარეცხვით, შეგიძლიათ შეამციროთ პლასტმასის რაოდენობა 40%-ით.ბრინჯი ასევე ცნობილია, რომ შეიცავს დარიშხანის შედარებით მაღალ დონეს, მცენარის ზრდის დროს მეტი დარიშხანის შეწოვის გამო. დადასტურებულია, რომ ბრინჯის გარეცხვა შლის არა მხოლოდ ბიოხელმისაწვდომ დარიშხანის თითქმის 90%-ს, არამედ ჩვენი ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვან სხვა საკვებ ნივთიერებებს, მათ შორის სპილენძს, რკინას, თუთიას და ვანადიუმს.იმ ადამიანებისთვის, რომლებიც მოიხმარენ ცოტა ბრინჯს და რომლებიც აკმაყოფილებენ ამ საკვები ნივთიერებების ყოველდღიურ მიღებას, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბრინჯის გარეცხვა მხოლოდ მცირე გავლენას მოახდენს მათ ჯანმრთელობაზე. თუმცა, იმ მოსახლეობისთვის, რომლებიც ყოველდღიურად მოიხმარენ დიდი რაოდენობით გარეცხილ ბრინჯს, ამან შეიძლება გავლენა მოახდინოს მათ საერთო კვებაზე.სხვა კვლევამ შეისწავლა დარიშხანის გარდა სხვა მძიმე მეტალების, ტყვიისა და კადმიუმის არსებობა. ამ კვლევის მიხედვით, წინასწარ გარეცხვამ შეამცირა ყველა ამ ლითონის დონე 7-დან 20 პროცენტამდე. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ გააფრთხილა ხალხი წყალსა და საკვებში შემავალი დარიშხანის ზემოქმედების რისკის შესახებ.ბრინჯში დარიშხანის დონე განსხვავდება იმის მიხედვით, თუ სად იზრდება, ბრინჯის ჯიშები და როგორ მზადდება. საუკეთესო რჩევაა წინასწარ გარეცხოთ ბრინჯი. ასევე დაგაინტერესებთ: ერთი ჩვეულებრივი ვიტამინი, შეიძლება, გულის შეტევის რისკს ამცირებდეს6 ჩვევა, რომელიც ტვინზე უარყოფითად მოქმედებსროგორ გავარჩიო კარგი წამალი ცუდისაგან? - რჩევა

1695847828

იპონური კომპანია კბილების ამომყვან მედიკამენტზე მუშაობს

იაპონური ფარმაცევტული სტარტაპი მედიკამენტზე მუშაობს, რომელსაც კბილების ამოყვანა შეუძლია.კიოტოს უნივერსიტეტის ბაზაზე შექმნილმა Toregem Biopharma-მ ცდები თაგვებზე წარმატებით ჩაატარა, 2024 წლიდან კი პრეპარატის ადამიანებზე გამოცდას იწყებს.უცხოური გამოცემის ინფორმაციით, კომპანია 2025 წლიდან კლინიკური ცდის ჩატარებას ანოდონტიის დიაგნოზის მქონე 2-დან 6-წლამდე ბავშვებში გეგმავს. სამომავლოდ მედიკამენტის გამოყენება იმ ზრდასრულებსაც შეეძლებათ, რომლებმაც კბილები კარიესის გამო დაკარგეს.ასევე ნახეთ:ბაიდენის გერმანულმა ნაგაზმა, კიდევ ერთი საიდუმლო სამსახურის აგენტი დაკბინარა საიდუმლოს მალავს პრინცი ჰარის შავი ბეჭედი

