მარიტა

თამარ ჩიბურდანიძე: თუკი ტრამპი ხელს მოაწერს ამ აქტს, მაშინ ყველა დარწმუნდება, თუ როგორი „მეგობარია“ ამერიკა საქართველოსი

პარტია „ხალხის ძალის“ წევრი თამარ ჩიბურდანიძე აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატის მიერ „MEGOBAR აქტის“ მიღებას სოციალური ქსელით ეხმიანება.ექსპერტის თქმით, ახლა არჩევანი ტრამპზეა - დარჩება თუ არა ამერიკა საქართველოს მეგობრად.ჩიბურდანიძე სვამს კითხვას რა მოხდება იმ შემთხვევაში, თუკი ტრამპი ხელს მოაწერს ამ აქტს? და კითხვას თავადვე პასუხობს „ამერიკაში ვერ შევა რამდენიმე პირი, ხოლო საქართველო ისევ მყარად განაგრძობს სვლას სუვერენული სახელმწიფოსთვის“.„ავტორებმა „მეგობარი აქტის“ შიგთავსი შეცვალეს იმ მიზნით, რომ ბაიდენი ტრამპმა ჩაანაცვლა და იქნებ როგორმე ახალს ხელი მოაწერინონ. არჩევანი ტრამპზეა, რჩება თუ არა საქართველოს მეგობრად ამერიკა?”არ ვისურვებდით იმ ეჭვების გამართლებას, რაც ქართველ ხალხში უკვე რამდენიმე წელია მუსირებს. ეს ეჭვები გამყარებულია ფაქტებით, თუმცა, ხალხისთვის კიდევ ბევრი რამ არ არის ცნობილი, მხოლოდ იმ მიზეზით, რომ საქართველო ბოლომდე უფრთხილდება პარტნიორებთან ურთიერთობებს.კონგრესში დემოკრატების და რესპუბლიკელებიდან მაკკეინის ფრთის წარმომადგენლების ხმები საკმარისი იყო ამ აქტის მისაღებად. დემოკრატები, რომლებიც ბოლო წლებში ომის პარტიად იქცნენ და მაკკეინის ფრთა, რომელიც რეალურად ცალკე პარტიაა რესპუბლიკელებში, გამოირჩეოდნენ ომის ძლიერი და აგრესიული პროპაგანდით, რომელშიც საქართველო არ ჩაერთო. დაუმორჩილებელი და ეროვნულ პრინციპებზე მყარად მდგარი საქართველოს ხელისუფლება მათგან „ჰიბრიდული ომის“ სამიზნე გახდა. დეზინფორმაცია, განსხვავებული აზრისთვის დაბლოკილი სოციალური ქსელი, მართული არასამთავრობოები და მართული კულტურის სფეროს წარმომადგენლები - ეს იყო და არის დღესაც მათი ბრძოლის მთავარი დასაყრდენი.რა მოხდება იმ შემთხვევაში, თუკი ტრამპი ხელს მოაწერს ამ აქტს? ამერიკაში ვერ შევა რამდენიმე პირი, ხოლო საქართველო ისევ მყარად განაგრძობს სვლას სუვერენული სახელმწიფოსთვის.ეს რთული ბრძოლაა, მაგრამ სამართლიანი და აუცილებლად შედეგიანი. ჩვენ ამ გზას გავივლით მშვიდობით და მივაღწევთ იმას, რისთვისაც თაობები სიცოცხლეს სწირავდნენ თავისუფალ, სუვერენულ და ჭეშმარიტად დემოკრატიულ საქართველოს,“ - წერს თამარ ჩიბურდანიძე.

ომი უკრაინაში • 1746026040

უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრი: უკრაინა კვლავ ადასტურებს თავის მზადყოფნას სამშვიდობო მოლაპარაკებებისთვის ნებისმიერ ფორმატში, როგორც კი დაინახავს, რომ რუსეთი ჭეშმარიტად არის მზად მშვიდობისკენ მიმავალი რთული გზისთვის

უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ანდრეი სიბიგამ განაცხადა, რომ უკრაინა კვლავ ადასტურებს თავის მზადყოფნას სამშვიდობო მოლაპარაკებებისთვის ნებისმიერ ფორმატში, როგორც კი დაინახავს, რომ რუსეთი ჭეშმარიტად არის მზად მშვიდობისკენ მიმავალი რთული გზისთვის.„უკრაინა კვლავ ადასტურებს თავის მზადყოფნას სამშვიდობო მოლაპარაკებებისთვის ნებისმიერ ფორმატში, როგორც კი დავინახავთ, რომ რუსეთი ჭეშმარიტად არის მზად მშვიდობისკენ მიმავალი რთული გზისთვის და არა მხოლოდ სამშვიდობო პოპულიზმისთვის ან 9 მაისის აღლუმისთვის ხანმოკლე პროპაგანდისტული ცეცხლის შეწყვეტისთვის.რუსეთს შეუძლია აჩვენოს თავისი ნამდვილი მზადყოფნა სამშვიდობო მოლაპარაკებებისთვის, თუ დათანხმდება ცეცხლის რეალურ შეწყვეტას, სულ მცირე, 30 დღით. თუ რუსეთი მზად არის 60- ან 90-დღიანი ცეცხლის შეწყვეტისთვის, ჩვენც მზად ვართ.რუსეთმა უნდა შეწყვიტოს საუბარი მშვიდობისთვის მზადყოფნაზე და დაიწყოს მოქმედება, უპირობოდ დათანხმდეს ცეცხლის რეალურ და ხანგრძლივ შეწყვეტას. როდესაც იარაღი გაჩუმდება, მოლაპარაკებები შეიძლება დაიწყოს - ნებისმიერ ფორმატში, რომელიც მშვიდობას მოიტანს“, - აღნიშნა უკრაინის საგარეო უწყების ხელმძღვანელმა.

საზოგადოება • 1746003117

ინტერვიუ საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის წევრ-კორესპონდენტ მიხეილ ოკუჯავასთან

საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ფიზიოლოგიისა და მედიცინის განყოფილების წევრ-კორესპონდენტი მიხეილ ოკუჯავა „პრაიმტაიმთან“ ინტერვიუში საუბრობს მედიცინაში აკადემიის როლზე და იმ პრობლემებზე, რომელსაც ფინანსური რესურსის ნაკლებობა იწვევს. მისი თქმით, ქვეყნისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, რომ აკადემიამ ექსპერტული სამუშაოები მეტად გააძლიეროს.მიხეილ ოკუჯავა მიიჩნევს, რომ დაფინანსება ის ბერკეტია, რაც სპეციალისტებს სამშობლოში დარჩენის სურვილს გაუჩენს და შესაბამისად, კადრების გადინებაც შემცირდება. გარდა ამისა, ქვეყანა სხვადასხვა გამოწვევისთვის მეტად მომზადებული და მობილიზებული იქნება.- მედიცინის სფეროში მრავალი რეფორმა ჩატარდა, შეიცვალა ზოგადად ჯანდაცვის სისტემა და ხშირ შემთხვევაში, სამედიცინო დაწესებულებების სტრუქტურა და დანიშნულებაც. როგორ იმოქმედა ყოველივემ საქართველოში მედიცინის დარგში სამეცნიერო-კვლევით საქმიანობაზე?- ნამდვილად, უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში, საქართველოს ჯანდაცვაში და მედიცინაში რევოლუციური ცვლილებები მოხდა. ეს გარკვეული ობიექტური მიზეზებით იყო განპირობებული: მოგეხსნებათ, შეიცვალა ზოგადად სისტემა და ადრე არსებული, ჩამოყალიბებული საბჭოთა ჯანდაცვის მოდელი, რა თქმა უნდა, ვერანაირად მოერგებოდა იმ რეალობას, რომელიც დადგა.ერთის მხრივ, ნამდვილად პოზიტიური ძვრები მოხდა. ჯანდაცვის სფეროში პრივატიზაციის პროცესის დაშვებამ საკმაოდ სწრაფად გამოიღო შედეგები - მოხდა ინვესტორების დაინტერესება, მოძველებული საავადმყოფოების და ამბულატორიების ნაცვლად ჩამოყალიბდა ახალი თანამედროვე ტიპის სამედიცინო დაწესებულებები, რომლებიც, დღესდღეობით, საქართველოს მოსახლეობას ემსახურება.მაგრამ, სისტემურმა ცვლილებებმა, ამავდროულად გარკვეულწილად თავისი უარყოფითი მხარეებიც გამოავლინა. მედიცინა განსაკუთრებული სფეროა და თუკი ზოგიერთები მიიჩნევენ, რომ ეს ჩვეულებრივი ბიზნესია, ასეთი მიდგომა დაუშვებელია. ჩვენ საქმე გვაქვს ადამიანთან და მის ჯანმრთელობასთან, ამიტომ მიდგომაც განსხვავებული უნდა იყოს. სამედიცინო სერვისების ორიენტირება მომგებიანობაზე განაპირობებს ხელოვნურ არჩევითობას და ხშირად ზოგიერთი ისეთი მიმართულების დაკნინებას, რასაც შეიძლება დღეს მყისიერი ფინანსური შედეგი არ მოჰქონდეს, სინამდვილეში კი უდიდეს მნიშვნელობას ატარებდეს დარგის განვითარებისთვის და საბოლოოდ პაციენტების ჯანმრთელობისათვის.მოგეხსენებათ ადრე, სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტების სისტემა არსებობდა, რომელსაც გარკვეული პრობლემური მიმართულებები ჰქონდა. საკმაოდ მნიშვნელოვან სამუშაოებს ასრულებდნენ, იყო ჩამოყალიბებული ფუნდამენტური სამეცნიერო სკოლები და ნამდვილად შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს მედიკოსები თავიანთ დარგებში სათანადო სიმაღლეზე იყვნენ და საერთაშორისო დონის კვლევებს ატარებდნენ. იქნებოდა ეს ნევროლოგია, კარდიოლოგია, რეპროდუქტოლოგია, ქირურგია თუ სხვა მიმართულება, საქართველოს სამედიცინო კვლევით ინსტიტუტებში მუშაობა მოიცავდა როგორც სამკურნალო საქმეს, ასევე, სამეცნიერო მოღვაწეობას. მნიშვნელოვანია, რომ ზოგიერთი დაწესებულება საბჭოთა კავშირის მასშტაბით წამყვან როლს ასრულებდა. მაგალითად, ნევროლოგიის ინსტიტუტს, ეპილეპტოლოგიაში წამყვანი სათაო დაწესებულების როლი ჰქონდა მინიჭებული და ამ მიმართულებით მთელი ქვეყნის მოსახლეობის დიდ ნაწილს ემსახურებოდა. ზოგადად უცხოეთშიც ამგავრი ტიპის ინსტიტუტები, რომლებიც სპეციალიზებული არის ამა თუ იმ სამედიცინო პრობლემაზე და იქ შესაბამისი სიღრმისეულ სამეცნიერო კვლევაც ტარდება, მიჩნეულია ყველაზე მაღალი დონის, ე.წ. მესამეულ ცენტრებად, სადაც კონკრეტული მიმართულებით საუკეთესო სამედიცინო სერვისის მიღება შეიძლება.სამწუხაროდ, ჩვენთან ეს სისტემა შექმნილ თანამედროვე მოდელს ვერ მოერგო. რადგან, როგორც ვთქვით, პრივატიზაცია მოხდა. ბევრმა ადრე არსებულმა სამეცნიერო-კვლევითმა ინსტიტუტმა სახე იცვალა, შეიკვეცა ან გარდაიქმნა ჩვეულებრივ საავადმყოფოდ. ახალ პირობებში კვლევითი კომპონენტი ინვესტორს თუ მფლობელს შედარებით ნაკლებად აინტერესებს. ინვესტორისთვის პირველ რიგში მნიშვნელოვანია დაწესებულება ორიენტირებული იყოს კონიუნქტურული ძირითადი სამედიცინო სერვისების აწყობაზე, მაგრამ ამავე დროს, ეკონომიკურად წამგებიანი არ იყოს.ჩემი აზრით, ამან რამდენიმე ძალიან მნიშვნელოვანი ძვრა გამოიწვია. ერთისმხრივ სამეცნიერო კომპონენტის მოშორებამ განაპირობა ამა თუ იმ პრობლემის შესწავლასა და გადაჭრისადმი სიღრმისეული მიდგომის დაკნინება, ბევრ შემთხვევაში აღარ არსებობს სპეციალიზებული ჯგუფები, ლაბორატორიები, კლინიკური და ექსპერიმენტული მიმართულებების თანამშრომლობის მაგალითები. მეორეს მხრივ, პრივატიზაციის შედეგად შექმნილი მოდელით, გარკვეულწილად მედიცინის სხვადასხვა სპეციალობას შორის კავშირი მოიშალა. მედიცინაში ძალიან ფასეულია აზრთა გაცვლა-გამოცვლა, იქნება ეს პრაქტიკული, თუ სამეცნიერო. მოგეხსენებათ, კონსილიუმი მედიცინის შემადგენელი ნაწილია, ამის გარეშე სწორი დიაგნოზი არ არსებობს, არც სწორი მკურნალობა და, სამწუხაროდ კომერციალიზაციამ, მედიცინის დარგებისა და სპეციალისტების დაქსაქსვა გამოიწვია. ახლა ხშირ შემთხვევაში გვაქვს დაწესებულებები, რომლებიც ორიენტირებულია კონკრეტული სპეციალობის მიმართულებით, მოიცავს გარკვეულ სამედიცინო სერვისებს, მაგრამ, აი ეს კონსილიუმის მოდელი, სადაც მულტიდისციპლინური გარჩევა ხდებოდა ამა თუ იმ პრობლემის, იქნებოდა ეს პრაქტიკული, თუ სამეცნიერო, მოიშალა. თუმცა, არის ურთიერთთანამშრომლობის განვითარების მაგალითებიც, მაგალითად, თოდუას კლინიკაში, დამკვიდრებული გვაქვს ე.წ. ონკოლოგიური საბჭოები - როდესაც სხვადასხვა დარგის სპეციალისტების მიერ ხდება კლინიკური შემთხვევის მრავალმხრივი განხილვა.დღეს უპირატესად ასეთი სიტუაციაა, პრაქტიკულ სამედიცინო საქმიანობაში გარკვეულწილად გვაქვს წარმატებები, მაგრამ ჩვენს სამეცნიერო პოტენციალს ვერ ვიყენებთ. ამ დისბალანსის გამოსწორებაში სახელმწიფოს ნამდვილად შეუძლია დადებითი ცვლილებების შეტანა. ავიღოთ თუნდაც სამედიცინო დაწესებულებების აკრედიტაციის საკითხი, სადაც მოწმდება ინფრასტრუქტურა, ტექნიკური ნორმები, ექიმების მომზადების დონე და ა.შ., შესაძლებელია აქ სამედიცინო პერსონალის კვალიფიკაციის და დაწესებულების შეფასებისას პრიორიტეტი მიეცეს სამეცნიერო-კვლევით სამუშაოში ჩართულობას. იგივე მიდგომები შესაძლებელია გამოყენებული იქნას ე.წ. უწყვეტი სამედიცინო განათლების მოთხოვნებშიც. აღნიშნული არ უნდა მოიცავდეს მხოლოდ შესაბამისი სასწავლო კურსების აუცილებელ გავლას, არამედ ასევე განსაკუთრებულად მაღალ ქულებს უნდა ანიჭებდეს ექიმებს, რომლებიც სამეცნიერო პუბლიკაციებს აქვეყნებენ, გამოდიან მოხსენებებით საერთაშორისო სამეცნიერო ფორუმეზე. ეს სწრაფად მოახდენს კვლევითი სამუშაოს მნიშვნელობის ზრდას.აშკარაა ჰოსპიტალურ სექტორში სახელმწიფოს მეტად აქტიურად ჩართვის აუცილებლობა. დღეს, სამედიცინო დაწესებულებების 95% კერძოა, შესაბამისად სახელმწიფო არ ფლობს ისეთ ძლიერ ინსტრუმენტებს, როგორიც საჭიროა სამედიცინო მეცნიერებების განვითარებისთვის. ალბათ, საჭიროა, სახელმწიფოს დაქვემდებარებაში ჰქონდეს რამდენიმე დაწესებულება, სადაც გათვალისწინებული იქნება ის პრობლემები, რომლებიც ჩვენი ქვეყნისთვის აქტუალურია - იქნება ეს კონკრეტული დაავადებების ეტიო-პათოგენეზის შესწავლა, თუ ახალი მკურნალობის მეთოდების დანერგვა. ცოტა ხნის წინ, პანდემიის დროს, ჩვენ ასეთი პრობლემის წინ დავდექით - სახელმწიფო იძულებული გახდა, გამოეყენებინა პრივატული სექტორი იმისათვის, რომ პანდემიას გამკლავებოდა, შექმნილ პირობებში ეს ბუნებრივიც და გარდაუვალიც იყო. მაგრამ ძლიერი კვლევითი ბაზის არსებობა ალბათ დაგვეხმარებოდა ბევრი შეცდომა აგვეცილებინა თავიდან რაც დაავადების მართვისას ხდებოდა. აღნიშნული ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება, რომ გარკვეული საფუძველი შეიქმნას როგორც სამედიცინო სერვისების სრულყოფისათვის, ასევე ექიმების კვალიფიკაციის ამაღლებისთვის.შეუძლებელია, მედიცინა მეცნიერების გარეშე არსებობდეს. არ შეიძლება ჩვენ მხოლოდ უცხოეთიდან შემოსული მზა პროდუქტის მომხმარებელი ვიყოთ, იქნება ეს მკურნალობის და დიაგნოსტიკური მეთოდი, სამკურნალწამლო საშუალება, ტექნოლოგია და ა.შ. ჩვენ თუ ამ მიმართულებით რაღაც არ განვავითარეთ, თუ არ ვიმუშავეთ, საბოლოო ჯამში მაღალი დონის მედიცინას ვერ მივიღებთ.- რა როლი შეიძლება ჰქონდეს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულ აკადემიას ჩვენს ქვეყანაში სამედიცინო მეცნიერებების განვითარებაში და სამეცნიერო კვლევების ხელშეწყობაში?- მოგეხსენებათ, რომ მეცნიერებათა აკადემია ერთი მხრივ, მეცნიერების დარგში სხვადასხვა მიმართულებით არის მთავრობისა და სახელმწიფოს მრჩეველი და მეორე მხრივ, აკადემიას აქვს საექსპერტო როლი. ის აფასებს სახელმწიფოში მიმდინარე კვლევების (იქნება ეს უმაღლესი სასწავლებლებში, თუ დამოუკიდებელ სამეცნიერო კვლევითი ცენტრებში მიმდებარე სამუშაოს) სამეცნიერო ღირებულებას, ხდება ყოველწლიური ანგარიშების ანალიზი და შესაბამისი დასკვნების გამოტანა.