1758048432

ვენეციის არხში მოცურავე წყვილი დააჯარიმეს და ქალაქის დატოვება მოსთხოვეს

 ბრიტანელ წყვილს, რომელიც შვებულების გატარებას ვენეციაში აპირებდა, არხების ქალაქის დატოვება დროზე ადრე მოუწია, უფრო ზუსტად — ჩასვლის დღესვე. 35 წლის ბრიტანელი კაცი და მისი 25 წლის რუმინელი პარტნიორი გონდოლის მენიჩბეებმა ვენეციის დიდ არხში მოცურავეები შენიშნეს და ამის შესახებ მაშინვე აცნობეს პოლიციას. პოლიციამ კი თითოეული მათგანი 450 ევროთი დააჯარიმა და წყვილს ქალაქი 48 საათით დაატოვებინა. პოლიციის ცნობით, მხოლოდ წელს, მათ უკვე 1136-ედ მოუწიათ მსგავსი ზომის მიღება ტურისტების არასათანადო ქცევის გამო.როგორც ირკვევა, ქალაქის ვიზიტორებმა წმინდა მარკოზის მოედნის მახლობლად, აკადემიის ხიდთან მოისურვეს არხში გაცურვა. თუმცა, წყვილს ჭყუმპალაობა არ დასცალდა — ადგილზე ოპერატიულად მისულმა პოლიციამ ისინი მალევე ამოიყვანა წყლიდან. ვენეციის არხებში ბანაობა რამდენიმე მიზეზითაა აკრძალული, მათ შორის, გონდოლების აქტიურად გადაადგილებისა და წყლის სისუფთავის გამო."ვენეცია უნდა დავიცვათ მათგან, ვინც ქალაქს უპატივცემულოდ ეპყრობა", — აცხადებს ქალაქის უსაფრთხოების საბჭოს წევრი, ელიზაბეტა პესჩე, — "დაცვა კი გულისხმობს წესრიგის უზრუნველყოფას ქალაქის მცხოვრებებისა და იმ ვიზიტორებისთვის, რომლებიც ცივილურად იქცევიან".წესრიგის უზრუნველყოფას კი, ვენეცია, რომელიც ყოველწლიურად ათობით მილიონ ტურისტს მასპინძლობს, ბოლო წლებში სხვადასხვა წესის შემუშავებით ცდილობს. მაგალითად, ქალაქში არ დაიშვება 25-ზე მეტი ადამიანისგან შემდგარი ტურისტული ჯგუფი, იკრძალება დინამიკების ან მეგაფონების გამოყენება და ვიწრო ქუჩაზე გაჩერება გიდის მოსასმენად."ჯარიმების გარკვეული სისტემის შემუშავება აუცილებელიც კი იყო პოტენციური დარღვევების აღსაკვეთად", - განმარტავს პესჩე და ამატებს, რომ ამგვარი რეგულაციებით ლაგუნის ისტორიულ ცენტრს "ჭარბი ტურიზმისგან" იცავენ.

1758046354

10 წლის ბიჭის ისტორია, რომელმაც შემთხვევით რადიოაქტიური კაფსული იპოვა და სახლში წაიღო

