როგორ დავჭრათ ხახვი ისე, რომ ცრემლები არ წამოგვივიდეს - ფიზიკოსების ახალი მეთოდი

ხახვი თითქმის ყველა ქვეყნის კულინარიაში ინგრედიენტებს შორის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ადგილს იკავებს, მაგრამ მისი დაჭრისას ძნელია, ცრემლები შეიკავო. ფიზიკოსები ახალ კვლევაში გვთავაზობენ მეთოდს, რომლითაც ამის თავიდან აცილებაა შესაძლებელი.

პირველ რიგში, უნდა ვიცოდეთ, რატომ მოგვდის ცრემლები ამ ბოლქვოვანი ბოსტნეულის დაჭრისას. საქმე ისაა, რომ ამ დროს ჰაერში ცრემლმდენი აეროზოლები იფრქვევა, რომლებიც სინ-პროპანეტულ S-ოქსიდებს შეიცავს. ესაა აქროლადი სითხე, რომელიც თვალებში არსებული ნერვული უჯრედების სტიმულაციას იწვევს. სწორედ ამის შედეგად წარმოიქმნება ცრემლები, მაგრამ თავად აეროზოლის ნაწილაკების მოძრაობის შესახებ აქამდე ბევრი რამ არ ვიცოდით.

უკანასკნელი კვლევის ფარგლებში სპეციალისტებმა ნაწილაკებზე დასაკვირვებელი ველოსიმეტრიისა და ციფრული გამოსახულების კორელაციის ტექნიკები გამოიყენეს, რათა ხახვიდან გაფრქვეული აეროზოლების გადაადგილება შეესწავლათ. ექსპერიმენტისთვის ხახვი შავი საღებავით დაფარეს, რამაც მეცნიერებს გილიოტინის მსგავს საჭრელში ამ ბოსტნეულის გაჭრისას მისი დეფორმაცია და ნაწილაკების გამოთავისუფლება მკაფიოდ დაანახა. მათ ელექტრონული მიკროსკოპით დანების წამახულობაც გააანალიზეს და მათი მოძრაობის სიჩქარეც გაითვალისწინეს. 

აღმოჩნდა, რომ ყველაზე მჭრელი დანებით ხახვის დაჭრისას ყველაზე ნაკლები ნაწილაკი იფრქვეოდა, თანაც ნელა, რადგან ნაკლები ენერგია ჰქონდა. საპირისპირო შემთხვევაში ბოსტნეულის გარსი მეტად მრუდდებოდა, რაც ზეწოლას ზრდიდა და უფრო მეტ აეროზოლს ათავისუფლებდა. დადგინდა, რომ ამ დროს ნაწილაკები ჯერ შიდა წნევის გამო გამოიყოფა, შემდეგ კი ჰაერში ფრაგმენტიზაციის შედეგად. ზოგ ცდაზე აეროზოლი წამში 40 მეტრი სიჩქარითაც კი იფრქვეოდა.

გამოდის, რომ ცრემლმდენი ნაწილაკების თავიდან ასაცილებლად შეძლებისდაგვარად მჭრელი დანა უნდა გამოვიყენოთ, მაგრამ რა როლი აქვს ტემპერატურას? სპეციალისტებმა ხახვი ჯერ მაცივარში მოათავსეს და შემდეგ დაჭრეს, თუმცა ამან აეროზოლების რაოდენობა მხოლოდ გაზარდა. ეს ნიშნავს, რომ საზოგადოებაში გავრცელებული ეს ხერხი ეფექტიანი სულაც არაა.