ადრე არსებული აკადემიის კვლევითი ინსტიტუტების სისტემა, რა თქმა უნდა, დღევანდელობას ვერ მოერგება, ამას სულ სხვა ფინანსური საფუძველი სჭირდება, რაც მაშინ საბჭოთა კავშირში სხვაგვარად იყო ორგანიზებული. ჩემი აზრით, დღეს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულმა აკადემიამ კიდევ მეტად უნდა გააძლიეროს ექსპერტული სამუშაო, სხვადასხვა დაწესებულების, მკლევართა ჯგუფების ან კონკრეტული მეცნიერების სამეცნიერო საქმნიანობის შეფასება. სამწუხაროდ, მეცნიერებათა აკადემიას არ აქვს დიდი ფინანსური რესურსები, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია დაფასებული იყოს ექსპერტთა აზრით საყურადღებო სამუშაო. აკადემიაში არის შესაბამისი სახელობითი პრემიები: მაგ. ივანე თარხნიშვილის სახელობის, ან ივანე ბერიტაშვილის სახელობის, რაც გამოარჩევს ამა თუ იმ მკვლევრის ნამუშევარს და ამ თვალსაზრისით, ეს ჩვენი მეცნიერებისთვის ძალზე საპატიო აღიარებაა. ასევე მნიშვნელოვანი იქნება, თუკი მეცნიერებათა აკადემია საექსპერტო შეფასებების საფუძველზე ყოველწლიურად დაასახელებს ყველაზე წარმატებულ სამეცნიერო ცენტრს ან ჯგუფს მეცნიერების სხვადასხვა მიმართულებით. ეს რა თქმა უნდა ძალიან მაღალი შეფასება და წახალისება იქნება მკვლევართათვის.ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულ აკადემიაში არსებობს პრობლემური საბჭოები, მუდმივმოქმედი კომისიები, ასეთივე არის სამედიცინო-ბიოლოგიურ მეცნიერებათა საკოორდინაციო მეთოდოლოგიური საბჭო, სადაც დარგის ესა თუ ის აქტუალური საკითხი განიხილება. იქნება ეს, დაწყებული ტრანსპლანტოლოგიიდან, დამთავრებული ონკოლოგიის, თუ კარდიოლოგიის საკითხებით. ეს არის მაღალი დონის ასპარეზი, სადაც საქართველოში მიმდინარე კვლევები და სამედიცინო მიღწევები წარმოჩნდება სხვადასხვა მიმართულების პროფესიონალთა წინაშე. სწორედ ამგვარ შეკრებებს აქვს სამეცნიერო კონსილიუმის სახე. ჩემი აზრით, უაღრესად მნიშვნელოვანია, რომ აკადემიამ ეს საქმიანობა კიდევ უფრო გააძლიეროს და შემდგომ უკვე, მთავრობას უშუამდგომლოს და გამოარჩიოს ის კვლევები, რომელიც აკადემიის ექსპერტთა და საბჭოს წევრთა აზრით, საქართველოსთვის მეტად ღირებულია.თუკი, სამომავლო პერსპექტივებზე ვისაუბრებთ, ალბათ მაინც გარკვეული სამუშაოა ჩასატარებელი, რომ გაძლიერდეს და განვითარდეს სახელმწიფოს დაქვემდებარებაში არსებული სამეცნიერო ცენტრები. უნდა ითქვას, რომ რეფორმების შედეგად მეცნიერების გადანაწილებამ უნივერსიტეტების წიაღში სამეცნიერო პოტენციალის გაძლიერება არ გამოიწვია. აშკარაა, რომ ქვეყანას სჭირდება ძირითად მიმართულბებში: საინჟინრო-ტექნოლოგიურ, საბუნებისმეტყველო და ჰუმანიტარული მეცნიერებების სახელმწიფო ცენტრების არსებობა. აღიშნულში მეცნიერებათა აკადემია აქტიურად უნდა იყოს ჩართული და როგორც მთავრობის მრჩეველმა უნდა ხელი შეუწყოს პერსპექტიული მიმართულებების დასახვას და შემდგომი სამუშაოს შეფასებას. მოგეხსენებათ, უმაღლეს სასწავლებლებთან არსებულ სამეცნიერო ერთეულებთან ერთად დღეისათვის მედიკობიოლოგიურ დარგში ორი სამეცნიერო დამოუკიდებელი ცენტრია: ი. ბერიტაშვილის ბიომედიცინის ექსპერიმენტული ცენტრი და გ. ელიავას სახელობის ბაქტერიოფაგიის, მიკრობიოლოგიისა და ვირუსოლოგიის ინსტიტუტი. ნამდვილად საამაყოა, რომ საქართველო ამგვარი მდიდარი ტრადიციების მქონე, მსოფლიოში აღიარებული სამეცნიერო სკოლების სამშობლოა. ეს პოტენციალი მაქსიმალურადაა გამოსაყენებელი და მეტად განსავითარებელი. გასაძლიერებელია კლინიკების თანამშრომლობა ფუნდამენტური მეცნიერებების ცენტრებთან და ერთობლივი ე.წ. ტრანსლაციური კვლევების დანერგვა. მეცნიერებათა აკადემიის მხრიდან ექსპერტულ შეფასებასთან ერთად მნიშვნელოვანი იქნება, თუკი სამომავლოდ ფინანსური რესურსები იმის საშუალებას მოგვცემს, რომ შესაძლებელი გახდეს, გამორჩეული კვლევების აკადემიის მხრიდან პრემიის სახით წახალისება.ყოველ ჩვენგანს გათავისებული უნდა ჰქონდეს, რომ ადგილობრივი სამეცნიერო კვლევები ქვეყნის არსებობის, უსაფრთხოების და კეთილდღეობის საფუძველია. მაგ. ქვეყანაში არ შეიძლება არ წარმოებდეს კვლევები სხვადასხვა დაავადებასთან ასოცირებული გენოტიპების შესწავლაზე, აქტუალური ინფექციების, არაგადამდები დაავადებების გავრცელების და პრევენციის, ადგილობრივი ანტიბიოტიკორეზოსტენტობის და სხვა მრავალი მიმართულებებით. ამგვარი სამუშაო ქართველ მეცნიერთა პრეროგატივაა. ამავდროულად სხვადასხვა მიმართულების ტრადიციული ძლიერი სამეცნიერო სკოლების (მაგ. ნეიროფიზიოლოგიის, მორფოლოგიის, ფსიქოლოგიის და სხვ.) შენარჩუნება, ხელშეწყობა და განვითარება ჭეშმარიტად ეროვნული საქმეა. თითოეული მიმართულებით აღმშენებლობა ათწლეულების განმავლობაში ჩვენი სახელოვანი მეცნიერების დაუღალავი შრომის და მრავალი წარმატების შედეგია. უნდა ვიცოდეთ, რომ არის მარტივი კავშირი ცოდნის და მეცნიერების სხვადასხვა საფეხურს შორის, თუკი ჩვენ არ ვიღვწით მეცნიერების უმაღლესი მწვერვალებისკენ, ამით ვაკნინებთ ზოგადად მიმართულებას და ბოლოს ვასრულებთ იმით, რომ დარგის სპეციალისტი საერთად აღარ გვყავს.შეიძლება ითქვას, რომ მეცნიერებათა აკადემიას ძალუძს და მუშაობს, რომ გამოარჩიოს საქართველოსთვის აქტუალური კვლევითი მიმართულებები. მისი კომპეტენციაა შემდგომ, ეს განსახილველად გადასცეს მთავრობას, რომ ამაზე შესაბამისი ქმედითი რეაგირება მოხდეს. ამიტომ აკადემიის როლი ძალიან მნიშვნელოვანია.- ახალგაზრდა სპეციალისტთა მომზადება, მათ შორის მედიცინაში, ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი საკითხია. არც თუ იშვიათად, კვლევითი სამუშაოთი დაინტერესებული პირები კარიერის გაგრძელებას საზღვარგარეთ ცდილობენ. რა გზებითაა შესაძლებელი, სამეცნიერო კადრების გადინების პრობლემის მოგვარება?- ეს ძალზედ საყურადღებო თემაა, მით უმეტეს, მედიცინაში. სამწუხაროდ, ძალიან კარგი კადრები გაედინებიან. ეს განსაკუთრებით მტკივნეულად თეორიულ დისციპლინებში ხდება. იმიტომ, რომ აქ ძალიან მწირი დაფინანსებაა.თეორიული დარგებიდან (ფუნდამენტური ნეირომეცნიერება, ნეიორობიოლოგია) ბევრი ჩვენი თანამემამულეა წასული და დასავლეთის საუკეთესო ცენტრებში წარმატებული სპეციალისტები არიან.რა თქმა უნდა, პირველი პრობლემა არის დაფინანსება. გარკვეული საბაზისო ფინანსური საფუძველი უნდა იყოს იმისათვის, რომ ახალგაზრდა პირმა ამ დარგში მუშაობის ინტერესი არ დაკარგოს. ამ მიმართულებით, ძალიან მნიშვნელოვანია მეცნიერებათა აკადემიის დაწესებული სტიპენდიები, მოგეხსენებათ, რომ სტიპენდიატი სხვადასხვა დარგში შესაბამისი კონკურსის გავლით შეირჩევა. ამგვარი სასტიპენდიო პროგრამა მნიშვნელოვანია იმისათვის, რომ ახალგაზრდა დაინტერესებული იყოს, დარჩეს საქართველოში და აქ გააგრძელოს მუშაობა თავის სფეროში. არსებობს გარკვეული დაფინანსების საშუალებები რუსთაველის ფონდის მხრიდანაც, ახალგაზრდა მეცნიერების საგრანტო კონკურსი, ასევე, არის დოქტორანტებისთვის შესაბამისი პროგრამა, რაც ახალგაზრდა მკვლევრების დახმარებას მოიცავს, თუმცა, რა თქმა უნდა, ყოველივე ეს საკმარისი არ არის. გარდა ასეთი საკონკურსო პროგრამებისა, უნდა იყოს საბაზისო ფინანსური საფუძველი იმისთვის, რომ ახალგაზრდა თეორიულ დარგში მუშაობით დაინტერესდეს.გარკვეულ მაგალითად შეგვიძლია ავიღოთ ჩვენს მეზობელ ქვეყნებში არსებული ახალგაზრდების სამშობლოში დაბრუნების პროგრამების გამოცდილება. იყო ასეთი მიზნობრივი სახელმწიფო გრანტები, შუა აზიის ქვეყნებში, ასევე თურქეთში, როდესაც ახალგაზრდა სპეციალისტს მიზნობრივად უშვებდნენ საზღვარგარეთის წამყვან ცენტრებში გამოცდილების მისაღებად. შემდგომ, ის ვალდებული იყო, დაბრუნებულიყო და სამშობლოში ემუშავა. ამან შექმნა საფუძველი, რომ ესა თუ ის დარგი ამ ქვეყნებში განვითარებულიყო. ამგვარი მაგალითი შეიძლება იყოს თურქეთში მედიცინის განვითარების ახალი ტალღა, რომელიც ჩვენს თვალწინ მოხდა.მეც გარკვეულწილად გავიარე ე.წ. „თერგდალეულების“ მსგავსი გზა. გერმანიაში ვმუშაობდი, ხანგრძლივად ვიყავი იქ გერმანიის აკადემიური გაცვლის პროგრამით, მქონდა შეთავაზება, რომ დავრჩენილიყავი, მაგრამ ბედნიერი ვარ, რომ დავბრუნდი. საერთაშორისოდ წარმატებულ დაწესებულებაში ვმუშაობ, დარგში, რომელიც ჩემთვის საინტერესოა და ძალიან მიხარია, რომ ეს მიმართულება დღეს საქართველოში არის ისეთ დონეზე, როგორიც მედიცინის სფეროში წამყვან ქვეყნებშია.ხაზგასასმელია, რომ დღეს ნამდვილად გულანთებული და დაინტერესებული ახალგაზრდები გვყავს. სადოქტორო ნაშრომებს ვხელმძღვანელობ და ხშირ შემთხვევაში, ეს საქმიანობა მათ ენთუზიაზმზეა დაფუძნებული, მათ კვლევის და საგნის მიმართ ინტერესზე.