 63 წლის წინ მეხიკოში მცხოვრებ ოჯახს მოულოდნელად უჩვეულო სენი შეეყარა, რომელიც სიცხით, დაღლილობითა და ბევრი უცნაური სიმპტომით გამოიხატებოდა. დაავადების გამომწვევ მიზეზს ვერავინ მიაკვლია. დაბინძურებული წყალი ან მოწამლული საკვები სავარაუდო მიზეზებიდან მალევე გამოირიცხა.სინამდვილეში ეს უცნაური დაავადება მეტალის პატარა კაფსულმა გამოიწვია, რომელიც რადიოაქტიურ მასალას, კობალტ-60-ს, შეიცავდა.ისტორია 1962 წლის მარტში დაიწყო, როდესაც ოჯახი საცხოვრებლად ახალ სახლში გადავიდა. როგორც ოჯახის ექიმები ამბობდნენ, ამ სახლში მცირე ზომის ტყვიის კონტეინერი იპოვეს. ამის შემდეგ რადიოაქტივობის წყარო ვიღაცამ ყუთიდან ამოიღო და ეზოში დააგდო, სადაც იგი 10 წლის ბიჭმა იპოვა. მან კობალტ-60-ის კაფსული ჯიბეში ჩაიდო და სახლში შემოიტანა. შარვლის ჯიბიდან კაფსული დედამისმა ამოიღო და სამზარეულოს უჯრაში შეინახა.მოგვიანებით მათთან ბებია გადავიდა საცხოვრებლად. სწორედ მან შენიშნა პირველმა, რომ კაფსულთან შენახული შუშის ჭიქები გაშავებულიყო. მინის გაშავება რადიაციასთან ექსპოზიციის ერთ-ერთი ნიშანია, თუმცა ოჯახმა ეს არ იცოდა.გამომძიებლებმა სცადეს დაედგინათ, თუ რა დოზის რადიაცია მიიღო ოჯახმა. ეს საკმაოდ რთული საქმე იყო, რადგან ისინი სახლიდან ხშირად გადიოდნენ. არც იმის განსაზღვრა ყოფილა იოლი, თუ რა რაოდენობის რადიაცია შთანთქა სახლში არსებულმა ნივთებმა. ამ მიზეზების გამო მკვლევრებმა მიღებული რადიაციის დონე მიახლოებით გაზომეს.აღმოჩნდა, რომ 10 წლის ბიჭს საკმაოდ მაღალი დოზა მიეღო. ეს უმეტესად იმით აიხსნა, რომ კობალტ-60-ს იგი პირდაპირ შეეხო. ამის შემდეგ ბიჭი და თავისი და სამზარეულოს უჯრაში შენახულ რადიოაქტიურ წყაროს ნაკლებად ეხებოდნენ, რადგან უმეტესად ეზოში თამაშობდნენ.რადიაციის საკმაოდ მაღალი დოზის მიღება მოუწია დედას (თანაც ის ფეხმძიმედ იყო), რადგან საჭმელს თავიდან ძირითადად სწორედ ის ამზადებდა. მოგვიანებით იგი რადიაციის გამო ავად გახდა. ამ პერიოდში სახლის საქმეების კეთება ბებიამ ითავა.10 წლის ბიჭი რადიაციას პირველი ემსხვერპლა 29 აპრილს. მომხდარის შემდეგ მისი 2 წლის და ძირითადად შინ იყო, რადიაციის წყაროსთან ახლოს. მომდევნო მსხვერპლი დედა აღმოჩნდა, რომელიც ივლისში მოკვდა. სწორედ ამის შემდეგ იპოვეს კაფსული და გადააგდეს. საუბედუროდ, ოჯახის დარჩენილ წევრებს რადიაციის მომაკვდინებელი დოზა უკვე ჰქონდათ მიღებული. 2 წლის გოგო აგვისტოში მოკვდა, ბებია კი — ოქტომბერში.უბედურ შემთხვევას მხოლოდ მამა გადაურჩა, რომელიც სახლში იშვიათად იყო ხოლმე. მან დაახლოებით 990-იდან 1 200-მდე რადი შთანთქა, რაც ბევრად მცირეა თავისი ვაჟის მიერ შთანთქმულ დოზაზე (4 700-იდან 5 200 რადამდე).როგორც გაირკვა, კობალტ-60-ის კაფსული ადრე საავადმყოფოს რადიოთერაპიულ დანაყოფს ეკუთვნოდა. მას ადრე კიბოს სამკურნალოდ იყენებდნენ. მეორე მხრივ, დღემდე უცნობია, თუ როგორ აღმოჩნდა კაფსული ამ ოჯახის სახლში.

1758044319

ალასკის მდინარეები ნარინჯისფერი გახდა - რას ამბობენ მეცნიერები მიზეზებსა და შედეგებზე