1695847750

მეცნიერებმა გადაშენებული ტასმანიური ვეფხვის რნმ აღადგინეს

ტასმანიური ვეფხვი, იგივე ჩანთოსანი მგელი, ოფიციალურად თილაცინი, პირველი გადაშენებული ცხოველი გახდა, რომლის რნმ-იც მეცნიერებმა აღადგინეს. სწორედ ეს მოლეკულა აცოცხლებს სახეობის გენომს.სპეციალურად მოდიფიცირებული პროტოკოლის გამოყენებით, შვედ მკვლევართა ჯგუფმა 132 წლის წინანდელი თილაცინის ტყავიდან და კუნთებიდან რნმ-ის მილიონობით ჯაჭვი ამოიღო.Thylacinus cynocephalus-ი (სამეცნიერო სახელი) ზოლებიანი, ჩანთოსანი მტაცებელი იყო. ბინადრობდა ავსტრალიის კუნძულ ტასმანიაზე. ნადირობის გამო, 1930-იან წლებში გადაშენდა.რნმ არის გენეტიკური მასალა, რომელიც დნმ-ში ჩაშიფრულ ინფორმაციას ცილებად თარგმნის; გადაშენებული ცხოველიდან, მაგალითად, თილაცინიდან მისმა აღდგენამ შეიძლება ინფორმაციის ნამდვილი საგანძური მოგვცეს იმ გენების აქტივობის შესახებ, რომელიც დიდი ხნის წინ დაკარგულად მიგვაჩნდა.„ცოცხალ უჯრედებში იმ რნმ ექსპრესიის პროფილების აღდგენა, რომლებიც უკვე აღარ არსებობს, აფართოებს გადაშენებული ცხოველების ბიოლოგიის ღრმად შესწავლის შესაძლებლობას“, — წერენ კვლევაში სტოკჰოლმის უნივერსიტეტის ბიოინფორმატიკოსი ემილიო მარმოლ-სანჩესი და მისი კოლეგები.მათი განცხადებით, ეს პირველი შემთხვევაა, როცა თილაცინის მარეგულირებელი გენები იხილეს, მაგალითად, მიკრო-რნმ-ები, რომლებიც საუკუნის წინ გადაშენდნენ.დნმ-ის მიმდევრობები გვეუბნება, რა გენები აქვს სახეობას, რნმ-ის მიმდევრობები კი ცხადყოფს, რომელი გენებია სინამდვილეში „ჩართული“ და გამოიყენება უჯრედში ცილების საწარმოებლად. თუმცა, რნმ გაცილებით მყიფეა და გაცილებით სწრაფად იშლება, ვიდრე დნმ და ამიტომ, ისტორიული ნიმუშების გადარჩენა რთულია, მაგრამ არა შეუძლებელი.მარმოლ-სანჩესმა და მისმა კოლეგებმა კუნთისა და ტყავის ექვსი ნიმუში აიღეს თილაცინის ეგზემპლარისგან, რომელიც კატალოგში 1891 წელს შეიტანეს და სტოკჰოლმის ბუნების ისტორიის მუზეუმში ინახება.132 წლის წინანდელი თილაცინისგან აღებული რნმ სულაც არ არის ამ გზით მიღებული უძველესი რნმ. ბოლო წლებში, მეცნიერებმა რნმ ამოიღეს გაყინულ ნიადაგში შენახული 14 300 წლის წინანდელი ძაღლისებრი ცხოველისგან, ასევე 5300 წლის წინ ყინულებში მუმიფიცირებული ადამიანისგან.უძველეს მგელს მკაფიო ტაქსონომიური კლასიფიკაცია არ აქვს, მაგრამ მისი ოჯახი დღემდე არსებობს, რაც იმას ნიშნავს, რომ თილაცინი პირველი ნამდვილად გადაშენებული ცხოველია, რომლის რნმ-იც აღადგინეს.მის ზოგიერთ რნმ-ს დაზიანების ნიშნები აქვს, რაც სრულიად მოსალოდნელია, როცა საქმე ეხება ასობით და ათასობით წლის წინანდელ მასალას ან ქიმიურ ნივთიერებათა გამოყენებას.ამას გარდა, ნიმუშები დაბინძურებული იყო ადამიანის და სავარაუდოდ ბაქტერიული რნმ-ით, მაგრამ მკვლევრებმა მაინც შეძლეს თილაცინის რნმ-ის ავთენტურობის დადასტურება, რადგან ის სახეობის გენომს დაემთხვა.კუნთების ნიმუშებში მათ იპოვეს რნმ, რომელშიც ჩაშიფრულია ქსოვილის სპეციფიკური ცილები, მათ შორის, ტიტინი და აქტინი, რომლებიც კუნთის ბოჭკოების გაშლა-შეკუმშვას განაპირობებს; კანის ნიმუშებში კი იპოვეს რნმ, რომელშიც დაშიფრულის სტრუქტურული ცილა, სახელად კერატინი.„ტრანსკრიფციული პროფილები ძლიერ წააგავს არსებული სახეობებისას, ავლენს სპეციფიკურ ანატომიურ მახასიათებლებს, მაგალითად, კუნთის ნელ ბოჭკოებს (ჩონჩხის კუნთების ნიმუშებში) და სისხლის ინფილტრაციას“, — წერენ მკვლევრები.შედეგებით ჯგუფი ძალიან კმაყოფილია და მკვლევრებს იმედი აქვთ, რომ დიდად წაადგება თილაცინის აღდგენის ძალისხმევას — პროექტს, რომელმაც უკვე გააჩინა ბევრი ეთიკური და ტექნოლოგიური კითხვა.ამ ყველაფერთან ერთად, გადაშენებული სახეობის რნმ-ის თანმიმდევრობის გაშიფვრამ მეცნიერებს შეიძლება იმ პერიოდის რნმ ვირუსების დაფიქსირების საშუალებაც მისცეს, რაც ვირუსების ევოლუციის უკეთესად შესწავლის საშუალებას მოგვცემს.რამდენადაც საინტერესოა ეს კვლევა მეცნიერთათვის, ჩნდება კიდევ ერთი არანაკლებ საინტერესო კითხვა, რომელზე პასუხიც უცნობია — საიდან მოხვდა ავსტრალიის კუნძულ ტასმანიიდან თილაცინის ეგზემპლარი მსოფლიოს მეორე მხარეს, შვედეთის მუზეუმში?კვლევა Genome Research-ში გამოქვეყნდა. მომზადებულია ScienceAlert-ის მიხედვით, რომელიც მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა.