ერთი მომენტია, რაც ცოტა გაუგებარია დღევანდელი ახალგაზრდებისთვის, თუკი სადოქტორო პროგრამებზე ვსაუბრობთ, სამწუხაროდ ჩვენთან ესეც შეიცვალა და ცოტა შეიძლება გაუფასურდა კიდეც. ადრე, აკადემიური ხარისხის ორსაფეხურიანი სისტემა არსებობდა, რაც გარკვეულწილად, გერმანულ მოდელზე იყო დაფუძნებული. გერმანიაშიც ორი საფეხურია პროფესორის წოდებამდე - ე.წ. პრომოცია და შემდგომ, ჰაბილიტაცია. ჩვენთან მხოლოდ ერთსაფეხურიანი აკადემიური დოქტორის ხარისხის შემოღებით ამ მიმართულებით საქმიანობამ უფრო მეტად საგანმანათლებლო პროგრამის სახე მიიღო და არა სამეცნიერო კვლევითი პროექტების. ბაკალავრის ან მაგისტრის წოდების შემდეგ, ზოგი ისე უყურებს, რომ დოქტორანტურა ახალი საფეხურია, რომ რაღაც ცოდნა შეიძინოს. მაგრამ სადოქტორო ნაშრომზე მუშაობა არ არის მხოლოდ ცოდნის შეძენა, პირველ რიგში ეს არის სამეცნიერო კვლევა. რა თქმა უნდა, ამ კვლევის დროს ახალ ცოდნას იღებ, მაგრამ კვლევითი კომპონენტი უნდა იყოს წამყვანი. ამიტომ, თუკი ახალგაზრდა სპეციალისტებზე ვსაუბრობთ, ყოველთვის სჯობს, რომ გარკვეული კვლევითი გამოცდილება ჰქონდეს და მერე გადადგას ნაბიჯი დოქტორანტურისკენ.საჭიროა დოქტორის ხარისხს მეტი მნიშვნელობა მიენიჭოს. მიმაჩნია, რომ მეცნიერებათა აკადემიას შეუძლია სწორედ ამაშიც ითამაშოს მნიშვნელოვანი როლი. მოგეხსენებათ, დღესდღეობით, ყოველ უმაღლეს დაწესებულებას, რომელსაც აკრედიტებული პროგრამა აქვს სადოქტორო საფეხურისა, შეუძლია, აკადემიური დოქტორის წოდების მინიჭება. დაცული დისერტაციების დონე ნამდვილად არ არის ყოველთვის მაღალი სტანდარტების შესაბამისი. ხომ არ სჯობს, არსებობდეს უმაღლეს დაწესებულებებს შორის საბჭო, სადაც მოხდება დისერტაციის დასაცავად წარმოდგენილი ნაშრომების განხილვა. აკადემია აქაც შეძლებდა საექსპერტო-სათათბირო როლის აღებას. საქართველოს ჯანდაცვა და მედიცინა მრავალი გამოწვევის წინაშე დგას. რა პრობლემატიკა და მიმართულება მიგაჩნიათ აქტუალურად, რასაც სახელმწიფოს მხრიდან განსაკუთრებული ყურადღება ესაჭიროება?- ბოლო ათწლეულებში, მხოლოდ საქართველოში არა, ზოგადადაც, გარკვეული დარგები უფრო სწრაფად განვითარდა და ამით ჯანდაცვის სფეროში შედარებით ის პრობლემები მოგვარდა, რომელიც მანამდე ძალიან აქტუალური იყო. მაგალითად, დიდი პროგრესია კარდიოლოგიაში, დაინერგა ახალი ინტერვენციული მეთოდები, სრულიად სხვა დონეზე ავიდა კარდიოქირურგია. მანამდე, ასეთი შესაძლებლობები არ იყო. ძალიან სასიხარულოა, რომ საქართველოშიც, ამ მხრივ, წარმოუდგენელი წინსვლა გვაქვს. ამიტომ ის დაავადებები, რომელიც სახელმწიფოსთვის აქტუალობით ნომერ პირველი იყო ადრე და ეს იყო გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები, დღეს არსებული მკურნალობის მეთოდებით და პლუს იმით, რომ აქტიურად ხდება პრევენციული მეთოდების აქტუალიზაცია და პროპაგანდა, ცოტა უკან დაიწია. ეს ძალიან სასიხარულოა, მაგრამ ამ ფონზე მეტად აქტუალური ხდება ონკოლოგიურ დაავადებებთან ბრძოლა და ამას ჩვენ ყოველდღიური ჩვენი საქმიანობით ვხედავთ. იმ დაწესებულებაში, სადაც მე ვმუშაობ, ერთ-ერთი როგორც სამედიცინო, ასევე კვლევითი თემატიკა სწორედ ონკოლოგიაა. ეს რა თქმა უნდა, არის საჭირბოროტო და სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის პრობლემა, რასაც საბედნიეროდ შესაბამისი ყურადღება ექცევა ჩვენი ქვეყნის ჯანდაცვის სისტემის მხრიდან. მეორე, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია და შედარებით ყურადღების მიღმაა, ეს არის დეგენერაციული დაავადებები. ამ შემთხვევაში, ცენტრალური ნერვული სისტემის დეგენერაციულ დაავადებებზე ვსაუბრობ, რომელიც წინა პლანზე მოდის ქვეყნის პოპულაციის საშუალო ასაკის მატებასთან ერთად. ძალიან კარგია, რომ სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა იმატებს, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს ჩვენ უფრო ეფექტურად ვებრძვით, მაგრამ ამ დროს აქტუალური ხდება ის დაავადებები, რომლებიც ასაკთანაა დაკავშირებული. დღესდღეობით, ეს ნამდვილად მნიშვნელოვანი თემაა. ისევ და ისევ, ვთვლი, რომ ეს მარტო პრაქტიკულ საქმიანობას არ მოიცავს, ამ მიმართულებით სამეცნიერო კვლევებიც აუცილებელია. ამ განხრით ჩვენც ვმუშაობთ, კოლეგა ნევროლოგებთან ერთად შევისწავლით თავის ტვინის დეგენერაციული დაავადებების ადრეულ ტომოგრაფიულ და კლინიკურ მარკერებს. - ტექნოლოგიურმა რევოლუციამ და კომპიუტერული მეცნიერების უკანასკნელმა მიღწევებმა დიამეტრიულად შეცვალა სხვადასხვა დარგი და ხშირად, ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრებაც. რა პერსპექტივები ისახება მედიცინაში ახალი ტექნოლოგიების და ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებასთან დაკავშირებით?- ნამდვილად, ახალმა ტექნოლოგიებმა მედიცინა რევოლუციურად შეცვალა. განსაკუთრებით, ისეთ დარგში, როგორიც არის რადიოლოგია. არ შეიძლება, არ ვახსენო პიროვნება, რომლის სახელსაც ატარებს ეს დაწესებულება, სადაც ჩვენ დღეს ვიმყოფებით, აკადემიკოსი ფრიდონ თოდუა, რომელიც 1991 წელს დაბრუნდა სამშობლოში და შეიძლება ითქვას, დარგს ახალი სიცოცხლე შესძინა. მანამდე, რადიოლოგია საქართველოში, ძირითადად, კარგად ნაცნობ მეთოდებს მოიცავდა. მან დანერგა თანამედროვე კომპიუტერული ტომოგრაფია და შემდგომ, მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია საქართველოში, ამ პიონერულ მოძრაობაში გარკვეულ მონაწილეობას მეც ვიღებდი.ამას ხშირად ვამბობ და მინდა, ახლაც გავიმეორო - ჩემი აზრით, ბატონმა ფრიდონმა არა მარტო რადიოლოგია განავითარა, მან ასევე ბიძგი მისცა სხვადასხვა კლინიკურ დარგს საქართველოში, რომ ფეხი აებათ ახალი მიდგომებისთვის. ონკოლოგია, ნევროლოგია, ნეიროქირურგია და სხვა მიმართულებები სრულიად გარდაიქმნა და დღეს წარმოუდგენელია სხივური დიაგნოსტიკის მეთოდების გარეშე. ამ გამოკვლევებით სრულიად ახალი ინფორმაცია მივიღეთ. შეგვიძლია მიკროსტრუქტურულ დონემდე დავიდეთ და მკურნალ ექიმს დავეხმაროთ როგორც დიაგნოზის დასმაში, ასევე მკურნალობის ეფექტურობის შეფასებაში. ამ თვალსაზრისით, მედიცინაში ნამდვილად გადატრიალების მომსწრენი ვართ.თუკი გადავხედავთ რა სწრაფად მოხდა ტექნოლოგიური ნახტომი, ძველი დიაგნოსტიკური აპარატებიდან თანამედროვე ტომოგრაფიულ მეთოდებამდე, ადვილად წარმოსადგენია, რომ მომავალ 20-30 წელიწადში რადიოლოგია კიდევ უფრო მნიშვნელოვან პროგრესს განიცდის. ტენდენცია უკვე ჩანს, ჩვენ დავდივართ მოლეკულურ დონეზე, ვსწავლობთ ნივთიერებათა ცვლის ნატიფ ძვრებს, რომელიც შეიძლება ამა თუ იმ პათოლოგიის დროს განვითარდეს. აუცილებლად მეტად წინ წავალთ ე.წ. ფუნქციური კვლევების თვალსაზრისით, რასაც დღესაც ვაკეთებთ თავის ტვინის უმაღლესი ფუნქციების შესწავლისას. არაინვაზიურად, რაც მთავარია - ყოველგვარი დამატებითი ჩარევის, მავნებელი გამოსხივების გარეშე ხდება ჩვენი ორგანიზმიდან ინფორმაციის აკრეფა. ჩემი აზრით, ეს დარგი სულ უფრო მეტად გაძლიერდება და საბოლოო ჯამში ყოველივე ეს დაეხმარება დაავადებათა დიაგნოსტიკას და პაციენტების მკურნალობას.რაც შეეხება კომპიუტერული მეცნიერების პროგრესს, ეს უკვე დღევანდელობაა ზოგადად მედიცინაში, მით უმეტეს, რადიოლოგიაში. ჩვენ უკვე ვიყენებთ ხელოვნურ ინტელექტს. ძალიან დიდი სჯა-ბაასი იყო იმაზე, რომ ხელოვნური ინტელექტი ექიმ-რადიოლოგს შეცვლის. ამისგან ჯერ ძალიან შორს ვართ, მაგრამ ახალი ტექნოლოგიები და კომპიუტერული ალგორითმები ჩვენთვის ძალიან დიდი დამხმარეა. ხელოვნური ინტელექტის მეშვეობით, პირველ რიგში, ვითავისუფლებთ თავს გარკვეული განმეორებადი, დამღლელი მოქმედებისგან. ეს ბევრად უფრო ადვილად შეუძლია გააკეთოს მანქანამ - მოცულობის დაანგარიშება, შედარება სუბმილიმეტრულ დონეზე, შეიცვალა თუ არა დაზიანების კერა, ნატიფი სტრუქტურა და ა.შ.. რა თქმა უნდა, ადამიანი ისე ზუსტად ვერ გაზომავს, როგორც შესწავლის შემდგომ ეს შეუძლია მანქანას.დღესდღეობით, ხელოვნური ინტელექტის გამოყენება შესაძლებელია რაოდენობრივი ანალიზისათვის და ეს კიდევ უფრო დაიხვეწება. მეორე რაც ასევე უკვე დანერგილია რადიოლოგიაში - ახალი მეთოდები გამოსხივების დოზის შემცირების საშუალებას გვაძლევს. მანქანური ალგორითმებით ჩვენ შეგვიძლია კომპიუტერს შევასწავლოთ, როგორია გამოსახულება იმ შემთხვევაში, თუ ვიყენებთ ნაკლებ გამოსხივებას და როგორი იქნებოდა, თუკი გამოვიყენებდით ჩვეულებრივ დოზას და ამის საფუძველზე შეგვიძლია შესაბამისი ხარისხიანი სურათის მიღება.ასევე, მოგეხსნებათ, მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია ცოტა ხანგრძლივი გამოკვლევაა და ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმებით შესაძლებელი გახდა, გამოკვლევის დროის შედარებით შემოკლება.ერთი შეიძლება დანამდვილებით ითქვას, რომ ხელოვნური ინტელექტი იქნება ძლიერი დამხმარე ექიმებისთვის პაციენტების ჯანმრთელობის სადარაჯოზე. ერთის მხრივ ის გააადვილებს დიდი მოცულობის და რუტინული მონაცემების დამუშავებას და მეორეს მხრივ გამოყენებული იქნება პაციენტების უსაფრთხოების და კომფორტის გასაუმჯობესებლად. რა თქმა უნდა, კომპიუტერი ვერ შეცვლის ექიმს და იმ აუცილებელ ადამიანურ კონტაქტს, რომელიც პაციენტსა და მკურნალს შორის უნდა იყოს.