 ალასკის ბრუქსის მთებში მდინარეები, რომლებიც ოდესღაც იმდენად სუფთა იყო, რომ პირდაპირ შეიძლებოდა დალევა, ნარინჯისფერი გახდა. ამის გამომწვევი მიზეზი ტოქსიკური ლითონების წყალში გავრცელებაა. გლობალური დათბობის შედეგად უძველესი, დიდი ხნის გაყინული მიწა დნება, რაც ქიმიური რეაქციების გააქტიურებას იწვევს. ზარალდებიან თევზები და ირღვევა ეკოსისტემა.როდესაც გლობალური ტემპერატურა იმატებს, მარად მზრალი ქვენიადაგი დნობას იწყებს. როცა წყალი და ჟანგბადი მასში ჩაედინება, გოგირდმჟავა წარმოიქმნება. ის ქანებიდან რკინას, ალუმინსა და კადმიუმს ათავისუფლებს, რაც შემდეგ მდინარეში ერევა. ხშირად მსგავს ცვლილებებს სამთო მრეწველობა იწვევს, თუმცა ახლა ის ამ შემთხვევას არ უკავშირდება."აი, ასე გამოიყურება მჟავის საბადოს ჩამონადენი", — ამბობსტიმ ლაინსონი კალიფორნიის უნივერსიტეტის ბიოგეოქიმიკოსი — "თუმცა აქ საბადო არაა. მხოლოდ მარად მზრალი ქვენიადაგი დნება და ლანდშაფტის ქიმიას ცვლის".მიუხედავად იმისა, რომ კვლევასალმონის მდინარეზე ჩაატარეს, მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ მსგავსი ცვლილებები ათეულობით არქტიკულ აუზში მიმდინარეობს."ბრუქსის მთებში 1976 წლიდან ვმუშაობ და ვმოგზაურობ. ბოლო დროის ცვლილებები ლანდშაფტსა და წყლის ქიმიაში მართლაც გასაოცარია", — ამბობს კვლევის თანაავტორი, დევიდ კუპერი, კოლორადოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის მკვლევარი.ალასკის უნივერსიტეტის ეკოლოგმა პედი სალივანმა ცვლილებები პირველად 2019 წელს შეამჩნია, როცა არქტიკულ ტყეებზე მუშაობდა, რომლებიც ჩრდილოეთისკენ ინაცვლებს. ეს კლიმატის ცვლილების კიდევ ერთი შედეგია. პილოტმა, რომელიც სალივანს ადგილზე მიჰყავდა, გააფრთხილა, რომ სალმონის მდინარე თოვლის დნობის შემდეგაც არ გასუფთავებულა და კანალიზაციას ჰგავდა. შეშფოთებულმა სალივანმა თანამშრომლობა დაიწყო ლაიონსთან, ალასკის წყნარი ოკეანის უნივერსიტეტის მეცნიერთან რომან დაიალთან და სხვა მკვლევრებთან.ანალიზმა დაადასტურა, რომ დნობის შედეგად მარად მზრალ ქვენიადაგში ქიმიური რეაქციები იწყება. ამის შედეგად მჟავა და ლითონების დიდი ნაკადი წარმოიქმნება — მათ შორის კადმიუმი, რომელიც თევზის ორგანოებში გროვდება და შეიძლება დათვებსა და ფრინველებსაც ავნოს, რომლებიც ამ თევზს ჭამენ. პატარა რაოდენობით ლითონები ტოქსიკური არ არის, მაგრამ კვლევამაჩვენა, რომ მდინარის წყალში მათი დონე აშშ-ის გარემოს დაცვის სააგენტოს მიერ დადგენილ ზღვრებს აჭარბებს და წყლის ბინადრებს საფრთხეს უქმნის. გარდა ამისა, რკინით გაჯერებული წყალი მზის სინათლეს არ ატარებს და მდინარის ფსკერზე სახეობებს ვნებს.ჯერჯერობით ამ თევზების საკვებად გამოყენება საფრთხე არაა. მიუხედავად ამისა, მდინარეებში მიმდინარე ცვლილებები მალე რისკებს წარმოქმნის."ეს მხოლოდ სალმონის მდინარის ამბავი არ არის", — ამბობსლაიონსი — "ეს მთელ არქტიკაში ხდება. სადაც მარად მზრალი ქვენიადაგი დნება, ეს პროცესი ყველგან იწყება".საბადოებისგან განსხვავებით, სადაც მჟავე გამონადენის შეჩერება ბუფერებით ან დამცავი სისტემებით შეიძლება, ასეთ შორეულ აუზებში დაბინძურების ასობით წყარო არსებობს და ინფრასტრუქტურა არ არის. როგორც კი ქიმიური პროცესი იწყება, მისი შეჩერება მხოლოდ მარად მზრალი ქვენიადაგის აღდგენას შეუძლია."ამის შეჩერება შეუძლებელია, როგორც კი ერთხელ დაიწყება", — ამბობს ლაიონსი — "ეს კიდევ ერთი შეუქცევადი ცვლილებაა, რომელსაც გლობალური დათბობა იწვევს".კვლევა, რომელიც ეროვნული სამეცნიერო ფონდის სწრაფი რეაგირების პროგრამის მხარდაჭერით განხორციელდა, სხვა არქტიკული რეგიონებისთვისაც სერიოზულ საფრთხეს უსვამს ხაზს. მეცნიერები ცდილობენ, თემებსა და მიწის მართვის ორგანოებს დაეხმარონ, რომ შესაძლო შედეგები წინასწარ განსაზღვრონ და საჭიროების შემთხვევაში მოემზადონ."დედამიწაზე ცოტა ადგილიღა დარჩა ისეთივე ხელუხლებელი, როგორიც ეს მდინარეებია", — დაამატა ლაიონსმა — "მაგრამ თუნდაც აქ, ქალაქებისგან მოშორებით, გლობალური დათბობის კვალი ნათლად ჩანს. არც ერთი ადგილი არ არის დაცული".

1758043105

ბერდებიან თუ არა ქალები და მამაკაცები განსხვავებულად - რა განსხვავებაა ბიოლოგიურ ასაკსა და პასპორტის ასაკს შორის

ბერდებიან თუ არა ქალები და მამაკაცები განსხვავებულად, რა განსხვავებაა ბიოლოგიურ ასაკსა და პასპორტის ასაკს შორის, - თემაზე გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო",  რევმატოლოგი, პროფესორი და თერაპევტი,  მარიკა თოიძე საუბრობს: 