1695845988

დემენციის დასაწყისია, თუ შეამჩნევთ, რომ... - ახალი კვლევა

ხშირად, ისეთი მძიმე დიაგნოზი, როგორიცაა დემენცია, თავიდანვე რთული დასადგენია. თუმცა, ექიმებმა დაასახელეს ერთი ნიშანი, რომლის აღმოჩენისას ხანდაზმულ ნათესავს ყურადღება უნდა მიაქციოთ. ნეიროფსიქოლოგ ჰენკ სვანეპოლის აზრით, ადამიანის იუმორის გრძნობის ცვლილება დემენციის დაწყებაზე მიუთითებს. ხუმრობები შეიძლება გახდეს დამცინავი და სასტიკი და თავად ადამიანი ამას ვერ შეამჩნევს.„ხშირად, დემენციის მქონე პაციენტებს შეუძლიათ არაადეკვატური ხუმრობები ან ტაქტიკის ნაკლებობა გამოავლინონ“, - თქვა ექიმმა. ასევე ნახეთ:„ყურადღებით, კიბერთაღლითობის ახალი სქემა!“ - როგორ უნდა დაიზღვიოს თავი მომხმარებელმავინ არის ყველა დროის, ყველაზე ლამაზი ქალი სამეფო ოჯახში - რა დასკვნამდე მივიდნენ მეცნიერებიდედა- ჯიშიანი გერმანული ნაგაზი, მამა- უჯიშო, მაგრამ ქუჩის ძველი ბიჭი - მსახიობი რამაზ იოსელიანი ლეკვებს გააჩუქებს

1695793586

ChatGPT-ს ხმოვანი ინტერფეისი ემატება

მომდევნო 2 კვირის განმავლობაში კომპანია OpenAI ხელოვნური ინტელექტით აღჭურვილ ჩატ-ბოტს ChatGPT ხმოვანი კომუნიკაციის შესაძლებლობას დაამატებს. ამის შესახებ CNN-ი წერს.ტელეარხის ცნობით, ხელოვნური ინტელექტი დაწერილი ტექსტის გახმოვანებას შეძლებს. პროგრამაზე მუშაობაში გახმოვანების მსახიობები მონაწილეობდნენ. განახლების შემდეგ ChatGPT ხმოვან ბრძანებებზე პასუხის გაცემას შეძლებს და ასევე თავის ტექსტებს 5 სხვადასხვა ხმით გაახმოვანებს.ახალი ფუნქცია მხოლოდ ChatGPT Plus-ის მომხმარებლებისთვის და კორპორაციული კლიენტებისთვის იქნება ხელმისაწვდომი.