საზოგადოება • 1745734128

მორწმუნეები მას განსაცდელის, სულიერი და ხორციელი უძლურების დროს იღებენ... - რა რიტუალი სრულდება ტაძრებში კვირაცხოვლობას

აღდგომის ბრწყინვალე შვიდეული გვირგვინდება კვირიაკით, რომელსაც ეწოდება კვირაცხოვლობა, ანუ ახალი კვირა, იგივე აღდგომის განახლება. ამ დღიდან მოყოლებული, ყოველი კვირა დღე აღდგომის დღესასწაულია.იცვლება მისალმების წესიც: აღდგომიდან 40 დღის განმავლობაში ქრისტიანები შეხვედრისას „გამარჯობის“ ნაცვლად ერთმანეთს ახარებენ: „ქრისტე აღსდგა“ — „ჭეშმარიტად!“ „ჭეშმარიტად აღსდგა!“ „ჭეშმარიტად აღსდგა ქრისტე!“კვირაცხოვლობას ტაძრებში დაჭრილი არტოსი – საგანგებოდ გამომცხვარი პური რიგდება, რომელიც აღდგომის დღიდან მთელი ბრწყინვალე შვიდეულის მანძილზე ეკლესიებში კანკელის წინ პატარა მაგიდაზე დევს და დიდი მადლით იმოსება. მორწმუნეები მას განსაცდელისას, სულიერი და ხორციელი უძლურების დროს იღებენ.

რჩევები • 1745440573

ბრწყინვალე შვიდეულში ყველა დღე მადლითაა სავსე - რას ვკითხულობთ დილა-საღამოს

ახლა ბრწყინვალე შვიდეულია. მსგეფსია. მისი თითოეული დღე განსაკუთრებული მადლითაა აღსავსე. ამბობენ, რომ ამ კვირაში ლოცვას კიდევ უფრო დიდი ძალა აქვს და ის პირდაპირ ღმერთამდე ადის...ბრწყინვალე შვიდეულის ყოველ დღეს ტაძრებში სადღესასწაულო ლიტურგია სრულდება და მორწმუნეებს ზიარების მიღების შესაძლებლობა აქვთ.ბრწყინვალე შვიდეულში ყველა საეკლესიო წესს განსაკუთრებული ელფერი აქვს.წირვა-ლოცვა მხოლოდ ამ კვირისთვის დამახასიათებელი რიგით სრულდება, განსხვავებულია მიცვალებულის წესის აგება, ცვლილებაა ყოველდღიურ ლოცვებშიც.ბრწყინვალე შვიდეულში არ იკითხება ფსალმუნები, პარაკლისები, დაუჯდომელი ლოცვები, ხოლო დილა-საღამოს ლოცვების ნაცვლად იკითხება პასექის ჟამნი. (პასექის ჟამნი ლოცვანში მოძებნეთ.)ამ კვირაში ზიარებისათვის მომზადებაც შემსუბუქებულია: მარხვის დაცვა არაა საჭირო, ხორცის მიღება თვით ზიარების წინ დღესაც კი შეიძლება.იცვლება მისალმების წესიც: აღდგომიდან 40 დღის განმავლობაში ქრისტიანები შეხვედრისას „გამარჯობის“ ნაცვლად ერთმანეთს ახარებენ: "ქრისტე აღსდგა" — „ჭეშმარიტად!“ „ჭეშმარიტად აღსდგა!“ „ჭეშმარიტად აღსდგა ქრისტე!“აღდგომის ბრწყინვალე შვიდეული გვირგვინდება კვირიაკით, რომელსაც ეწოდება კვირაცხოვლობა, ანუ ახალი კვირა, ანუ აღდგომის განახლება. ამ დღიდან მოყოლებული, ყოველი კვირა დღე აღდგომის დღესასწაულია.კვირაცხოვლობას ტაძრებში დაჭრილი არტოსი – საგანგებოდ გამომცხვარი პური რიგდება, რომელიც აღდგომის დღიდან მთელი ბრწყინვალე შვიდეულის მანძილზე ეკლესიებში კანკელის წინ პატარა მაგიდაზე დევს და დიდი მადლით იმოსება. მორწმუნეები მას განსაცდელისას, სულიერი და ხორციელი უძლურების დროს იღებენ.

საზოგადოება • 1745251325

როგორ უნდა მიესალმონ მორწმუნე ადამიანები ერთმანეთს 40 დღის განმავლობაში

აღდგომის ბრწყინვალე შვიდეული გვირგვინდება კვირიაკით, რომელსაც ეწოდება კვირაცხოვლობა, ანუ ახალი კვირა, ანუ აღდგომის განახლება. ამ დღიდან მოყოლებული, ყოველი კვირა დღე აღდგომის დღესასწაულია.დღეიდან, აღდგომის მეორე დღეს მორწმუნეებისთვის ბრწყინვალე შვიდეული, ანუ მსგეფსი დაიწყო. მისი თითოეული დღე განსაკუთრებული მადლითაა აღსავსე.საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია ბრწყინვალე შვიდეულის ორშაბათს საფლავთა კურთხევას აღნიშნავს.ამ დღეს მორწმუნეები მიცვალებულთა საფლავებზე გადიან, რათა უფლის აღდგომა მათაც ახარონ. ტრადიციის მიხედვით, მათ თან პასკა და წითელი კვერცხები მიაქვთ.ბრწყინვალე შვიდეულის ყოველ დღეს ტაძრებში სადღესასწაულო ლიტურგია სრულდება და მორწმუნეებს ზიარების მიღების შესაძლებლობა აქვთ.ბრწყინვალე შვიდეულში ყველა საეკლესიო წესს განსაკუთრებული ელფერი აქვს.წირვა-ლოცვა მხოლოდ ამ კვირისთვის დამახასიათებელი რიგით სრულდება, განსხვავებულია მიცვალებულის წესის აგება, ცვლილებაა ყოველდღიურ ლოცვებშიც.ბრწყინვალე შვიდეულში არ იკითხება ფსალმუნები, პარაკლისები, დაუჯდომელი ლოცვები, ხოლო დილა-საღამოს ლოცვების ნაცვლად იკითხება პასექის ჟამნი.ამ კვირაში ზიარებისათვის მომზადებაც შემსუბუქებულია: მარხვის დაცვა არაა საჭირო, ხორცის მიღება თვით ზიარების წინ დღესაც კი შეიძლება.იცვლება მისალმების წესიც: აღდგომიდან 40 დღის განმავლობაში ქრისტიანები შეხვედრისას „გამარჯობის“ ნაცვლად ერთმანეთს ახარებენ: „ქრისტე აღსდგა“ — „ჭეშმარიტად!“ „ჭეშმარიტად აღსდგა!“ „ჭეშმარიტად აღსდგა ქრისტე!“აღდგომის ბრწყინვალე შვიდეული გვირგვინდება კვირიაკით, რომელსაც ეწოდება კვირაცხოვლობა, ანუ ახალი კვირა, ანუ აღდგომის განახლება. ამ დღიდან მოყოლებული, ყოველი კვირა დღე აღდგომის დღესასწაულია.კვირაცხოვლობას ტაძრებში დაჭრილი არტოსი – საგანგებოდ გამომცხვარი პური რიგდება, რომელიც აღდგომის დღიდან მთელი ბრწყინვალე შვიდეულის მანძილზე ეკლესიებში კანკელის წინ პატარა მაგიდაზე დევს და დიდი მადლით იმოსება. მორწმუნეები მას განსაცდელისას, სულიერი და ხორციელი უძლურების დროს იღებენ.