1758042718

ალბანეთში „მსოფლიოში პირველი AI მინისტრი“ დაინიშნა

 სამთავრობო პირებისთვის გულგრილობა ხშირად პროფესიულ საფრთხეს წარმოადგენს, თუმცა ალბანეთმა ეს საკითხი AI მინისტრის დახმარებით დადებით მახასიათებლად აქცია. ოღონდ ხელოვნური ინტელექტების მინისტრი არ გეგონოთ, საბჭოს ჩვეულებრივი წევრია, უფრო სწორად ახალი კაბინეტის AI წევრი, რომელიც პრემიერ-მინისტრმა ედი რამამ არჩევნებში მეოთხედ გამარჯვებიდან 4 თვის თავზე წარადგინა და მოქალაქეებს დიელას სახელით გააცნო. აღნიშნული ოფიციალურზე მეტად სიმბოლური სვლა იყო, რადგან ალბანეთის კონსტიტუციის თანახმად, მინისტრები მენტალურად კომპეტენტური, 18 წელს ზემოთ მოქალაქეები შეიძლება იყვნენ… როგორც ამბობენ, ბოტის უპირატესობა, ადამიანებთან შედარებით, უკვე ცალსახად იკვეთება.დიელა ალბანურად მზეს ნიშნავს და მისი როლი სახელმწიფოში „ქვეყანაში არსებული საჯარო ტენდერების კორიფციისგან 100%-ით გათავისუფლებაა“.„შესანიშნავ გუნდთან ერთად ვმუშაობთ, რომელიც მხოლოდ ალბანელებისგან კი არ შედგება, არამედ საერთაშორისოა, რათა სახელმწიფო შესყიდვებისთვის პირველი სრულყოფილი AI მოდელი შევქმნათ. ასე არა მხოლოდ აღმოვფხვრით საჯარო ტენდერებზე არსებულ პოტენციურ გავლენას, არამედ პროცესს მეტად სწრაფს, ეფექტურსა და პასუხისმგებლობიანს გავხდით“, — განმარტავს პრემიერ-მინისტრი.  აღსანიშნავია, რომ დიელა მთავრობაში დანიშვნამდეც მუშაობდა ალბანეთში, AI ვირტუალური ასისტენტის როლს ირგებდა და აპლიკანტებს ოფიციალური დოკუმენტების შეგროვებაში ეხმარებოდა. როგორც გვეუბნებიან, მილიონზე მეტ აპლიკანტს დაეხმარა, მაგრამ მისი ხედვა AI-ის მთავრობაში ჩართვის შესახებ, გაცილებით გრანდიოზული იყო, ვიდრე უბრალოდ ჩეტბოტის. უფრო დიდი, განვითარებული ქვეყნების მიერ გადადგმულ ნაბიჯებზე საუბრობდა, რომლებიც კვლავ ინარჩუნებდნენ მუშაობის ტრადიციულ გზებს…რაღა თქმა უნდა, AI მინისტრის დანიშვნის ირგვლივ არსებული რეაქციები არაერთგვაროვანია — ოპოზიციური დემოკრატიული პარტია ინიციატივას სასაცილოსა და არაკონსტიტუციურს უწოდებს, თუმცა სხვები ოპტიმისტურად არიან განწყობილნი:„AI ჯერ კიდევ ახალი ხელსაწყოა, მაგრამ თუ სწორად დააპროგრამებთ, მკაფიოდ ნახავთ, კომპანია აკმაყოფილებს თუ არა საჭირო პირობებსა და კრიტერიუმებს. მართალია, ბევრი რამ დევს სასწორზე, მაგრამ ევროკავშირის მხრიდან მთავარი წინაპირობა კორუფციასთან ბრძოლაა. ხოლო თუ დიელა არის მექანიზმი ამ მიზნის მისაღწევად, ცდად ნამდვილად ღირს“, - აცხადებს ანდი ჰოხჰაჯი, ანტიკორუფციის ექსპერტი King’s College London-დან.მართალია, არც ედი რამა უარყოფს ამ ამბის უკან არსებულ პიარის მიზნებს, მაგრამ მაინც, ამ „ხუმრობის“ უკან სერიოზული განზრახვები იმალება — „კაბინეტის სხვა წევრებსა და ეროვნულ სააგენტოებს წნეხის ქვეშ აყენებს, რათა იმუშაონ და იფიქრონ განსხვავებულად. ეს უდიდესი უპირატესობაა, რომელსაც ამ მინისტრისგან ველით“.

1758029940

ემოციური შტორმი - რა ელით ზოდიაქოს ნიშნებს შემოდგომაზე

 შემოდგომის დადგომასთან ერთად, მოღრუბლული ამინდი და ნაცრისფერი დღეები არა მხოლოდ ფანჯრებიდან ჩანს, არამედ ზოდიაქოს ზოგიერთი ნიშნის წარმომადგენლისათვის ეს შინაგან მდგომარეობასაც ასახავს. სექტემბრის დასაწყისში რეტროგრადული ურანის გავლენის გამო, ზოგიერთი ადამიანი შინაგან კრიზისს განიცდის, უამრავი სხვადასხვა შეკითხვა აქვს და ცდილობს, გარკვეული საკითხები გადაჭრას.ასტროლოგებმა დაასახელეს ზოდიაქოს 4 ნიშანი, რომელთათვისაც 2025 წლის შემოდგომა ემოციურად შედარებით რთული ეტაპი იქნება:ტყუპებიშემოდგომაზე ტყუპები საკუთარი თავის საუკეთესო ვერსიის ძიებით იქნებიან დაკავებულნი. მოგეჩვენებათ, რომ სტაბილურ და უკვე შეჩვეულ მდგომარეობაში ამდენი ხნის განმავლობაში დარჩენა უბრალოდ მიუღებელია, რაც ნიშნავს, რომ დროა, შეცვალოთ სამსახური, ვარცხნილობა, მეგობრები და პარტნიორიც კი. გადაფასების ეტაპი გექნებათ, რაც შინაგან დაძაბულობასა და შფოთვას გამოიწვევს, რადგანაც შესაძლოა, სამომავლო გეგმები ნათლად ვეღარ დაინახოთ. განმარტოებულ ადგილას დასვენება და ნამდვილ სურვილებზე კონცენტრირება არის ის, რაც ემოციური სტაბილურობის შენარჩუნებაში დაგეხმარებათ. თუ გსურთ შინაგანი კონფლიქტი თავიდან აირიდოთ, იმპულსური გადაწყვეტილებები არ მიიღოთ და შეცდომები თავიდან აირიდოთ, ხშირად განიტვირთეთ, დრო საყვარელ საქმიანობას დაუთმეთ და მოტივაცია კვლავ დაგიბრუნდებათ.  ქალწულიშემოდგომაზე ემოციური არასტაბილურობა ხშირად შეგაწუხებთ. ახლა ზედაპირზე ამოვა ყველა ის ურთიერთობა, საქმიანი კავშირი, მიმართულება, რაც დიდი ხანია, მოგბეზრდათ, რასაც თქვენთვის ბედნიერება აღარ მოაქვს და არსებული მდგომარეობით უკმაყოფილო ხართ. მომდევნო თვეების განმავლობაში გექნებათ შანსი, საკუთარ შეცდომებზე იმუშაოთ და გამოასწოროთ ის, რაც არ მოგწონთ. ქალწულები საბოლოოდ მიხვდებიან, რომ ოჯახში მუდმივი გაუგებრობები და მცირე უთანხმოებები გადაუჭრელი პრობლემების შედეგია.თუ ამ პერიოდის განმავლობაში, შეძლებთ, რომ საკუთარი მიდგომები შეცვალოთ, გარკვეულ კომპრომისებზე წახვიდეთ, წარსულის შეცდომები გაითვალისწინოთ და სიახლეებისთვის მზად იყოთ, კრიზისულ მომენტებს წარმატებით დაძლევთ. მორიელიშემოდგომის დადგომასთან ერთად, მორიელები ნამდვილი ემოციური ქარიშხლის ეპიცენტრში აღმოჩნდებიან, რაც ბევრი სხვადასხვა იდეის განხორციელებასთან იქნება დაკავშირებული. შესაძლოა, გქონდეთ განცდა, რომ ჩიხში ხართ, ყველა საქმემ ერთად მოიყარა თავი და კონცენტრირება გაგიჭირდეთ. მორიელებს შემოდგომაზე სამყაროსგან რამდენიმე სერიოზული გამოცდის გავლა მართლაც მოუწევთ, მაგრამ საბოლოოდ ისინი ჯილდოს ცოტა ხნის წინ დახურული კარის გასაღების სახით მიიღებენ.ვარსკვლავები დარწმუნებულები არიან, რომ დიდი მიზნისკენ მიმავალ გზაზე მცირე დაბრკოლებები არ უნდა იყოს მიზეზი იმისა, რომ დანებდეთ და სასოწარკვეთილებაში ჩავარდეთ, რადგან წარუმატებლობის გრძნობა მხოლოდ ილუზია აღმოჩნდება...ვრცლად

1758028500

თავსატეხი - რომელი ჭიქა აივსება პირველად

გონებრივი თავსატეხები სასარგებლოა, რადგან ისინი აუმჯობესებს მეხსიერებას, კონცენტრაციას და ლოგიკურ აზროვნებას. რეგულარული გონებრივი ვარჯიში ხელს უწყობს ტვინის აქტიურობას, ამცირებს სტრესს და შესაძლოა, გრძელვადიან პერსპექტივაში დემენციის რისკიც კი შეამციროს. გარდა ამისა, ისინი სახალისო და შემოქმედებითია, რაც ხელს უწყობს პრობლემების გადაჭრის უნარის განვითარებას. პასუხი: თუ ფიქრობდი, რომ ეს 6 იყო, ცდები. შეხედე მილებს, რომლებიც ჭიქებს უერთდებიან. პირველი ჭიქის ქვედა მილაკი დახურულია - წყალი ვერ გაივლის. ასე რომ, გამორიცხე ის გზები, სადაც მილები დახურულია, და პირველი, რომელიც გაივსება, იქნება მეხუთე ჭიქა.

1758026160

როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს სკოლის შეცვლა სჭირდება - რა ნიშნებს უნდა მიაქციოს ყურადღება მშობელმა