საზოგადოება • 1745221835

რომელი ლოცვები აღარ იკითხება ბრწყინვალე შვიდეულში

საზოგადოება • 1745167560

რომელი ლოცვები იკითხება ბრწყინვალე შვიდეულის კვირაში

საზოგადოება • 1745094000

სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის სააღდგომო ეპისტოლე

სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის, მცხეთა-თბილისის მთავარეპისკოპოსის და ბიჭვინთისა და ცხუმ-აფხაზეთის მიტროპოლიტ ილია II-ის სააღდგომო ეპისტოლე:„საქართველოს წმინდა მართლმადიდებელი ეკლესიის წევრთ, მკვიდრთ ივერიისა და ჩვენი ქვეყნის საზღვრებს გარეთ მცხოვრებ თანამემამულეთ:ქრისტე აღდგა!აღდგეს ღმერთი, მიმოიფანტონ მისი მტრები და მისი მოძულენი ივლტოდნენ პირისგან მისისა; და როგორც ქრება კვამლი, - განქარდნენ ... მართლები კი განიხარებენ და იზეიმებენ ღმერთის წინაშე და სიხარულით დატკბებიან (ფს. 67. 2-3).როგორი დიდი ნუგეშია წმ. დავით მეფის ამ წინასწარმეტყველურ სიტყვებში! როგორი იმედითა და სულიერი სიხარულით გადაეცემოდა თაობიდან თაობას ბოროტებაზე გამარჯვების ეს საგალობელი. დიადი ჟამის აღსრულებას კი უკვე თითქმის 2000 წელია გამორჩეულად აღნიშნავს კაცობრიობა; ჩვენც დღეს ამ ზეიმის მონაწილენი ვართ.კიდევ ერთხელ მინდა მოკლედ შეგახსენოთ, თუ როგორია გზა სამოთხიდან, მიწიერი ყოფის გავლით, ცათა სასუფევლამდე.წმინდა წერილიდან ვიცით, რომ ღმერთმა ხილულ სამყაროში თავის ხატად მხოლოდ ადამიანი შექმნა და დაადგინა სხვა ქმნილებათა განმგებლად; მისცა თავისუფლება და ედემის ბაღის პატრონობა დაავალა; იგი უნდა ყოფილიყო ამ ბაღის და ცნობადისა და სიცოცხლის ხეთა ბრძენი მცველი; დანარჩენი ქმნილებები კი მას უნდა დამორჩილებოდნენ. ამით შემოქმედმა განსაკუთრებული პატივი მიაგო ადამიანს და არჩევანი ბოროტებასა და სიკეთეს, სიკვდილსა და სიცოცხლეს შორის მის ნებას მიანდო.ჩვენს პირველმშობელთა მიმართ ამგვარი ამაღლებული დამოკიდებულების გამო შურით აღძრულმა ბოროტმა სულმა აცდუნა ისინი და განაშორა ღვთის დიდებას; ქვეყნიერება კი დარჩა უფლისგან დადგენილი მზრუნველის გარეშე.ბოროტი ძალა მხოლოდ ადამისა და ევას შეცდენით არ დაკმაყოფილებულა; ათასგვარი ხერხით იგი დღემდე ცდილობს, თავისკენ გადაიბიროს კაცობრიობა და საბოლოოდ აღხოცოს მასში ღვთის ხატება.მაგრამ ადამიანი ცოდვამ და სიკვდილმა ბოლომდე მაინც ვერ დასცა. ყოვლადძლიერი, ცოცხალი, კურთხეული, უხილავი ღმერთის (როგორც ძველ აღთქმაში ხშირად იხსენიება შემოქმედი) რწმენა განსაკუთრებით დიდი იყო რჩეულ ერში; მძიმე და დაძაბუნებულ მდგომარეობაშიც კი, ამ წიაღში საუკუნეთა მანძილზე ჩნდებოდნენ ღვთისსათნო და რჩეული პიროვნებები, რომლებიც ზეცისკენ მიმავალ გზას უჩვენებდნენ ხალხს.ისინი იმ იმედით იყვნენ აღვსილნი, რომ შემოქმედი არ დაუშვებდა მუდმივ დასჯილობაში ცხოვრებასა და სიკვდილს და დაგვიბრუნებდა დასაბამისეულ პატივს.ამიტომაც, გულდასმით იძიებდნენ სამოთხისეული მდგომარეობის დაკარგვის მიზეზებს და საზოგადოებაში მარადიული ღირებულებების განმტკიცებისთვის ძალისხმევას არ იშურებდნენ; ამასთან, ღვთისსათნო ცხოვრების მაგალითს, პირველ რიგში, თვითონ იძლეოდნენ.* * *მაცხოვარმა დედამიწაზე იმ წყევლის ქვეშ იცხოვრა, რაც ადამის მოდგმამ ცოდვის გამო დაიმსახურა. თავად ყოვლად უცოდველმა იტვირთა უბრალო ადამიანის ყოფა, დაიბადა რა ხუროს ოჯახში, რომელიც ყოველდღიური შრომით მოიპოვებდა სარჩოს. ამასთან, განკაცებული უფალი თავისი ნებით ითმენდა ტკივილს, შიმშილს, დაღლას ... შემდეგ კი, - უმადურობას, სიცრუეს, ცილისწამებას, შეურაცხყოფას, ღალატს ...როგორი წარმოუდგენელია, რომ ღმერთი შენს გვერდით, შენი ცხოვრებით ცხოვრობს; უცოდველი ცოდვილთა შორის ჩვენს მძიმე ხვედრს ტვირთულობს, რათა მოგვცეს მაგალითი რწმენის, სიწმინდის, დათმენის, სიკეთის, სიყვარულის ... და რეალურად დაგვანახოს, როგორი უნდა იყოს ადამიანი.30 წლის იესო უცხადებს კაცობრიობას, რომ აღსრულდა საუკუნეთა მოლოდინი, განკაცდა მხსნელი, რათა შემოქმედი დაეხმაროს თავის ქმნილებას და ჩვენთვის ყოველი კეთილი შესაძლებელი გახადოს.ამასთან, ხილული სასწაულებით უფალი მრავალგზის ამოწმებს, რომ აქვს ძალმოსილება, განკურნოს ნებისმიერი უძლურება და სნეულება, გაათავისუფლოს ადამიანები ბოროტი სულებისგან, აზიაროს ისინი ღვთის სიბრძნეს; რომ მხოლოდ მას შესწევს ძალა, დაამყაროს მშვიდობა, დაამარცხოს თვით სიკვდილი და აღადგინოს მკვდრები... მაგრამ ღვთის რჩეული ერის დიდი ნაწილი და მისი სულიერი წინამძღოლნი საბოლოოდ მაინც უგრძნობნი დარჩნენ უფლის მოწოდების მიმართ, ზურგი აქციეს ცხოვრების წინამძღვარს და მისი დასჯა მოითხოვეს.იგივე მოხდა ყველაზე ძლიერ და, ფაქტობრივად, იმ დროის ყველაზე წარმატებულ სახელმწიფოშიც, - რომის იმპერიაში, რომლის ნაწილსაც ისრაელი მაშინ წარმოადგენდა. რომმა ღვთის სიბრძნეს და სამართალს თავისი იურიდიული კანონები შეაგება. აქ კი წესად ჰქონდათ: იმათგან, რომელნიც არ იყვნენ რომის მოქალაქენი, თუკი ვინმე იმპერიულ ღირებულებებთან და მისწრაფებებთან შეუთავსებელი იქნებოდა, თუნდაც იგი ჭეშმარიტების მქადაგებელი ყოფილიყო, ყველაზე დამამცირებელ სასჯელს უქვემდებარებდნენ - ჯვარზე აკრავდნენ. ჯვარი წარმოადგენდა სიმბოლურ სახეს იმისას, რაც სიბნელეს, უმეცრებას, ბოროტებას უკავშირდებოდა და, მათი აზრით, სიკეთისა და ცივილიზაციის მტრობას ნიშნავდა.საერთო შედეგი კი ასეთი დადგა: ცოდვას დამონებულმა და სიკვდილს შეგუებულმა კაცობრიობამ ღმერთის მეუფებას თავისი ჩვეული ყოფა ამჯობინა, ჭეშმარიტ სიმართლეს სრულიად უსამართლო განაჩენი გამოუტანა და თავად სიცოცხლეს ჯვარზე სამარცხვინო სიკვდილი მიუსაჯა.ამაზე დიდი დაცემა აღარ არსებობს! ამაზე დიდი ცოდვის წარმოდგენა შეუძლებელია!მაშინ ზეციური ძალები შეძრწუნდნენ, ანგელოზები განცვიფრდნენ, სტიქიონები შეირყა, მთელი ქმნილება შეიძრა, მზე განერიდა, ქვეყანა სიბნელემ მოიცვა, კრეტსაბმელი განიპო, ანგელოზმა ტაძარი დატოვა ... (წმ. კირილე ალექსანდრიელი).• მაგრამ როგორ უპასუხა უფალმა ამ ენითაუწერელ დანაშაულს?• გამაოგნებლად! მიუთხრობელი დათმენით, სიბრალულითა და სიყვარულით.მან მორჩილად და უდრტვინველად მიიღო განაჩენი და არ შეეწინააღმდეგა. არ გამოიყენა ღვთიური ძალა და არ გასცდა ადამიანური შესაძლებლობების ფარგლებს, რათა მთავარი მიზანი ბოლომდე აღესრულებინა, - თავისი ყოვლადუცოდველი კაცობრივი სულის ღმრთეებრივი ძალმოსილებით ჯოჯოხეთი დაეთრგუნა და სიკვდილი შეემუსრა, ბოროტი ძალისთვის გამანადგურებელი დარტყმა მიეყენებინა და მართალთათვის ცათა სასუფევლის გზა გაეკვალა.* * *გავიხსენოთ ისიც, რომ ჯვარცმის წინ უფალი გულმხურვალედ ლოცულობდა გეთსიმანიის ბაღში და, ცხადყოფდა რა თავის ადამიანურ ბუნებას, ევედრებოდა მამა-ღმერთს, თუ შესაძლებელი იყო, აეცილებინა მისთვის მოსალოდნელი ხვედრი.ამავე დროს, იგი სთხოვდა თავის ერთგულ სამ მოწაფეს, ლოცვით შესწეოდნენ, რადგან მისი სული დამძიმებული იყო სიკვდილის მოლოდინით; მაგრამ მათ ეს ვერ შეძლეს, - ადამიანური უძლურებით ჩაეძინათ.სამგზის სცადა მათი სიფხიზლის შენარჩუნება უფალმა, მაგრამ ამაოდ, რითაც დედამიწამ აჩვენა, რომ რჩეულ მოწაფეთაც იმჟამად არ ქონდათ შინაგანი ძალა, უმძიმეს განსაცდელში მაცხოვრისთვის მცირედი თანადგომა გაეწიათ.* * *უფლის ჯვარცმით კაცობრიობამ განაჩენი არა მარტო იესო ქრისტეს გამოუტანა, არამედ საკუთარ თავსაც, რადგან ამიერიდან ქრისტეს მიმდევართათვის ხსნა სულიერ ჯვარცმას დაუკავშირდა.რა თქმა უნდა, მძიმეა ეს გზა, ეს ჯვარი, მაგრამ, ამასთან, მადლმოსილია იგი და მიმზიდველი, ერთადერთია და გადამრჩენელი; ამიტომაც ჰყავს ქრისტეს ეკლესიას ჩვენთვის ცნობილი თუ უცნობი ამდენი წმინდანი და ერთგული შვილი.როდესაც ჩვენი მიწიერი ყოფა შენც უსამართლოდ დაგამცირებს, შეურაცხგყოფს და გაგრიყავს, რადგან ჭეშმარიტებას ეძიებ და უარს ამბობ ცოდვილ კეთილდღეობაზე, იცოდე, ამით სოფელი აცხადებს, რომ შენ მისი არ ხარ; ეს კი ნიშნავს იმას, რომ შენ უფლისა ხარ; ანუ იმ ჯვრის მტვირთველი ხარ, რომელიც ქრისტეს მიმდევართათვის იქცა სამართლიანობის, ერთგულების, ღირსების, სიკეთის, ჭეშმარიტების ხატად და მარადიული სიცოცხლის ნიშნად.