ბავშვისთვის სკოლის  შერჩევა მშობლებისთვის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და ხშირად რთულად მისაღები გადაწყვეტილებაა.  ფსიქოლოგების თქმით, სწორი სასწავლო გარემო არა მხოლოდ აკადემიურ შედეგებზე, არამედ მოზარდის ემოციურ კეთილდღეობასა და პიროვნულ განვითარებაზეც ახდენს გავლენას.  საკითხის აქტუალურობიდან გამომდინარე, სპეციალისტებმა გამოჰყვეს რამდენიმე ნიშანი, რომელიც მშობლებს დაეხმარებათ მიხვდნენ, რამდენად არის თანხვედრაში აკადემიური გარემო ბავშვის საჭიროებებთან და როდის უნდა მიმართონ შესაბამის ზომებს.  როგორც ფსიქოლოგები ამბობენ, პირველ რიგში, მშობლები სასწავლო გარემოსადმი მოზარდის დამოკიდებულებებს უნდა დააკვირდნენ. მაგალითად: თუ არასრულწლოვანი სკოლის ამბებს ხშირად ჰყვება,  აკვირდება იმას, თუ ვინ როგორი ინტერესით ეკიდება პრეზენტაციებს, ასევე დიდ დროს უთმობს სკოლისთვის მომზადებას - ეს ნიშნავს იმას, რომ სასწავლო გარემო მისთვის  მნიშვნელოვანი ცხოვრებისეული გამოცდილების ნაწილია და მასში თავის რეალიზებას სრულად ახერხებს. ამის საპირირისპიროდ, თუ კითხვაზე „რა ხდება სკოლაში“ - თქვენი შვილის პასუხები მუდმივად ერთფეროვანია - „არაფერი განსაკუთრებული“, „არ მახსოვს“ და ა.შ. ეს შეიძლება პირველი ნიშანი იყოს იმის, რომ  სკოლა მოზარდის საჭიროებებს ვერ აკმაყოფილებს.  სპეციალისტების თქმით, თუ ბავშვს საშინაო დავალებების შესრულების დროს შეცდომების დაშვების ეშინია და იმეორებს ფრაზას  - „მასწავლებელი მეჩხუბება სწორად თუ არ დავწერ“ – ეს ხშირად  ემოციურ დისტანცირებასა და პედაგოგების მხრიდან არასწორ მიდგომაზე მიუთითებს.  სწავლის პროცესის მიმდინარეობისას ბავშვს უნდა ჰქონდეს შეცდომების დაშვების საშუალება, რათა შემდგომში უკეთ მიხვდეს, თავიდან გადაიკითხოს მასალა - ყველა ადამიანს სწავლის ინდივიდუალური ტემპი აქვს და ამას სკოლამ პატივი უნდა სცეს.  კიდევ ერთი ნიშანი იმისა, რომ ბავშვი თავს სკოლაში კარგად არ გრძნობს - ახალი, მავნე ჩვევების გაჩენაა. ეს შეიძლება იყოს ფრჩხილების კვნეტა, ღამის კოშმარები, საუბრის დროს უეცარი გაჩუმება  ან რაიმე ისეთი, რაც მას ადრე არ ახასიათებდა. როგორც ფსიქოლოგები ამბობენ, მსგავსი ქმედებები ემოციურ სტრესზე მიუთითებს. ასევე, თუ სკოლიდან დაბრუნების შემდეგ ოთახში მარტო ყოფნას ითხოვს, ნაკლებად ეკონტაქტება ოჯახის წევრებს, ხშირად ადარებს საკუთარ თავს სხვებს, ამბობს - „ის ჩემზე უკეთ სწავლობს, მე არაფერი გამომდის“.  სკოლასთან დაკავშირებული ნივთების მიმართ უარყოფითი დამოკიდებულება - მაგალითად არ უვლის ჩანთას ან  წიგნებს, შესაძლოა, ნიშნავდეს იმას, რომ ბავშვი სასწავლო გარემოში თავს ცუდად გრძნობს. ფსიქოლოგების თქმით,  იმისთვის, რომ გაიგოთ  რამდენად კომფორტულად გრძნობს ბავშვი სასწავლო გარემოში თავს, შეგიძლიათ პერიოდულად,  სრულიად ბუნებრივად ჰკითხოთ - „როგორი იქნებოდა, რომ სხვა სკოლაში გევლო? იქ უფრო კარგი იქნებოდა, თუ ეს სკოლა ჯობს?“ - შემდეგ კი მის რეაქციას დააკვირდეთ.  დაუფიქრებელი აღტაცება ან შვებით ამოსუნთქვა მიუთითებს, რომ მისთვის მოქმედი სასწავლო გარემო სტრესთან ასოცირდება და ამას  შინაგანად დიდი ხანია განიცდის.  