მაცხოვარი გვიხმობს ყველას და განგვამტკიცებს: „განსაცდელი გექნებათ ამქვეყნად, მაგრამ გამხნევდით, მე ვძლიე სოფელს“ (ინ.16,33) და „თქვენთანა ვარ, დღემუდამ, ვიდრე აღსასრულამდე ქვეყნისა“ (მთ.28,20) ... „დაიცავით ჩემი მცნებები და რასაც ითხოვთ ჩემი სახელით, შეგისრულდებათ“, (ინ.14;15,13) ოღონდ, როგორც „მე შეგიყვარეთ თქვენ, ასევე თქვენც გიყვარდეთ ერთმანეთი“ (ინ.13,34).* * *დღეს მსოფლიოში მრავალგვარი რთული პროცესი მიმდინარეობს; დროც, თითქოს, დაჩქარდა; მოვლენებიც და შეხედულებებიც სწრაფად იცვლება; დაპირისპირებულობა, არასტაბილურობა, ეკოლოგიური პრობლემები, მუდმივი სტრესი, ომები ... ჩვენს საერთო რეალობად იქცა. მშვიდობის მოსურნეთა მონდომება დიდია, თუმცა შედეგის მიღწევა იოლად არ ხდება ...ღმერთმა დალოცოს მშვიდობისმყოფელნი, ღმერთმა მშვიდობით აკურთხოს მსოფლიო!არსებულმა ვითარებამ ყველა უფრო მეტად უნდა დააფიქროს სიცოცხლის არსზე და მარადიულ ღირებულებებზე.ჩვენ მარადიული ნეტარებისთვის ვართ შექმნილნი; აქ, ამქვეყნიურ ყოფაში, კი დროებითის და წარუვალის, მიწის და ზეცის კავშირით უნდა ვიცხოვროთ, მაგრამ სწრაფვა მარადიულობასთან სიახლოვისკენ, მუდამ უნდა გვქონდეს, რაც პირველ რიგში ეკლესიის საშუალებით მიიღწევა.მხოლოდ ეკლესია გვიცხადებს სიცოცხლის ნამდვილ მიზანს, გვახედებს ჩვენს სულში და სიკეთისა და ბოროტების გარჩევის ყველაზე ჭეშმარიტ და სწორ შესაძლებლობას გვთავაზობს. ის არ გვთხოვს შეუძლებელს; პირიქით, გვიხმობს ჩვენი სისუსტეებით და მათ დასაძლევად ძალას გვაძლევს. ის გულში გვიკრავს, მაგრამ უკეთურ ქმედებას არ მოგვიწონებს. ამასთან, ჩვენს სულიერ და შინაგან ძალებს განამტკიცებს და ყველაზე რთულ ვითარებაშიც იმედს არ გვაკარგვინებს.საეკლესიო დღესასწაულთა შორის ყველაზე გამორჩეული ადგილი აღდგომას აქვს, რადგან სწორედ იგია წინასახე ზეციურ უხრწნელებაში ჩვენთვის მარადიული სიცოცხლის მონიჭებისა.რას ნიშნავს ეს?როდესაც ჩვენ ვზეიმობთ უფლის აღდგომას, ამავე დროს, ვდღესასწაულობთ უხრწნელი სხეულით ჩვენს მომავალ დამკვიდრებას ცათა შინა. იესო ქრისტემ მოგვცა მაგალითი როგორც ამქვეყნად სწორად ცხოვრებისა, ისე გვიჩვენა მისი შედეგიც,- სასუფეველში მართალთა დამკვიდრებისა.„ვინაიდან კაცის მიერ იქმნა სიკვდილი, და კაცის მიერვე აღდგომა მკვდრეთით და როგორც ადამში კვდებიან ყველანი, ისე ქრისტეში იცოცხლებს ყველა“ (I კორ.15.21-22).კაცობრიობის საყოველთაო აღდგომის რწმენა არის ქვაკუთხედი ქრისტიანული აზროვნებისა; ვისაც ეს არ სწამს და თავს მაინც ქრისტიანად თვლის, ძალიან ცდება და, სინამდვილეში, მაცხოვნებელ ჭეშმარიტებასთან საერთო არაფერი აქვს, რადგან, როგორც პავლე მოციქული ბრძანებს, „თუ მკვდრები არ აღდგებიან, არც ქრისტე აღმდგარა და ... თუ ქრისტე არ აღმდგარა, ფუჭია ჩვენი ქადაგებაც და ჩვენი რწმენაც“ (I კორ.15.16,14).- „...მაგრამ როგორ აღდგებიან მკვდრები? ან რომელი სხეულით მოვლენ?- რასაც შენ თესავ (იგულისმება მცენარის თესლი), ვერ იცოცხლებს, თუკი არ მოკვდა; ასევე მკვდართა აღდგომისასაც: ითესება ხრწნილებაში, აღდგება უხრწნელებაში; ითესება დამცირებაში, აღდგება დიდებაში... ითესება სხეული მშვინვიერი, აღდგება სხეული სულიერი“ (Iკორ. 15,35-36; 42-44).სწორედ რწმენა მარადიულ ნეტარებაში დაბრუნებისა, აძლევს აზრს ჩვენი ყოფის იმ წესს, რაც უფალმა გვასწავლა და გულისხმობს: სხვათადმი მსახურებას, თავმდაბლობას, დათმენას, თანაგრძნობას, თანადგომას, ზნეობრიობას, მშვიდობისმყოფელობას, გულის სიწმინდეს, სულის სიმტკიცეს, უშურველობას, თავდადებას ...ჯვარცმის შემდეგ ისინი, რომლებიც საფლავთაგან აღდგნენ, გახდნენ პირველი მქადაგებელნი ქრისტეს აღდგომისა. და როგორ არ დაიჯერებდნენ აღდგომის სასწაულს ისინი, რომლებიც საკუთარი თვალით ხედავდნენ გახსნილ სამარეებს და ისმენდნენ საფლავთაგან გამოსულთა ქადაგებას?!როგორ არ დაიჯერებდნენ აღდგომის სასწაულს მენელსაცხებლე დედები და მოწაფეები, როცა 40 დღის განმავლობაში ჰქონდათ ურთიერთობა უხრწნელი სხეულით აღმდგარ უფალთან და მისგან დარიგებებს კვლავ იღებდნენ!?როგორ არ დაიჯერებდნენ მომხდარს იესო ქრისტეს ასობით სხვა თვითმხილველნიც და მისი ცად ამაღლების მოწმენი!?ეს ურყევი რწმენა და უფლის სწავლებანი შინაგანად სულიერად განბრძნობილმა და განმტკიცებულმა მოციქულებმა და ეკლესიამ მთელ ქვეყანაზე განავრცეს.* * *წმ. ეფრემ ასური წერს: „მკვდართა აღდგომისას მიწა უკან აბრუნებს ადამიანს ისეთივეს, როგორიც იყო; იმათაც, ვინც ზღვამ შთანთქა, ვინც მხეცებმა და ფრინველებმა შეჭამეს, ვინც ცეცხლში დაიწვა ... აქ ერთმანეთის უნახავნი, იქ იხილავენ ერთურთს; დედა იცნობს, რომ ეს მისი შვილია, და შვილი იცნობს, რომ ეს მისი დედაა ... ამასთან, თითოეულის სხეული თავის საქმეებს აჩვენებს, რადგან თითოეული ჩვენგანი ამ საქმეებს საკუთარი სხეულით ატარებს და ყველას შესაბამისად მიეგება საზღაური“.ადამიანი არ არის ცალკე არც სული და არც სხეული, არამედ - მათი ერთობა. ასე შეიქმნა იგი თავიდანვე; ამ ერთობას არღვევს სიკვდილი, რაც ცოდვის შედეგია; აღდგომით ჩვენი განახლებული სხეული და სული კვლავ შეერთდება და ღირსთათვის სამოთხისეული მდგომარეობა უფრო აღმატებული სახით დაბრუნდება.ეს კი მეორედ მოსვლის შემდეგ აღესრულება, როცა შეიქმნება ახალი მიწა, ახალი ცა, სიკვდილი სრულად განქარდება და მარადისობაშიც ჩვენი საბოლოო დამკვიდრება მოხდება.მაგრამ ვიდრე არ დამდგარა ჟამთა აღსასრული და გარდაცვლილთა სულები თავისი უხრწნელი სხეულით შემოსვის მოლოდინში არიან, ვიდრე შესაძლებელია როგორც საკუთარი თავის, ოჯახის წევრებისა და სხვათადმი, ასევე, იმქვეყნად წასულ ჩვენს ახლობელთათვის ლოცვა და სიკეთის ქმნა, ადამიანთა გამოხსნის პროცესი ბოლომდე დასრულებული არ არის.გვჯერა ეს თუ არ გვჯერა, გვსურს ეს თუ არა, რეალობა ერთია, - ჩვენი არსებობა ამ წუთისოფლით არ მთავრდება.ამქვეყნად აღვასრულებთ არსებობის იმ სახეს, რაც გარდაცვალების შემდეგ ჩვენს მომავალ ცხოვრებას განაპირობებს. ასე რომ, ჩვენი ყოველდღიური მოქმედებით, აზროვნებითა და მეტყველებით, ჩვენ თვითონ ვძერწავთ, ჩვენ თვითონ ვქმნით ჩვენს მარადიულობას, - კარგს ან ცუდს.და როგორც სამოთხეში, ისე აქაც, დედამიწაზე, ჩვენზეა დამოკიდებული, რას ავირჩევთ მიზნად: სიკეთეს თუ ბოროტებას, სიცოცხლეს - თუ სიკვდილს?აირჩიე სიკეთე და სიცოცხლე! ამით დაამტკიცებ, რომ აფასებ ღვთის სიყვარულსა და მსხვერპლს შენს გადასარჩენად გაღებულს და აფასებ საკუთარ სიცოცხლეს, - შემოქმედის უდიდეს წყალობას შენდამი.მადლისმიერი განღმრთობის შესაძლებლობაზე დიდი რა უნდა იყოს ადამიანისთვის! ამიტომაც რა პროფესიისა და ასაკისაც არ უნდა იყო და რა საქმესაც არ უნდა აკეთებდე, ყოველივე მიმართე ღვთის სადიდებლად და მის სამსახურად; და „ნუ იქნება ცოდვის სუფევა თქვენს მოკვდავ სხეულში, ნუ დაემორჩილებით მის (სხეულის) სურვილებს“ (რომ 6.12).„თქვენი სხეული ტაძარია თქვენში დამკვიდრებული სულის წმინდისა, რომელიც გაქვთ ღმრთისაგან და არ ეკუთვნით თქვენს თავს.ადიდეთ ღმერთი, თქვენი სხეულითა და თქვენი სულით, რომელნიც არიან ღვთისა“! (რომ. 18,19-20)დღეს მსოფლიოს ეფინება საოცარი საგალობელი:„ნათელ-იღე, ნათელ-იღე, იერუსალემ, რამეთუ მოწევნულ არს ნათელი შენი და დიდებაი უფლისაი შენ ზედა გამობრწყინდა, და ვიდოდიან ყოველნი ნათესავნი ნათელსა შენსა!განიღვიძე, განიღვიძე, სიონ! განიღვიძე და აღდეგ იერუსალემ! და დაიდგ გვირგვინი სიკეთისა შენისაი, სიონ, და შეიმოსე დიდებაი შენი, იერუსალემ!განიძარცუე სამოსელი გლოვისა შენისაი და შეიმოსე სამკაული სიხარულისა შენისაი, ქალაქო წმიდაო, რამეთუ „აჰა ესერა მწუხრსა განისუენა ტირილმან და ცისკარსა მას მოიწია სიხარული აღდგომისაი” (მელეტი ანტიოქიელი).აღდგომილმა მაცხოვარმა თქვენც მოგმადლოთ სიხარული!ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის მეოხებით, ყოვლადწმინდა სამებამ დაგლოცოთ, სულიერად განგამტკიცოთ და განგაძლიეროთ თითოეული თქვენგანი!მუდამ გახსოვდეთ, აღდგომა არის მარადიულობის იმედი და მწუხარების განქარვების დღე, აღდგომაა მტრობის დამარცხება, შურზე, ბოროტებაზე და სიკვდილზე გამარჯვება; აღდგომაა პატიება, გამოსყიდვა და სიხარული; აღდგომაა სიყვარულის ზეიმი და შესაძლებლობა საუფლო სხეულში ყველას განახლებისა და ქრისტეში გაერთიანებისა.ქრისტე აღდგა!ჭეშმარიტად აღდგა!თქვენთვის მლოცველი,ილია IIსრულიად საქართველოსკათოლიკოს-პატრიარქითბილისი,აღდგომა ქრისტესი,2025 წ."