1758026138

მთვარე გვშორდება - რატომ ხდება ეს და რას უნდა ველოდოთ

 ყოველწლიურად მთვარე დედამიწას 3.8 სანტიმეტრით შორდება. ამ მანძილის გამოთვლაში ასტრონომებს იქ განთავსებული სარკეებისკენ ლაზერის სხივების გაგზავნა და მათი გადაადგილების დროზე დაკვირვება ეხმარება. ასე დისტანციის ცვლილებებს აფიქსირებენ.უნდა აღინიშნოს, რომ დედამიწასა და მთვარეს შორის არსებული მანძილი თვის განმავლობაში ისედაც იცვლება, რადგან ჩვენი თანამგზავრი იდეალურ წრეზე არ მოძრაობს. სხვაობა დაახლოებით 20 000 კილომეტრია და სწორედ ამის გამოა, რომ ზოგჯერ სავსე მთვარე ჩვეულებრივზე დიდად მოჩანს (სუპერმთვარე).და მაინც, რატომ გვშორდება ჩვენი მეზობელი ციური სხეული? საქმე მოქცევით ტალღებშია, რომლებსაც ობიექტებს შორის გრავიტაციული ძალის სხვაობა წარმოქმნის. მაგალითად, მთვარის მიზიდულობა 4%-ით უფრო ძლიერია, ვიდრე დედამიწის იმ ნახევარსფეროსი, რომლისკენაც ისაა მიბრუნებული. ეს ოკეანეების მიქცევ-მოქცევას იწვევს.მთვარის ყველა რეგიონში ერთნაირი გრავიტაცია არაა. ყველაზე ძლიერი ის იმ მხარესაა, რომელიც დედამიწასთან უფრო ახლოსაა, შორეულ მხარეს კი პირიქითაა. ეს პლანეტის ორ საპირისპირო ნაწილში წყლიანი არეალის "გაბერვას" იწვევს — ბუნებრივი თანამგზავრისკენ და მის საწინააღმდეგოდ. დედამიწის ბრუნვისას უახლოესი ამოზნექილი ადგილი თავად მთვარეზეც ზემოქმედებს. ის მას არამხოლოდ დედამიწის ცენტრისკენ ექაჩება, არამედ მოძრაობასაც აჩქარებს, რაც ორბიტის ზომის ზრდას იწვევს. შესაბამისად, მთვარესა და ჩვენს პლანეტას შორის მანძილიც ნელ-ნელა იზრდება.პარალელურად, ამ ციური სხეულის იმპულსიც იმატებს, საპასუხოდ კი დედამიწის ბრუნვა ნელდება, რადგან იმპულსს საკუთარ თანამგზავრს გადასცემს. ამის გამო დღის ხანგრძლივობა უმნიშვნელოდ იზრდება. ეს ჩვენთვის შეუმჩნეველია და უახლოესი მილიონობით წლის განმავლობაში ასე იქნება — მთვარის დაბნელებებსაც ისევ ვიხილავთ, ტალღების მიმოქცევაც არ შეჩერდება და დღე-ღამეც კვლავ 24 საათი გაგრძელდება.ძველად მთვარე ჩვენთან ბევრად ახლოს იყო, რადგან ის დედამიწასთან თეიას სახელით ცნობილი პროტოპლანეტის შეჯახების შედეგად წარმოიქმნა. ეს დაახლოებით 4.5 მილიარდი წლის წინ მოხდა და მაშინ ცაში რომ აგვეხედა, ძალიან დიდ კაშკაშა დისკოს დავინახავდით. დამატებით ისიც ვიცით, რომ 70 მილიონი წლის წინ დღე-ღამეში მხოლოდ 23.5 საათი იყო. მომავალში, ათობით მილიარდი წლის შემდეგ, საინტერესო რამ შეიძლება მოხდეს. კერძოდ, დედამიწის ბრუნვა ისე შენელდება, რომ მთვარის მიერ საკუთარ ორბიტაზე გადაადგილების დროს დაემთხვევა. ამის გამო ჩვენი თანამგზავრი დედამიწის მხოლოდ ერთი ნახევარსფეროდან გამოჩნდება.ეს სცენარი, დიდი ალბათობით, არ ახდება, რადგან რამდენიმე მილიარდ წელში მზე წითელ გიგანტად გადაიქცევა და ოკეანეებს ააორთქლებს. შედეგად წყლის ამოზნექილი რეგიონებიც აღარ იქნება, ანუ მთვარეზე ვერ იმოქმედებს. საბოლოოდ, ჩვენი ვარსკვლავი დედამიწასა და მთვარეს გაანადგურებს, მაგრამ ეს ძალიან შორეულ მომავალშია მოსალოდნელი (იხილეთ: როდის "ჩაქრება" ჩვენი მზე?).

1758026005

მსახიობი რობერტ რედფორდი გარდაიცვალა

 ამერიკელი მსახიობი რობერტ რედფორდი 89 წლისა გარდაიცვალა. ინფორმაციას მედია მის წარმომადგენლებზე დაყრდნობით ავრცელებს. განცხადებაში აღნიშნულია, რომ მსახიობი ძილში გარდაიცვალა. სხვა დეტალები უცნობია.რედფორდმა თავისი ყველაზე ცნობილი როლები შეასრულა ფილმებში „ბუტჩ კესიდი და სანდენს კიდი“, „აფერა“, „კონდორის 3 დღე“, „პრეზიდენტის მთელი გარემოცვა“. მან გადაიღო ფილმი „ჩვეულებრივი ადამიანები“, რომლისთვისაც მიიღო „ოსკარი“ კატეგორიაში „საუკეთესო რეჟისორი“. 

1758022500

PANTONE-მა 2026 წლის ფერების ტრენდები წარადგინა

 ჩათვალეთ, რომ მოდურ ფერებზე კითხვები ამოიწურა, რადგან პანტონმა Spring/Summer 2026 Color Trend Report გამოაქვეყნა. პალიტრა ენერგიულობისა და თავშეკავებულობის გზაჯვარედინზეა მოთავსებული - თამამი, კაშკაშა ფერები უფრო რბილ ნეიტრალურ ტონებს ერწყმის, რათა თვითგამოხატვის სივრცე მოგვცეს.  ისეთი გაჯერებული ფერები, როგორებიცაა Acacia-ს მომწვანო-ყვითელი და Lava Falls-ის წითელი მშვიდ ტონებთან ერთად გვხვდება, იქნება ეს Dusty Rose თუ Tea Rose, რათა დრამატული კოლექციები შექმნას. ხოლო Alexandrite-ის ფირუზისფერი და Muskmelon-ის ნარინჯისფერი ქმნის სპექტრს, რომელიც ოპტიმიზმის, ვნებისა და სიმშვიდის ირგვლივ ტრიალებს.Acacia (PANTONE 13-0640 TCX)Marina (PANTONE 17-4041 TCX)Muskmelon (PANTONE 15-1242 TCX)Alexandrite (PANTONE 18-4835 TCX)Lava Falls (PANTONE 18-1552 TCX)Dusty Rose (PANTONE 17-1718 TCX)Tea Rose (PANTONE 16-1620 TCX)Amaranth (PANTONE 19-2410 TCX)Burnt Sienna (PANTONE 17-1544 TCX)Burnished Lilac (PANTONE 15-1905 TCX)მთავარი ფერების გარდა, პანტონმა სეზონური ნეიტრალური ფერების ჯგუფიც შემოგვთავაზა მეტად ხალისიანი კომბინაციებისთვის, მათ შორის მუქი ყავისფერი Coffee Bean, რბილი თეთრ-ნაცრისფერი Whyte Onyx და თბილი კრემისფერი Angora. ხოლო მწვანე ფერები, როგორებიცაა Sage და Forest Green (Sycamore), კიდევ უფრო ამყარებს ბალანსს და ექსპერიმენტებისთვის საიმედო ბაზას უქმნის დიზაინერებს

1758021420

მარტივი ნაბიჯი, რომელიც მიკროტალღურ ღუმელში გაცხელებულ კერძს მართლა გემრიელს გახდის

ყველაზე მარტივი გზაა წინა დღის საჭმლის გაცხელება მიკროტალღურ ღუმელში. თუმცა, შედეგი ხშირად არასასიამოვნოა: ქათამი რეზინის ტექსტურას იძენს, კატლეტი გარედან ცხელი, ხოლო შიგნით ისევ ცივია, ხოლო სუპი თეფშს უფრო ათბობს, ვიდრე საკუთარ თავს. გამოსავალი ძალიან მარტივია — საკმარისია სწორი სიმძლავრის დონის არჩევა და საკვები არა მხოლოდ გათბება, არამედ უფრო გემრიელი და სასიამოვნო ტექსტურაც ექნება.რატომ არის მნიშვნელოვანი სიმძლავრის დონის შეცვლა?„მიკროტალღური ღუმლის სიმძლავრის დონის შეცვლა იგივეა, რაც ღუმლის ან ქვაბის ტემპერატურის რეგულირება,“ - ამბობს სპეციალისტი სტეფ ჩენი. „თქვენ ხომ ყველაფერს არ ამზადებთ მაღალ ცეცხლზე? იგივე პრინციპი მოქმედებს მიკროტალღურზეც.“მაქსიმალური სიმძლავრე ყველაზე სწრაფია, მაგრამ საკვები ხშირად არათანაბრად ცხელდება. დაბალ სიმძლავრეზე კი სითბო თანაბრად ვრცელდება საკვებში, რაც თავიდან იცილებს „ცხელ წერტილებს“ და აუმჯობესებს გემოს.როგორ მუშაობს მიკროტალღა?მიკროტალღური ღუმელი არ თბება როგორც ღუმელი - ის უშვებს ელექტრომაგნიტურ ტალღებს, რომლებიც საკვების მოლეკულებს ვიბრაციაში აქცევს. ტალღა ჯერ გარედან ხვდება პროდუქტს, შემდეგ ნელ-ნელა აღწევს შიგნით. სწორედ ამიტომ საკვები ხან გარედან ძალიან ცხელია, ხოლო შიგნით ნახევრად ცივი.სიმძლავრის შემცირება ნიშნავს, რომ ტალღები „პულსირებულად“ მოდის და სითბო თანაბრად ნაწილდება. შედეგად, საკვები ინარჩუნებს წვნიანობასა და ტექსტურას.რომელი სიმძლავრე რა შემთხვევაში გამოვიყენოთ?სტანდარტული მიკროტალღა საშუალოდ 1000 ვატიანია.აქ არის ძირითადი რეკომენდაციები:100% (1000 ვტ) – სწრაფი მზადება: სუპები, სასმელები, ბოსტნეული.90% (900 ვტ) – პატარა ნაზი ნაჭრები: ქათამი, თევზი, ფარში, კრემ-სუპი.80% (800 ვტ) – მაკარონი, ბრინჯი, კასეროლი, ხორცის რულეტი.70% (700 ვტ) – ერთი პორციის გაცხელება (მაგალითად სტეიკი).60% (600 ვტ) – კერძები ყველითა და კვერცხით: ლაზანია, პუდინგი...ვრცლად