საზოგადოება • 1745006402

რისი გაკეთება არ შეიძლება დიდ შაბათს

ვნების შაბათი – დიდი მარხვის ბოლო დღეა, რომელიც წინ უძღვის აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაულს. ვნების კვირეულის დიდი შაბათი მორწმუნეთათვის ერთდროულად გლოვისა და სიხარულის დღეა.დიდი შაბათი წმინდა წერილის მიხედვით, ვნების კვირეულის დიდი შაბათის ღამეს მაცხოვარი დაიკრძალა. რომაელების წესების მიხედვით, ჯვარცმულების სხეულებს ძელზე ტოვებდნენ, თუმცა უფროსობის ნებართვით შეიძლებოდა მათი დაკრძალვა. ამიტომ იოსებმა იყიდა რა კვართი – გრძელი ტილო, რომელშიც იუდეველები მიცვალებულებს კრძალავდნენ, ქრისტეს ჯვარცმის და სიკვდილის შემდეგ, მივიდა პილატესთან და სთხოვა პროკურატორს იესოს ცხედრის დამარხვის უფლება მიეცა. ქრისტეს სხეული ჯვრიდან გადმოხსნის შემდეგ განბანეს, კვართში შეახვიეს და სპეციალურ გამოქვაბულში დაკრძალეს, რომელიც გოლგოთასთან ახლოს მდებარეობდა და იოსებს ეკუთვნოდა. ფარისევლები კი რომლებმაც იცოდნენ ქრისტეს წინასწარმეტყველებაზე მისი მკვდრეთით აღდგომის შესახებ, მივიდნენ პილატესთან და სთხოვეს იესოს საფლავთან გუშაგები დაეყენებინა, რადგან ეშინოდათ ცხედარი არავის მოეპარა. იუდეაში რომის პროკურატორმა განკარგულება გასცა იესოს სამარხის კარი ამოექოლათ და გუშაგები დაეყენებინათ. ყველა ძალისხმევის მიუხედავად სამარხი კვირას ცარიელი აღმოჩნდა, რაც უდავოდ ქრისტეს ჭეშმარიტად აღდგომის მტკიცებულება გახდა.

ისტორიები • 1744646242

"სიყვარულისთვის 63 წელიც ძალიან ცოტაა, თურმე. სულ მანანა ენატრება. დედოფალივით ქალი იყოო..." - ვაკის პარკთან დაკავშირებული ისტორია

"ვეძებდი ვაკის პარკის ისტორიის მასალებს და ვიპოვე დიდი სიყვარულის ამბავი, რომელიც ამ პარკში არასდროს დასრულდება..." - ეს პოსტი ფეისბუქზე მოქანდაკე-მონუმენტალისტმა, ირაკლი ჟვანიამ რამდენიმე წლის წინ დაწერა. აი, რა საოცარ ამბავს გვიყვება ვაკის შადრევნის დამპროექტებელი.ირაკლი ჟვანია: გავიცანი კაცი, ვინც 1955 წელს დააპროექტა დიდი შადრევანი, ასევე აღმოვაჩინე იმათი ფოტოები, ვინც გააშენა ვაკის პარკი. პარკის არქიტექტორი იყო ქუჩუ დგებუაძე, გამწვანების პროექტის ავტორები, ულამაზესი ქალბატონები - ნელი ციციშვილი და მანანა კობერიძე, დიდი შადრევნის ავტორები კი - ბატონი ნოდარ ჯობაძე და აწ გარდაცვლილი ვახტანგ აბრამიშვილი. სტუმრად სწორედ ბატონ ნოდართან მივედი.როგორი ჭკვიანი და იუმორით სავსეა, რომ ნახოთ ეს კაცი... პარკზე მიყვებოდა, ჟორა გეგეშიძეზე. რამდენჯერაც დაიწყებდა საუბარს, მანანაზე მოყოლას აგრძელებდა.ისინი 1955 წელს დაქორწინდნენ, ახალგაზრდები, ნიჭიერები, ლამაზები - ნოდარ ჯობაძე და მანანა კობერიძე.... ნოდარს ვაკის პარკში დიდი შადრევნის პროექტი დაევალა, ულამაზესი მანანა კი ნელისთან ერთად ამ პარკის დენდროლოგიის პროექტს აკეთებდა."იცი, როგორი ეშხიანი იყო..." - მეუბნება ბიძა ნოდარი და მხოლოდ თვალებში ეტყობა, როგორ სტკივა მისი მანანა რომ აღარ ჰყავს.63 წელი იყვნენ ერთად და წავიდა მანანა. თავიდან გავბრაზდი, როგორ დამტოვაო, მიყვებოდა ძია ნოდარი. მისთვის სულ ერთია ის პარკი და შადრევანი, სულ მანანა ენატრება. დედოფალივით ქალი იყოო...მანანა ხეებს რგავდა, ნოდარი შადრევანს აშენებდა.რა პატარაა ეს ცხოვრება. სიყვარულისთვის თურმე 63 წელიც ძალიან ცოტაა. როდესაც ფოტოებს ვათვალიერებდი, სულ ამაზე ვფიქრობდი.დავრგავ ორ ხეს ერთმანეთის გვერდით და დავაწერ ნოდარის და მანანას სახელებს.ამ პარკში ნოდარის და მანანას სიყვარული გაგრძელდება მუდამ, იმიტომ, რომ სიყვარული არასდროს მთავრდება იქ, სადაც შენი სული და გულია ჩაქსოვილი ოდესღაც შენ გაშენებულ ვაკის პარკში....ოდესმე თუ საშუალება მომეცემა, ვაკის პარკში აუცილებლად უნდა გავაკეთო ბროწეულების ხეივანი ჩემი ლიკასთვის - მარიტასთვის...

საზოგადოება • 1744458886

დღეს ეკლესია ლაზარეს შაბათს აღნიშნავს - ლოცვა, რომელიც დღეს უნდა წაიკითხოთ

მართლმადიდებელი ეკლესია, დღეს, დიდი მარხვის მე-6 შაბათს, მართალი ლაზარეს მკვდრეთით აღდგინებას აღნიშნავს. ლიცვა, რომელიც ამ დღეს უნდა წაიკითხოთ:ტროპარი: ყოველსა აღდგომასა პირველ ვნებისა შენისასა მოასწავებდი, ამისთჳსცა მეგობარი შენი ლაზარე მკუდრეთით აღადგინე, ქრისტე ღმერთო, რომლისათჳს ჩუენცა, ვითარცა შვილნი ებრაელთანი, შევწირავთ შენდა ძლევისა გალობასა, რომელმან დასთრგუნე სიკუდილი: ოსანნა მაღალთა შინა, კურთხეულ არს მომავალი სახელითა უფლისათა.კონდაკი: ჭეშმარიტად ყოველთათვის მხიარულებაი არს ქრისტე, ნათელი და ცხოვრებაი სოფლისა, რამეთუ აღდგომაი მკვდართა ცხად-ჰყო სახიერებითა თვისითა და სახე გვექმნა აღდგომისა, და ყოველთა ღმრთაებრ მიმადლებს ცოდვათა მიტევებასა.კონდაკი: ყოველთა არსთა ცნობისა უფსკრულო მიუწვდომელო, იკითხევდ დღეს საფლავსა ლაზარესსა, მირახვედ და აღადგინე იგი მკვდრეთით, ოთხ0დღე დამარხული და დაყროლებული, ვითარცა ღმერთმან ყოვლადძლიერმან, და შეიწირე იგი ცრემლნი მართას და მარიამისნი.